Fréttablaðið - 15.11.2006, Blaðsíða 90

Bubbi Morthens var rétt rúmlega
þrítugur þegar Silja Aðalsteins-
dóttir skrifaði ævisögu hans fyrir
tæpum tveimur áratugum. Ævifer-
ill Bubba hafði hins vegar verið
með þeim ólíkindum að í þessu til-
felli var hægur vandi að réttlæta
það að ævisaga jafn ungs manns
væri færð í letur.
Bubbi hefur sjálfsagt lifað jafn-
gildi tveggja mannsaldra frá því
Silja skilaði sögu hans í prent-
smiðju en síðan þá hafa fjölmiðlar
myndast við að skrifa ævisögu hans
jafn óðum þannig að Bubbi er án
efa einn þekktasti núlifandi Íslend-
ingurinn. Það vita allir allt um
hann, eða telja sig vita allt um hann,
og þjóðin er svo upptekin af honum
að það telst fréttaefni ef hann
kveikir sér í sígarettu á almanna-
færi.
Jón Atli Jónasson ræðst því
síður en svo á garðinn þar sem hann
er lægstur í Ballöðunni um Bubba
Morthens, skáldævisögu sem bygg-
ist á lífi manns sem við þykjumst
öll þekkja, eða eins og Jón Atli lýsir
honum í bókarlok: „…hér úti á þess-
um dimma og dökka vegi hefur
limbóið loks slegið eign sinni á hann
og nú tilheyrir hann öllu og öllum
en í sömu andrá engum nema sjálf-
um sér og þeirri duldu leið sem
hann hefur valið sér“.
Það verður þó ekki af Bubba tekið
að æviferill hans er vel til þess
fallinn byggja skáldskap á og Jóni
Atla tekst merkilega vel að draga
upp ferska mynd af þessum manni
sem allir eiga og meginstyrkur
bókarinnar er fólginn í því að hann
dýpkar þá mynd sem við höfum af
manninum og þótt sagan sem hann
segi sé á allra vitorði. Efnistök
hans eru líka með slíkum ágætum
að hann kemst að kviku þessa
margbrotna manns sem hefur
sopið ófáar fjörurnar en stendur
uppi sem sigurvegari og hefur
aldrei verið sterkari.
Jón Atli fer þá skynsamlegu
leið að reyna ekki að rekja ævi-
sögu Bubba í línulaga frásögn þar
sem allar helstu vörður á veginum
eru vel þekktar. Þess í stað bregð-
ur hann upp lifandi og skýrum
myndum af Bubba á ýmsum ævi-
skeiðum og púslar þannig saman
brotakenndri mynd sem rennur
saman í þétta heild í lokin þegar
hann slengir inn hálfgerðu „mann-
lífsviðtali“ í bókarlok.
Bubbi er ekki kallaður Bubbi í
gegnum frásögnina heldur „dreng-
urinn með stingandi augun“ og
„söngvarinn“ þannig að skáletrað-
ur viðtalskaflinn brýtur frásögn-
ina því upp þegar Bubbi mætir til
leiks í öllu sínu sjálfsörugga veldi
þótt bókin hefjist einnig á svipuð-
um nótum. Þetta stílbrot gengur
hins vegar skemmtilega upp þegar
strákurinn með stingandi augun
rennur saman við lífsreyndan
rokkarann sem er nýbúinn að
kaupa sér heitan pott með nuddi.
Drengurinn er kynntur til leiks í
sínum fyrsta fiskveiðitúr þar sem
hann reynir, síælandi, að öðlast
sess í grjóthörðu karlaveldinu um
borð. Síðan tekur við slormett og
hráslagalegt verbúðarlífið en Jón
Atli fangar stemninguna sem
gúanórokkarinn reis þar upp úr
með myndrænum og áhrifamikl-
um lýsingum.
Jón Atli nær oft býsna góðu
flugi í þessum lýsingum sínum
þótt hann missi stundum tökin
þegar hann freistar þess að
skrúfa stílinn upp í ljóðrænu sem
hann virðist ekki alveg ráða við.
Það örlar því stundum á til-
gerð og endurtekningum mynda
og stefja sem skila sér ekki alla
leið en textinn er samt lipur, lif-
andi og flæðir fram af þeim krafti
sem einkennir viðfangsefnið.
Hnökrarnir draga óneitanlega
aðeins úr heildaráhrifunum sem
eru engu að síður býsna mögnuð.
Þegar kassagítarplokk verbúðar-
innar er að baki hittum við Bubba
fyrir sem leðraðan utangarðs-
mann sem keyrir pönkhljómsveit
sína áfram af offorsi og hörku. Þá
er einnig staldrað við með honum
í Los Angeles þar sem hann fór
útúrkókaður á vit heimsfrægðar-
innar. Þessir kaflar eru, rétt eins
og gúanóhlutinn, líflegir og þræl-
skemmtilegir aflestrar og ein-
hvers staðar inn á milli þeirra
rekst lesandinn inn á afmælistón-
leika Bubba í Höllinni í sumar.
Þetta tímaflakk styrkir frá-
sögnina og gerir þessa brotamynd
af stráknum með stingandi augun
miklu skemmtilegri og áhuga-
verðari en ef honum hefði verið
fylgt í tíma frá verstöðinni ofan í
heitan nuddpottinn. Þegar allir
vita hvernig heildarmyndin lítur
út er miklu skemmtilegra að taka
nokkur púsl og leika sér með þau
og skoða hvað leynist bak við
þau.
Þessi minningarbrot Bubba
leika í höndum Jóns Atla sem
skilar áhugaverðri og læsilegri
bók um þennan óumdeilda risa í
íslenskri tónlistarsögu. Frægð
Bubba gefur höfundinum svig-
rúm til þess að fara hratt yfir
sögu enda eiga sjálfsagt flestir
lesendur sína eigin mynd af
Bubba og Jóni Atla tekst hið
ómögulega með frásagnaraðferð
sinni, að dýpka og bæta einhverju
við söguna sem allir þekkja.
Myndbrot úr lífi Bubba