Fréttablaðið - 15.11.2006, Blaðsíða 16

nær og fjær
„ORÐRÉTT“
Áhrif umræðunnar Kynveran í ljósunum
Ævin kvikmynduð
Staðið saman
gegn óréttlæti
Foreldrum er skylt að gefa
barni sínu nafn innan sex
mánaða frá fæðingu þess.
Ef dráttur verður á má
leggja þúsund króna dag-
sektir á foreldra þangað til
barnið hefur fengið nafn.
Stundum þarf mannanafna-
nefnd að hafa afskipti af
málum og það er líka gott
til þess að vita að hægt er
að skipta um nafn ef manni
sýnist svo.
Samkvæmt tölum síðasta árs eru
alls 11.826 mismunandi fyrstu
nöfn skráð í þjóðskrá Íslands.
Þessi tala nær yfir íslenska og
erlenda ríkisborgara. Mikill
munur er á vinsældum nafnanna,
þannig höfðu 3.772 nöfn þrjá eða
fleiri núlifandi nafnhafa á árinu
2005, 1.419 nöfn höfðu tvo nafn-
hafa og 6.635 nöfn höfðu aðeins
einn. Stærstur hluti þeirra er af
erlendum uppruna, en samkvæmt
lögum frá árinu 1996 þurfa útlend-
ingar sem hingað flytja ekki leng-
ur að „íslenska“ nafnið sitt. Sú
regla þótti mjög asnaleg og ósann-
gjörn, sérstaklega af því hún virt-
ist ekki ná yfir fræga útlendinga
sem hingað fluttu. Til dæmis
þurfti Vladimir Ashkenazy ekki
að heita Valdimar Ari eftir að hann
gerðist íslenskur ríkisborgari.
Enn eru eiginnöfn og millinöfn
takmörkuð og mega ekki vera
fleiri en þrjú.
Dómsmálaráðherra skipar
mannanafnanefnd sem hefur
meðal annars það verkefni að
semja skrá um eiginnöfn og milli-
nöfn sem teljast heimil. Í því sam-
bandi gilda þessar meginreglur:
* Nafnið þarf að geta tekið
íslenskri eignarfallsendingu eða
hafa unnið sér hefð í íslensku
máli.
* Það má ekki brjóta í bága við
íslenskt málkerfi.
* Það skal ritað í samræmi við
íslenskar ritvenjur nema hefð sé
fyrir öðrum rithætti þess.
* Það má ekki vera þannig að það
geti orðið þeim sem ber það til
ama.
* Stúlku má aðeins gefa kven-
mannsnafn og dreng aðeins karl-
mannsnafn.
Mannanafnanefnd hefur stund-
um verið sökuð um þvermóðsku en
sé litið á þau nöfn sem nefndin
hefur samþykkt er vandséð að það
eigi rétt á sér. Þannig hefur hún
samþykkt nöfn eins og Mekkinó,
Þúfa, Mundheiður og Öndólfur.
Ekki verður heldur annað séð en
að mannanafnanefnd hafi í mörg-
um tilfellum komið í veg fyrir
sjálfkrafa einelti með því að hafna
nöfnum eins og Ká Dúnhaugur eða
Satanía Mizt.
Nafnahefðir hafa breyst mikið
síðustu árin sökum vaxandi vin-
sælda tvínefna. Rúmlega 80 pró-
sent landsmanna á aldrinum 0–4
ára bera nú tvö eiginnöfn saman-
borið við innan við 20 prósent ein-
staklinga yfir 85 ára aldri. Þótt Jón
og Guðrún séu enn vinsælustu
nöfn landsins þá sækja „tískunöfn“
hart að þeim. Samkvæmt manntal-
inu 1901 hétu 9,6 prósent karla Jón
og 10,5 prósent kvenna Guðrún.
Rúmri öld síðar, í lok árs 2004,
voru Jónarnir komnir í 3,8 prósent
en Guðrúnar í 3,6 prósent. Nú eru
200 Jónar á aldrinum 0-4 ára, en
Aron sækir hart að Jóni því 199
Aronar eru nú til á sama aldri.
Það er óþarfi að örvænta þótt
foreldrar manns hafi gefið manni
asnalegt nafn því hver sem er
getur breytt um nafn ef hann vill.
Ef þú heitir til dæmis Jón en vilt
heita Aron þá dugar að fylla út
eyðublað hjá dóms- og kirkjumála-
ráðuneytinu. Þetta heitir að „kaupa
nafn“ og kostar hver breyting
4.400 krónur. Tekið er fram með
feitletri á eyðublaðinu að nafn-
breytingar séu einungis heimilað-
ar einu sinni nema sérstaklega
standi á. Það borgar sig því að vera
alveg viss til að komast hjá óþarfa
veseni.
Hvað á barnið að heita?
– Vel lesið
Vertu inní
Fréttablaðinu
með þitt
kynningarefni
Áhugasamir auglýsendur vinsamlegast hafið samband
í síma 5505844 | orn.geirsson@365.is
Einblöðungar - bæklingar - blöð - umslög
Vertu inní Fréttablaðinu með þitt kynningarefni
Notaðu mest lesna* blað landsins til að
dreifa kynningarefni til þinna viðskiptavina
*Gallup maí 2006