Fréttablaðið - 12.01.2007, Blaðsíða 55

Nú um áramótin er ástæða til þess að líta yfir farinn veg og
athuga stöðu stjórnmálanna, þegar
skammt er til þingkosninga en
þær eiga að fara fram í maí næsta
vor. Það sem blasir við nú um ára-
mótin er að vöruskiptahallinn er
meiri en nokkru sinni fyrr og
verðbólga mikil. Vöruskiptahall-
inn á fyrstu 11 mánuðum ársins
2006 nemur 123 milljörðum. Er
það mun meiri halli en síðasta ár
en þá var einnig methalli. En það
er einmitt hinn mikli viðskipta-
halli sem á stærsta þáttinn í því að
erlend matsfyrirtæki á sviði fjár-
mála hafa gagnrýnt stjórn
íslenskra efnahagsmála undanfar-
ið og gefið okkur lakari lánshæfis-
einkunn en áður. Hefur þessi gagn-
rýni leitt til lækkunar íslensku
krónunnar. Miklar erlendar skuld-
ir þjóðarbúsins í heild og þar á
meðal bankanna hafa einnig vald-
ið gagnrýni erlendra matsstofn-
ana. Ríkisstjórnin hefur gumað af
góðri stjórn efnahagsmála en
sannleikurinn er sá, að stjórn
efnahagsmála er í molum og stöð-
ugleiki enginn. Krónan er á stöð-
ugu flökti og aukinn þrýstingur á
að evra verði tekin upp.
Á sama tíma og við blasir að stjórn
efnahagsmála hefur mistekist
hefur misskipting og ójöfnuður
stóraukist í þjóðfélaginu. Ójöfnuð-
ur er meiri hér á landi en í nokkru
hinna Norðurlandanna og stefnir
nú óðfluga í það að verða jafnmik-
ill og í Bandaríkjunum, þar sem
ójöfnuður er einna mestur. Ójöfn-
uður hefur aukist hér á landi jafnt
og þétt frá 1995 og á
sama tíma hefur skatta-
kerfið orðið óréttlátara.
Skattar hafa verið hækk-
aðir á fátækum og launa-
fólki öllu eða á 90% skatt-
greiðenda en skattar
hafa verið lækkaðir á
hinum hæst launuðu.
Fátækt hefur aukist í
landinu undanfarin ár.
Á tímabilinu frá 1995
hafa aldraðir og öryrkjar ekki
fengið sömu hækkun á lífeyri
sínum eins og láglaunafólk á
almennum vinnumarkaði hefur
fengið á launum sínum. Fram að
þeim tíma var það lögbundið að
aldraðir og öryrkjar
fengju sömu hækkun
og verkafólk en þessi
tengsl voru rofin. Tugir
milljarða hafa verið
hafðir af öldruðum og
öryrkjum vegna þess-
arar breytingar. Alls
hafa 40 milljarðar verið
hafðir af öldruðum
vegna þessa síðustu 11
árin. Það er réttlát
krafa að ríkisstjórnin
skili öldruðum þessum
fjármunum.
Það er eitt brýnasta málið í dag að
leiðrétta myndarlega kjör aldr-
aðra og öryrkja. En ekki síður er
brýnt að leiðrétta hið rangláta
kvótakerfi. Kerfið hefur lagt
byggðir landsins víða út um land í
eyði. Í margri sjávarbyggð er sem
sviðin jörð þar eð kvótar hafa
verið fluttir á brott. Nokkrir stórir
aðilar braska með kvóta og græða
milljarða á braskinu. Þeir fengu
kvótana fría í upphafi. Það er
krafa almennings að þessu kerfi
verði breytt og braskið stöðvað.
Einkenni ríkisstjórnar Sjálfstæð-
isflokks og Framsóknar er ójöfn-
uður og misskipting. En valdníðsl-
an hefur einnig sett mark sitt á
þessa ríkisstjórn. Það er alltaf
verið að veita vinum og vanda-
mönnum embætti. En einnig hefur
þessi ríkisstjórn stöðugt verið að
misbeita valdi sínu. Ríkisstjórnin
hefur gerst sek um valdníðslu
hvað eftir annað, nú síðast þegar
Björn Friðfinnsson ráðuneytis-
stjóri var hrakinn úr embætti,
sem hann var forsetaskipaður í og
hafði gegnt með sóma. Einu sakir
hans voru þær, að hann hafði aðrar
sjórnmálaskoðanir en viðskipta-
ráðherrar Framsóknar. Ráðherrar
Framsóknar þurftu ekki að hugsa
um það hvað það kostaði ríkissjóð
að hrekja Björn úr embætti. Þetta
er hrein valdníðsla.
Nauðsynlegt er að koma ríkis-
stjórn misskiptingar og ójafnaðar
frá næsta vor. Að því ber að
stefna.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Stjórn efnahagsmála í molum – ójöfnuður eykst