Fréttablaðið - 09.11.2007, Blaðsíða 70

Margrét H. Blöndal mynd-
listarmaður opnaði sýningu
í tveimur sýningarsölum
á annarri hæð Listasafns
Reykjavíkur í Hafnarhúsi
í gær. Í öðrum salnum eru
þrívíð verk sem eru sér-
staklega unnin inn í salinn
en í hinum eru teikningar.
Titill sýningarinnar er „Þreifað á
himnunni“ og vísar til inntaks
verkanna sem flest eru einskonar
rannsókn á hjúpunum sem
umlykja allar lífverur. „Mér
þykir orðið himna fallegt orð,
ekki síst þar sem það getur átt
við svo margt, allt frá örfínu
himnunum utan um líffæri til
óáþreifanlegs fyrirbæris eins og
ósónlagsins sem er einskonar
himna utan um jörðina. Það eru
himnur og hjúpar utan um okkur
öll sem aðskilja okkur frá öðrum
fyrirbærum heimsins. Að þreifa
á þessum himnum getur bæði
þýtt að snerta þær en einnig að
velta þeim fyrir sér eða skoða
þær,“ segir Margrét.
Þrívíðu verkin á sýningunni
undirstrika ekki aðeins eiginleika
sýningarsalarins heldur mótast
þau einnig af eiginleikum efnisins
sem þau eru unnin í. Skúlptúrarn-
ir bera ótvíræð merki þess að
hafa verið meðhöndlaðir á ýmsan
hátt, eins og listamanninum hefur
þótt best henta hverjum efniviði.
Þannig hafa sum verkin verið
krumpuð og önnur rifin eða brotin
eða unnin á ótal aðra vegu.
„Lykilþáttur í mínum verkum
er að ég hef ekki stjórn yfir efn-
unum sem ég vinn með. Þau hafa
áhrif á hvernig ég vinn úr þeim og
úrvinnsla mín hefur svo áhrif á
endanlega mynd þeirra. Í hand-
fjötlun efnanna felst ákveðin
nánd. Þessi nálgun leggur áherslu
á möguleikana í efninu og veltir
upp spurningunni hvaða með-
höndlun efnin kalla á. Oft vinn ég
skúlptúra út frá því hvaða verk-
færi eru hendi næst til að vinna á
efnunum, þannig að það hefur líka
áhrif á endanlega niðurstöðu.
Þessi verk byggjast á innsæi. Ég
get ekki séð fyrir hvert vinnuferl-
ið leiðir mig.“
Teikningarnar sem Margrét
sýnir eru unnar úr óvenjulegum
efnivið. „Ég vann teikningarnar
með vatnslitum og ólífuolíu. Þær
sýna stækkuð smáatriði ljósmynda
sem ég tók og eru fyrirbærin á
þeim stundum greinanleg sem til-
teknir hlutir en stundum eru þau
nánast algerlega óhlutbundin. Mér
finnst ólífuolía vera afar fallegt
efni, hún er næringarrík og ljáir
vatnslitunum eins konar skúlptúr-
íska eiginleika. Einnig er erfitt að
stjórna henni; hún lekur gjarnan
út fyrir línur teikninganna og
skapar þannig eins konar áru utan
um myndefnið.“
Sýningin stendur til 31. desem-
ber næstkomandi.
Kl. 17
Vegna útkomu bókarinnar Einstök
Mamma eftir Bryndísi Guðmunds-
dóttur verður blásið til útgáfugleði í
bókaversluninni IÐU, Lækjargötu 2a,
í dag kl. 17. Bókin er byggð á
endurminningum Bryndísar, en
mamma hennar heyrir ekki og því
notar fjölskyldan táknmál. Í gleðinni
mun Bryndís lesa kafla úr bókinni og
verður lesturinn túlkaður á táknmál
um leið, ásamt því að söngkonan
Védís Hervör flytur sýnishorn af nýja
geisladisknum sínum.
Sýningar í Smátíma
Kjartan Ólafsson tónskáld heldur
upp á dag tónlistar með útgáfu á
diski sem geymir fjögur hljóm-
sveitarverk hans í flutningi Sin-
fóníunnar. Þetta er ekki í fyrsta
sinn sem Kjartan ræðst í útgáfu á
eigin tónverkum. Hann hefur
verið iðinn við að koma tónsmíð-
um sínum á framfæri allar götur
frá því að smellurinn Lalíf skaust
fram á 45 snúninga plötu á sínum
tíma.
Hljómsveitarverkin sem heyr-
ast nú eru hljóðrituð á tímabilinu
1988 til 2005. Þeirra á meðal er
Víólukonsert sem Helga Þórarins-
dóttir leikur ásamt hljómsveitinni
sem var valinn tónverk ársins
2001. Hin verkin eru Sólófónía frá
2004 sem byggir á íslenskum þjóð-
lögum og Sinfónían flutti 2005,
Sonnetta sem flutt var á Myrkum
músíkdögum 1999 og elsta verkið
er Reflex frá 1988.
Útgáfur Kjartans á eigin tón-
smíðum sýna að hann hefur víða
komið við á ferli sínum sem tón-
skáld: fyrir utan popplagið fræga
hefur hann samið tónlist fyrir leik-
verkið Pétur Pan í sviðsetningu
LR og unglingaóperuna Dokaðu
við sem þau Garðar Thor Cortes
og Marta Halldórsdóttir sungu.
Kjartan hefur samið mikið af raf-
tónlist og á verk á þremur diskum,
auk disksins Music from Calmus.
Stóri ópusinn á nýja disknum er
einleikskonsertinn sem Kjartan
samdi sérstaklega fyrir Helgu
Þórarinsdóttur á nokkuð löngum
tíma. Verkið var í vinnslu frá 1995
til 2000. Þar stefnir hann saman
einleikshljóðfærinu og hljóm-
sveitinni, hefðbundnum tónsmíða-
kerfum og algrímískum aðferðum
– algóritmum eða reikniaðgerð-
um. Hann segir verkið byggjast á
einföldum efnivið en gegn því sé
stefnt flóknara og samsettara tón-
efni.
Sólófónían virðist af lýsingum
byggja á svipuðum átakasviðum:
Þar segist Kjartan notast við mis-
munandi tónefni: aldagömul stef
úr þjóðlögum í bland við heima-
smíðar. Hann tekur þann efnivið
og þróar áfram með Calmus-
kerfinu sem er sérhannað fyrir
nútímatónsmíðar. Kjartan segir
kerfið hafa verið í notkun síðan
1988 og sé raunar eldra tónsmíða-
kerfi með sínum viðbótum sem
snúið sé í forrit. Það sé fáanlegt á
netinu og opið til notkunar. Það
hafi þann kost að geta samkeyrt
ný og eldri kerfi. „Tónsmíðakerfi
hafa verið til í hundruð ára,“ segir
hann. „Calmus hefur þann kost að
það er hægt að keyra saman gam-
alt og nýtt. Samtími okkar er ekk-
ert annað en stanslaus árekstur
þess forna og nýja.“
Kjartan hefur alltaf gefið út
sjálfur. Hann vill hafa fullkomna
stjórn á útgáfunni. Segist að vísu
alltaf vera á hausnum fyrir
bragðið, en það fylgi því að vera
listamaður nú á tímum: „Maður
má bara ekki detta á andlitið.
Okkur er að lærast að meta list-
ræn efni, þar á meðal tónlist sem
er á eftir einhverju öðru en gull-
peningum. Í listum felast verð-
mæti sem ekki verða mæld með
peningum. Fólki er farið að skilj-
ast það eftir langa hríð.“
Stanslausir árekstrar
WWW.SVAR.IS - SÍÐUMÚLA 37 - SÍMI 510 6000
Kíktu við í verslun okkar og svalaðu
þorstanum með ískaldri Coke í gleri á
meðan þú skoðar nýjustu sjónvörpin!
Týpa: PV70
219.900-
Glæsilegt tæki af nýjustu kynslóðinni sem
fékk nýlega hin eftirsóttu EISA verðlaun.
42” plasma199.900-
Frábært tæki sem fékk nýlega hin eftirsóttu EISA verðlaun.
40” LCD
Verðlaunasjónvörp í flokki LCD og plasma tækja
Sigurvegarar