Fréttablaðið - 19.12.2007, Blaðsíða 22

22 19. desember 2007 MIÐVIKUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
Föstudaginn 14. desember birtist teikning í franska
blaðinu „Le Monde“. Þar gat að líta
hálfopnar dyr kyrfilega merktar
„utanríkisráðuneytið“, öðrum
megin við þær var stóll og hinum
megin lágt borð með vasa, en út
um dyrnar gægðist mannshöfuð
ofur varfærnislega og spurði: „Er
hann farinn?“
Ekki fór á milli mála við hvað
var átt. Þessa daga var í opinberri
heimsókn í París hinn fyrirferðar-
mikli Kaddafí ofursti, leiðtogi
Líbíumanna, og ætlaði allt lifandi
að drepa. Menn veltu því fyrir sér
hvað hefði eiginlega komið yfir
Sarkozy að bjóða til sín þessum
frumlega gesti, sem aðrir stjórn-
málamenn í Evrópu sniðganga að
mestu nema af einhverjum
sérstökum ástæðum og þá heima
hjá honum sjálfum. Eina haldbæra
skýringin var sú, að þessi heim-
sókn hefði verið eitt atriðið í
leynisamningnum sem Sarkozy
varð að gera við Líbíuleiðtogann til
að fá búlgörsku hjúkrunarkonurn-
ar látnar lausar, og þeirra vegna
virða fréttamenn það, þótt menn
telji reyndar að afskipti Sarkozys
af málinu (þar sem hann kom fram
sem hálfgildings slettireka) hafi
fyrst og fremst verið til að fá
honum sjálfum aukið rými á
forsíðum blaða.
Senunni stolið
Nú er Sarkozy ekki allur þar sem
hann er séður og kann að láta krók
koma á móti bragði. Hann gætti
þess t.d. vandlega, ef einhver
skyldi enn vera á þeim buxunum
að láta 30. nóvember vera „dag án
Sarkozys“, að koma í sjónvarpið
kvöldið hinn 29. og halda ræðu sem
öllum fréttamönnum fannst þeir
vera knúðir til að fjalla um daginn
eftir. En um leið og Kaddafí sté
fæti sínum á franska grund mætti
Sarkozy ofjarli sínum, og er í
frásögur fært að þá sex daga sem
heimsókn hans stóð yfir hafi
Líbíumaðurinn sífellt orðið stærri
og breiðari, duttlungafyllri en
hispursmey í gamla daga og með
sigurbros á vör, en Sarkozy að
sama skapi minni og fölari.
Starfsmenn ráðuneyta hvísluðu því
að fréttamönnum að þeir hefðu
aldrei komist í annað eins. Hverri
senunni eftir annarri var stolið af
franska forsetanum.
Sarkozy gerði þó allt sem hann
gat. Þegar Kaddafí kom þaggaði
hann niður í öllum þeim hægri
mönnum sem voru ekki of ánægðir
með gestinn, einkum og sér í lagi
mannréttindamálaráðherranum
Rame Yade sem sagði að Frakk-
land væri ekki fótaþurrka þar sem
einhver stjórnandi, hvort sem
hann væri hryðjuverkamaður eða
ekki, gæti komið til að þurrka blóð
illverkanna af fótum sér. Þegar allt
leit út fyrir að heimsóknin væri að
verða að farsa rauk Sarkozy til og
tók á móti mönnum sem áttu um
sárt að binda vegna hryðjuverka af
völdum Líbíumanna.
Sinn er siður
Kaddafí lét þetta sem vind um eyru
þjóta. Strax eftir komuna hélt hann
á hótelið, en hann fór ekki í neina
þjóðhöfðingjasvítu heldur reisti sér
bedúínatjald í garðinum, og þar
gisti hann og tók á móti mönnum
meðan heimsóknin stóð yfir. Að því
búnu hélt hann til viðræðna við
Sarkozy. Franski forsetinn var
borubrattur og sagði fréttamönnum
að hann hefði veitt ofurstanum
yfirhalningu um mannréttindi í
Líbíu og síðan hefðu þeir skrifað
upp á viðskipta- og hermálasamn-
inga upp á tíu milljarða evra. En
fréttamenn tóku upp reiknivélar
sínar og fundu út að upphæðin væri
mun lægri, kannski einir þrír
miljarðar. Og þegar Kaddafí tók á
móti blaðamönnum í bedúínatjald-
inu bar hann til baka að þeir
leiðtogarnir tveir hefðu nokkuð
minnst á mannréttindamál, slíkur
talsmáti tíðkaðist ekki meðal vina.
Það eina sem ritari Frakklandsfor-
seta gat sagt var: „Jú, jú, þeir
töluðu víst um mannréttindi, ég sat
hjá og heyrði það.“
Framhaldið var ekki skárra.
Kaddafí kom í heimsókn í franska
þingið og í bústað þingforseta, og
tók þá upp á því að tala um
mannréttindi í Frakklandi: „Áður
en menn fara að tala um mannrétt-
indi í öðrum löndum, ættu þeir að
athuga hvort þau eru virt gagnvart
innflytjendum í Frakklandi sjálfu.“
Með þessu afrekaði hann að reita
allmarga Frakka til reiði. Á fundi
með fréttamönnum vísaði utanrík-
isráðherra Líbíu, sem var í fylgd
með ofurstanum, öllu tali um
mannréttindi svo á bug. Hann sagði
að um þau hefðu Líbíumenn ekkert
að læra: „Í augum Frakka eru
hjónabönd argra manna mannrétt-
indi,“ sagði hann, „en hins vegar
líta þeir ekki svo á að fjölkvæni sé
mannréttindi. Sinn er siður í landi
hverju.“ Kannske var hámark allra
þessara umræðna eftir annan
fundinn með Sarkozy þegar
Kaddafí hélt ráðstefnu um
kvenréttindi, umkringdur fjölda af
skrautlega klæddum grúppíum. Þar
talaði hann um hin hörmulegu kjör
kvenna í Evrópu sem yrðu oft að
stunda vinnu sem þær vildu ekki.
„Ég vildi frelsa evrópskar konur,“
sagði hann að lokum. Svo fór hann
til Versala að skoða hásæti Lúðvíks
14.
Ekki er takið líklegt að Sarkozy
gleymi þessum dögum í bráð.
Sá gamli kemur
í heimsókn
EINAR MÁR JÓNSSON
Í DAG | Frakklandsheimsókn
Libýuforseta
UMRÆÐAN
Menntamál
Ný löggjöf um námsgögn sem var samþykkt á vorþingi 2007 er strax
farin að hafa áhrif á skólastarf. Mark-
mið laga um námsgögn er að tryggja
framboð og fjölbreytileika námsgagna í
samræmi við þarfir nemenda og skóla.
Lögin gera ráð fyrir að starfsemi Náms-
gagnastofnunar haldist svo til óbreytt.
Nýbreytnin felst í að kveðið er á um
nýjan sjóð, námsgagnasjóð, sem hefur
það hlutverk að leggja grunnskólum til fé til náms-
gagnakaupa í því augnamiði að tryggja og auka
val þeirra um námsgögn.
Menntamálaráðuneytið er því nú í fyrsta sinn
frá 1936 að færa til grunnskóla landsins fjármagn
til námsgagnakaupa sem skólarnir velja sér
sjálfir á opnum markaði. Nú fær hver og einn
grunnskóli, til viðbótar við sinn kvóta hjá
Námsgagnastofnun, fé til innkaupa á námsgögn-
um út frá þörfum skólans og hug-
myndafræðilegri stefnu. Á þessu ári
er búið að greiða samtals 100 milljón-
ir og í framtíðinni verður greitt úr
námsgagnasjóði í maí ár hvert.
Ráðstöfun á þessu fé er til kaupa á
námsgögnum frá lögaðilum og eiga
námsgögnin að samrýmast markmið-
um aðalnámskrár.
Námsgögn grunnskóla hafa hingað
til verið tiltölulega einsleit enda
hefur Námsgagnastofnun ekki haft
mikið svigrúm miðað við fjárframlög
síðustu ára. Í raun hafa stjórnendur
Námsgagnastofnunar unnið þrekvirki í útgáfu
námsgagna. Það er hins vegar löngu tímabært í
ljósi stefnumarkandi ákvarðana skóla, sveitarfé-
laga og löggjafa þess efnis að skólar fái meira
svigrúm í ákvarðanatöku að þeir fái að auki
tækifæri til að velja og kaupa inn þau námsgögn
sem henta þeirra hugmyndafræðilegu stefnu.
Höfundur er formaður stjórnar námsgagnasjóðs.
Hundrað milljónir í námsgögn
ÞORBJÖRG HELGA
VIGFÚSDÓTTIR
Á
komandi vori mun sveit franskra orrustuþotna taka
sér í fyrsta sinn stöðu á Keflavíkurflugvelli og stunda
æfingar í íslenzku lofthelginni um nokkurra vikna
skeið. Þetta gerist í kjölfar samkomulags sem Ísland
hefur gert við Atlantshafsbandalagið um svonefnt loft-
helgiseftirlit. Grundvöllurinn fyrir því er annars vegar að sömu
staðlar um öryggi skuli gilda í öllu loftrými NATO, en eftir að
Ísland varð alveg herlaust land haustið 2006 hefur íslenzka loft-
helgin sannarlega skorið sig úr öðrum hlutum loftrýmis NATO
með því að eina eftirlitið sem með því var stundað var frá rat-
sjárstöðvum á jörðu niðri. Hins vegar varð brottför bandaríska
herliðsins eftir 65 ára viðveru íslenzkum stjórnvöldum tilefni til
að vekja bandalagsþjóðirnar í Evrópu til vitundar um þá breyttu
stöðu öryggismála hér á norðvesturjaðri álfunnar.
Í beiðni Íslendinga um að NATO-þjóðir legðu til orrustuþotur
til lofthelgiseftirlits hérlendis fólst í raun beiðni um að evrópskir
bandamenn Íslendinga sýndu í verki áhuga á að taka virkan þátt í
að tryggja öryggi Íslands einnig á friðartímum. Það ánægjulega er
að ekki stóð á viðbrögðum af hálfu bandamanna okkar. Auk Frakka
hafa Norðmenn, Danir, Þjóðverjar, Spánverjar og Pólverjar, auk
Bandaríkjamanna og fleiri þjóða sem yfir flugher ráða, lýst áhuga
á að taka þátt í lofthelgiseftirlits-áætluninni, en hún felur í sér að
flugsveit sé við eftirlit og æfingar á Íslandi í um þriggja vikna
skeið í senn, til skiptis um fjórum sinnum á ári að jafnaði.
Þetta fyrirkomulag lofthelgiseftirlits hér er mun viðaminna en
það sem loftherslausu nýju NATO-ríkin Eistland, Lettland, Lithá-
en og Slóvenía hafa notið síðan þau gengu í bandalagið vorið 2004.
Fyrirkomulagið er annars að því leytinu sambærilegt, að kostnað-
inn af sjálfri útgerð flugsveitarinnar – laun áhafna, eldsneyti, við-
hald o.s.frv. – greiðir útgerðarríkið, en gistiríkið leggur til aðstöðu
og hýsir og fæðir mannskapinn. Það er sá kostnaður sem Íslend-
ingar leggja til, auk þess að reka ratsjárkerfið.
Andstæðingar NATO-aðildar Íslands hafa gagnrýnt hið fyrir-
hugaða lofthelgiseftirlit sem óþarfa „hernaðarbrölt“. Af því til-
efni er full ástæða til að minna á að sú staða Íslands sem fullvalda
lýðveldis, að geta látið aðra þjóð algerlega annast hervarnir sínar
og það á kostnað hinnar erlendu þjóðar, var sögulegt undantekn-
ingarástand. Það er einu sinni svo, hvort sem mönnum líkar betur
eða verr, meðal grunnskyldna stjórnvalda í hverju fullvalda ríki
að tryggja varnir þess og öryggi borgaranna fyrir hugsanlegum
ógnum. Það sem gerir Íslandi það kleift, án þess að halda úti eigin
her, er fyrst og fremst aðildin að varnarbandalaginu NATO.
Núverandi ríkisstjórn hefur markað þá stefnu að efla samstarf
við önnur NATO-ríki, einkum og sér í lagi grannríkin sem deila
ströndum að Norður-Atlantshafi, auk þess að viðhalda varnar-
samningnum við Bandaríkin. Hið nýja lofthelgiseftirlit er liður
í þessu. Ekki stendur til að stofna íslenskan her, en unnið er að
mati á þeim ógnum sem að landinu kunna að steðja, á sjálfstæðum
íslenzkum forsendum. Með því, eflingu borgaralegra stofnana sem
að öryggi borgaranna koma og boðuðum lögum um varnarmál, er
skynsamlega unnið úr snúnum aðstæðum. Ekki er þó vanþörf á að
öflug umræða um öryggismál Íslands haldi áfram á næstunni.
Varnir Íslands og Atlantshafsbandalagið:
Skynsamlega unn-
ið úr aðstæðum
AUÐUNN ARNÓRSSON SKRIFAR
Ekki maður einhamur
Össur Skarphéðinsson heldur áfram
að pönkast á sjálfstæðismönnum í
enn einu næturblogginu. Í nýjasta
útspili sínu miðar hann á Björn
Bjarnason en Össur hefur hins vegar
þann hátt á að eftir að hafa skvett
úr koppnum á samstarfsmenn sína í
ríkisstjórn, fullyrðir hann iðulega að
enginn ágreiningur sé á milli stjórnar-
flokkanna. Það er ekkert leyndarmál
að margir innan Sjálfstæðisflokksins
eru orðnir langþreyttir á þessu. Sá
grunur gæti jafnvel verið farinn að
læðast að þeim að einhvers konar æði
hljóti að renna á ráðherr-
ann eftir að sól hnígur
til viðar – ekki ósvipað
og í skáldsögunni um dr.
Jekyll og hr. Hyde.
Meiri lax en maður
Fleira rennir stoðum undir þá
kenningu að laxadoktorinn sé ekki
maður einhamur. Af tímasetningum
bloggfærslna hans um miðjar nætur
má draga þá ályktun að hann sofi
varla mikið meira en þrjá til fjóra tíma
á nóttu. Með öðrum orðum virðast
svefnvenjur hans eiga meira skylt við
hvíldarþörf laxa en manna.
Höfuðstöðvar SÞ til
Íslands?
Á dögunum birti dagblað í Des Moines
í Bandaríkjunum lesendabréf frá
heimamanni, sem óskapaðist yfir því
að Sameinuðu þjóðirnar skyldu setja
Ísland í efsta sæti lífskjaralista síns en
Bandaríkin ekki í
eitt af tíu efstu
sætunum. Lagði lesandinn til að hinar
handónýtu Sameinuðu þjóðir, sem
Bandaríkin sóuðu allt of miklu fé í,
flyttu höfuðstöðvar sínar frá New York
til Íslands. Þar úti í hafsauga væru þær
bezt geymdar. Þessa hugmynd greip
Þorsteinn Hjálmar Gestsson á lofti
og útlistaði á vef sínum „Market for
Aid“ hve vel færi á því að Sameinuðu
þjóðirnar flyttu höfuðstöðvar sínar
frá umdeildasta stórveldi heimsins til
fyrirmyndarríkisins Íslands, sem einmitt
hefði kjöraðstæður fyrir
alþjóðlega ráðstefnumið-
stöð og skrifstofur SÞ í
hinni yfirgefnu herstöð
Bandaríkjahers á Keflavík-
urflugvelli.
bergsteinn@frettabladid.is
audunn@frettabladid.is
Gjafakort
Kringlunnar
Fullkomin jólagjöf fyrir starfsfólkið!
Vertu viss um að starfsfólkið fái jólagjöfina sem
það óskar sér. Pantaðu gjafakort Kringlunnar
í síma 568 9200 eða á gjafakort@kringlan.is
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. Fréttablaðið kemur út í 103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu,
Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871