Fréttablaðið - 13.03.2008, Síða 20

20 13. mars 2008 FIMMTUDAGUR
10
,6
10
,2
9,
4
11
,2
9,
8
1999 2001 2003 2005 2007
nám, fróðleikur og vísindi
Hafin er ný þáttaröð um framhaldsskólana á sjónvarpsstöðinni ÍNN. Þáttaröðin
heitir Fókus á framhaldsskólana og var fyrsti þátturinn sýndur á mánudags-
kvöldið var. Þátturinn fjallaði um Menntaskólann við Hamrahlíð, MH, og var
sjónum beint að skólanum og félagslífinu, nemendur spjölluðu um skólalífið
og ræddu málin auk þess sem brot úr daglegu lífi voru sýnd. Þetta kom fram á
vef MH, www.mh.is.
■ Framhaldsskólar á sjónvarpsstöðinni ÍNN
Fókus á framhaldsskólana
Ríkisútvarpið hefur á dagskrá sinni útvarpsþáttaröð um kennara og kennara-
starfið frá ýmsum hliðum í tilefni af hundrað ára afmæli Kennaraháskólans.
Þættirnir eru á dagskrá á Rás 1 kl. 14.40 á laugardögum. Í næsta þætti verður
fjallað um samband, samvinnu og samskipti kennara og nemenda.
Í fyrsta þættinum var dregin upp mynd af tíðaranda á Íslandi þegar Kenn-
araskólinn var stofnaður árið 1908, lýst skólastarfi í sveitum landsins og litið
inn í Kennaraskólann um miðja öldina. Rætt var við Helga Skúla Kjartansson
sagnfræðing og tvo fyrrverandi nemendur Kennaraskólans sem báðir gerðu
kennslu að ævistarfi sínu, þau Torfa Guðbrandsson og Vilborgu Dagbjartsdóttur.
Umsjónarmenn þáttanna eru Anna Margrét Sigurðardóttir og Leifur Hauks-
son.
■ Menntun í Ríkisútvarpi
Kennarastarfið frá ýmsum hliðum
„Hvað ræður því hvort einstaklingar leita
til heilbrigðiskerfisins vegna verkja eða
ekki?“ er spurning sem Þorbjörg Jónsdóttir,
aðjúnkt við heilbrigðisdeild Háskólans á
Akureyri, veltir upp í erindi sínu á málstofu
deildarinnar sem fram fer í dag.
Langvinnir verkir eru almennt viður-
kenndir sem eitt af útbreiddustu og erfið-
ustu heilbrigðisvandamálum á Vesturlönd-
um og valda þeir miklum sálrænum og
líkamlegum þjáningum. Þá er kostnaður samfélagsins mikill en rannsóknir hafa
sýnt að aðeins lítill hluti einstaklinga með slíka verki leita til heilbrigðiskerfisins.
Ætlar Þorbjörg í fyrirlestri sínum meðal annars að ræða nokkra hugsanlega
þætti sem áhrif geta haft á hvort einstaklingar leita til heilbrigðiskerfisins. Mál-
stofan hefst klukkan 12.10 í stofu L201 á Sólborg og er öllum opin.
■ Málstofa
Leitun til heilbrigðiskerfisins vegna verkja
Hlutverk minnihlutahópa í forsetakosningunum í Bandaríkjunum er efni fyrir-
lestrar dr. Davids Lublin, prófessors við American University í Washington, sem
fram fer í stofu 101 í Háskólatorgi næstkomandi föstudag. Er fyrirlesturinn hluti
af fyrirlestraröð Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands og sendiráðs Bandaríkj-
anna á Íslandi um bandarísku forsetakosningarnar.
Dr. Lublin er með doktorsgráðu frá Harvard-háskóla og hefur starfað við
American University frá árinu 1998. Hefur hann skrifað bækur um minnihluta-
hópa í bandarískum stjórnmálum en að auki hafa greinar eftir hann birst í
mörgum virtum fræðiblöðum. Má þar nefna American Political Science Review,
American Journal of Political Science, Journal of Politics og Stanford Law
Review. Fyrirlesturinn fer fram á ensku, er öllum opinn og er aðgangur ókeypis.
■ Fyrirlestur
Hlutverk minnihlutahópa í kosningum
Í tilefni af þrjátíu ára
afmæli sínu efna Samtök-
in 78 til fyrirlestraraðar
í Háskóla Íslands undir
yfirskriftinni Með hinsegin
augum. Sigrún Sveinbjörns-
dóttir, dósent við Háskólann
á Akureyri heldur sinn á
morgun þar sem hún fjallar
um gagnkynhneigðarrembu
og gagnkynhneigðarviðmið
í skólastarfi.
Fyrirlestur Sigrúnar nefnist
„Veganesti í hinsegin vegferð –
Uppeldi og menntun til þátttöku
og ábyrgðar“ og fjallar um aðbún-
að þeirra nemenda sem ekki eru
gagnkynhneigðir. „Hinsegin nem-
endur leggja upp í hinsegin veg-
ferð,“ segir Sigrún. „Samtökin 78
lögðu upp með þetta orð, hinsegin,
í fyrirlestraröðinni og ég greip
það á lofti.“
Sigrún segir að í skólum megi
víða finna það sem kallað er gagn-
kynhneigðarviðmið og gagnkyn-
hneigðarrembu og það hafi áhrif á
þá nemendur sem ekki eru gagn-
kynhneigðir. „Oft er þetta ómeð-
vitað en þó ekki alltaf. Gagnkyn-
hneigðarviðmið og -remba (e.
heteronormativity, heterosexism)
gengur út á það að önnur norm eru
ekki einu sinni rædd heldur liggja
í þagnargildi og niðrandi ummæli
um hinsegin tilveru oftar en ekki
hluti af veruleikanum. Þetta virð-
ist ekki jafn gróft ofbeldi og hat-
ursglæpir, sem oftast eru sýnileg-
ir, en er eigi að síður ofbeldi sem
ógnar heilsu barna og unglinga.
Sigrún segir að gagnkynhneigð-
arviðmið og -remba bitni harðast á
börnum samkynhneigðra og á
unglingum sem eru að átta sig á að
þeir eru ekki gagnkynhneigðir.
„Sjálfsmynd unglinganna er að
þroskast og ef þeir hafa ekki sýni-
legar fyrirmyndir, eins og aðrir
unglingar, eða umhverfið er þeim
ekki hliðhollt, getur þeirra veg-
ferð orðið strembin, slíkt kann að
kosta þau heilsu og í sumum til-
vikum jafnvel lífið.“
Í fyrirlestrinum greinir Sigrún
frá rannsóknum í nágrannalönd-
um og niðurstöðum þeirra. Slíkar
rannsóknir ganga meðal annars út
á að innihaldsgreina námsefni. Í
þeim efnum hafi Svíar gengið
lengst og staðfest að víða er pott-
ur brotinn. „Hér á landi höfum við
ekki greint námsefni kerfisbund-
ið en fyrir tveimur árum unnu
tveir nemendur mínir lokaverk-
efni þar sem skoðað var námsefni
í samfélagsfræðum fyrir yngstu
bekki grunnskóla. Niðurstaðan
var sú að gagnkynhneigðarvið-
miðin voru afgerandi,“ segir Sig-
rún, sem telur að Íslendingar ættu
að fara að fordæmi Svía í þessum
efnum.
Undanfarinn áratug hefur Sig-
rún stundað samanburðarrann-
sóknir á lífi og líðan unglinga. „Ég
fór hins vegar að kynna mér hins-
egin málefni þegar ég var að ljúka
doktorsverkefni mínu um ungl-
inga í byrjun árs 2001; ég átti mér
raunar enga undankomuleið því
einmitt þá kom yngsta barn mitt
úr skápnum. Þá áttaði ég mig á
því að gagnkynhneigðarviðmið
gegnsýrði minn fræðaheim um
bjargráð unglinga þótt til væri
heilt fræðasvið sem helgað var
lífi hinsegin fólks. Þarna var
greinilega hópur ungs fólks sem
ég hafði ekki gaumgæft svo ég
sneri mér að því að skoða mál
þessa unga fólks meðfram öðru.“
Fyrirlestur Sigrúnar fer fram í
Odda klukkan 12.15 á föstudag. Í
kvöld klukkan 20 flytur hún hins
vegar annan fyrirlestur í Þjóðar-
bókhlöðunni á vegum Félags
aðstandenda samkynhneigðra.
Yfirskrift hans er Rödd þagnar-
innar. Fyrirlestrarnir eru öllum
opnir og aðgangur ókeypis.
bergsteinn@frettabladid.is
Þögn um samkynhneigð
í íslensku námsefni
SIGRÚN SVEINBJÖRNSDÓTTIR Komst að því þegar yngsta barn hennar kom út úr
skápnum að lítið hafði verið fjallað um líf of líðan samkynhneigðra unglinga.
„Bretar eru mjög jákvæðir gagnvart
óhefðbundnum lækningum enda eru
áhrif þeirra miklu viðurkenndari hér
heldur en heima,“ segir Baldur Vignir
Karlsson, nemi í Náttúrulækningaskóla
í London sem nefnist The College of
Naturopathic Medicine.
Baldur er nú að ljúka öðru ári af
fimm ára löngu námi. Hann segir að á
fyrstu tveimur skólaárunum sé farið yfir
grunnfögin. En á þriðja ári geti nemendur
farið að líta til ferkari sérhæfingar. Sjálfur
hyggst hann sérhæfa sig í smáskammta-
lækningum og næringarþerapíu. Spurður
hvort fólk furði sig á því hvaða nám
hann leggi fyrir sig segir hann svo ekki
vera. „Hér í Bretlandi eru allir að verða
náttúrulegri og náttúrulegri. Það sést ef
til vill best á því að í London er starfrækt
sjúkrahús sem byggir á náttúrulækningum.
Ég er samt á því að þeir sem starfa við
hefðbundnar lækningar og svo þeir sem
starfa við þær óhefðbundnu eigi að geta
unnið miklu meira saman en nú er. Bretar
eru á réttri braut og ég get ekki séð annað
en mikill áhugi sé fyrir náttúrulækningum
á Íslandi og hlakka því til að snúa aftur
heim,“ segir hann.
Baldur kveðst mjög ánægður með
uppbyggingu námsins í London en sjálfur
kjósi hann þó að búa í borginni Brighton,
þar sem unnusta hans er við nám í
afbrotafræði og taka lest á milli.
„London er skemmtileg borg en
lífsgæðin eru miklu meiri hér í Brighton.
Bæði er allt ódýrara auk þess sem
hávaðinn og lætin eru ekki jafn mikil og í
stórborginni.“
NEMANDINN: BALDUR VIGNIR KARLSSON NEMI Í NÁTTÚRULÆKNINGUM
Allt verður náttúrulegra og náttúrulega
Kjarni málsins
> Fjöldi nemenda á hvern kennara í grunnskólum landsins.
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS