Fréttablaðið - 23.05.2008, Blaðsíða 22

22 23. maí 2008 FÖSTUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
H
elsti ágalli gildandi kosningaskipunar og flokkakerfis
er sá að kjósendur geta ekki sjálfir við kjörborðið
valið á milli borgaralegra ríkisstjórna og vinstri
stjórna. Kosturinn er á hinn bóginn sá að unnt er að
mynda stjórnir með mjög breiða skírskotun út í sam-
félagið þegar mikið liggur við. Sú stjórn sem nú fagnar eins árs
afmæli endurspeglar vel þennan pólitíska veruleika. Á þessum
tímapunkti er rétt að spyrja hvort myndun hennar hafi verið skyn-
samlega ráðin.
Lánsfjárkreppan og gengisfall krónunnar er einhver mesta
áraun sem ein ríkisstjórn hefur glímt við í langan tíma. Flest
bendir til að stjórnin muni standast það próf. Forsætisráðherrann
hefur stýrt varnarviðbrögðunum af hyggindum og festu en án
upphrópana. Engir brestir eru í samstarfinu um þetta efni. Ekki
verður séð að annað stjórnarmynstur hefði verið betur í stakk búið
til að glíma við þetta stóra og margþætta viðfangsefni.
Stærsta spurningarmerkið í þessu samhengi lýtur að framtíðar-
stefnunni í peningamálum. Þar hefur stjórnin ekki enn haft svig-
rúm til að leggja trúverðuga línu til að sigla eftir. Sumir líta á
ágreining stjórnarflokkanna um nokkur minni háttar mál sem
alvarlegan veikleika. Einstakir viðburðir af því tagi eru satt
best að segja óhjákvæmilegir fylgifiskar í jafn breiðu stjórnar-
samstarfi og hér um ræðir. Í því efni verða menn að vega meiri
hagsmuni gegn minni.
Sannleikurinn er sá að stjórnin er á stuttum tíma að koma fram
mikilvægum skipulags- og kerfisbreytingum og hún hefur fundið
lausnir á eldfimum stórpólitískum viðfangsefnum. Nefna má
kerfis breytingar í heilbrigðismálum, nýja sveigjanlegri og fram-
sæknari skólalöggjöf og sátt um skipan eignarhalds á orku lindum.
Þá hefur stjórnin verið einhuga um nýskipan varnarmála með stór-
auknum íslenskum umsvifum. Fá dæmi eru um að ríkisstjórn hafi
náð saman um svo víðtækar og fjölþættar grundvallar breytingar
og lausnir á fyrsta starfsári.
Eini vegur stjórnarandstöðuflokkanna til valda er að komast
upp á milli stjórnarflokkanna eða gera þeim erfitt fyrir innandyra.
Stjórnarandstöðuflokkarnir eru einfaldlega of smáir til að geta
sameiginlega verið sannfærandi ríkisstjórnarkostur. Forystu-
mönnum VG hefur tekist að viðhalda þeim mikla styrk sem þeir
náðu í síðustu kosningum án þess að færa sig nær miðju stjórn-
málanna. Framsóknarflokkurinn er líka í sömu sporunum. En sú
staða er þar á móti afar veik. það hlýtur að valda forystu hans
áhyggjum.
Til marks um árangur stjórnarandstöðunnar má nefna að for-
vígismönnum í VG tókst að verða eins konar hughrifavaldur um
athafnir svonefndra sexmenninga í borgarstjórnarflokki Sjálf-
stæðisflokksins með kunnum afleiðingum. Forystu VG hefur einnig
tekist að festa umhverfisráðherrann í málefnanetum sínum. Það
er sneggsti bletturinn á stjórnarsamstarfinu. Sú staða felur á hinn
veginn líka í sér einstakt sóknarfæri fyrir Framsóknar flokkinn.
Stór stjórnarmeirihluti hefur því ekki keflað fámenna stjórnar-
andstöðu eins og ýmsir óttuðust.
Að öllu virtu er niðurstaðan sú að skynsamlegt var að mynda
þessa ríkisstjórn. Hún er vafalaust besti stjórnarkosturinn í
núverandi umróti í þjóðarbúskapnum. Á hinn bóginn er stjórnin
um margt óskrifað blað þegar til lengri framtíðar er litið. Bolla-
leggingar um mögulega tveggja kjörtímabila stjórn eru því ekki
raunhæfar eða tímabærar á þessum tímamótum í tilveru hennar.
Stjórnarsamstarf á umbrotatíma:
Fyrsta árið
ÞORSTEINN PÁLSSON SKRIFAR
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. VIÐSKIPTARITSTJÓRAR: Björgvin Guðmundsson og Björn Ingi Hrafnsson. Fréttablaðið kemur út í
103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
SPOTTIÐ
Ekki sáttur
Róbert Marshall, varaþingmaður
Samfylkingarinnar, beinir spjótum
sínum að gömlu vinnufélögunum
á fréttastofu Stöðvar 2 í grein í
Fréttablaðinu í gær. Róbert telur, eins
og margir aðrir, að fréttastofan hafi
stigið út fyrir hlutverk sitt þegar hún
tók að minna ítrekað á kosninga-
loforð Samfylkingarinnar um
breytingar á eftirlaunum ráða-
manna. Hann klykkir út með
að benda á að Steingrímur S.
Ólafsson, fréttastjóri Stöðvar 2,
hafi verið upplýsingafulltrúi
Halldórs Ásgrímssonar
þegar eftirlaunalögin voru
sett. Nú hafi hann gert
fréttastofuna að þátttak-
anda í atburðarásinni.
Ekki í fyrsta sinn
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem
Róbert er ósáttur við fréttaflutning
Steingríms. Hann kunni honum til
dæmis litlar þakkir þegar sjónvarps-
stöðin NFS riðaði til falls. Þá birti
Steingrímur iðulega fyrstu fréttir
af atburðarásinni á vefsíðu sinni
og virtist oft vita meira um afdrif
stöðvarinnar en starfsfólkið sjálft.
Er það eðlilegt?
Ólafur F. Magnússon borgar-
stjóri hefur látið taka
saman minnisblað
um ferðakostnað
fjörutíu borgar-
fulltrúa og
vara-
borgar-
fulltrúa undanfarin þrjú ár. Þetta er
liður í viðleitni borgarstjóra til að
standa fyrir opinni og gegnsærri
umræðu um launamál borgarinnar.
Efstur á listanum er Dagur B. Egg-
ertsson með ferðakostnað upp á 3,3
milljónir; ferðakostnaður Gísla Mart-
eins Baldurssonar er 2,4 milljónir en í
þriðja sæti er Vilhjálmur Þ. Vilhjálms-
son með tæpar tvær milljónir. Sjálfur
rekur Ólafur lestina með engan
ferðakostnað. Á fundi borgarráðs í
gær lýsti Ólafur því yfir að við þessa
skoðun hefði alls ekkert óeðlilegt
komið í ljós. Er það svo? Sætir það
ekki dálítilli furðu að borgarstjóri
skuli einn manna ekki vera
með eina einustu krónu í
ferðakostnað?
bergsteinn@frettabladid.is
UMRÆÐAN
Anna Pála Sverrisdóttir skrifar um
innflytjendamál
Bræður og systur, verið velkomin til Íslands! Verið svo innilega velkomin
og ég hlakka til að kynnast ykkur.
Hlakka til að hjálpast að við að búa til
fjölbreyttara, skemmtilegra og betra
Ísland til að búa á.
Það sem við megum aldrei gleyma
þegar við tölum um málefni innflytj-
enda, nýbúa, landnema eða hvað sem við
viljum kalla hinn fjölbreytta hóp nýrra Íslendinga
– er að segja nákvæmlega þetta og segja það hátt
og skýrt: Verið velkomin! Velkomin til Íslands! Svo
einfalt er það.
Fólk flytur til Íslands af mismunandi ástæðum.
Sumt kemur kannski hingað einfaldlega til að búa
sér betra líf, annað til að vinna tímabundið eða
mennta sig, sumt vegna ástvina, enn annað sem
flóttamenn. Við þurfum auðvitað að huga að
mismunandi þáttum til að mæta þörfum ólíkra
hópa. Og það er alveg víst að við þurfum að gera
betur að mörgu leyti og að þar þarf stefnumótun
og eftirfylgni við málaflokkinn að vera tekin
föstum tökum af ríkinu, sveitarfélögum, atvinnu-
rekendum og samtökum launþega. Raunar hefur
margt gott verið að gerast í þeim efnum undan-
farið ár.
Það sem mig langar samt mest til að tala um
hérna er ekki opinberir aðilar eða lögpersónur
heldur fólk. Fólk sem tekur á móti fólki.
Sá þáttur sem hefur úrslitaáhrif um aðlögun
hlýtur á endanum að vera velvilji og virðing hvers
einasta okkar gagnvart nýju fólki. Viljinn til að láta
hlutina ganga upp og sjálfstraustið til að takast á
við breytingar þannig að þær verði
jákvæðar. Þar ber hvert okkar ábyrgð.
Annars konar ábyrgð og sérstaklega mikla
bera síðan þau sem hafa áhrif á opinbera
umræðu, svo sem fjölmiðlar og stjórnmála-
fólk. Fjölmiðlar eiga ekki að segja
„erlendur maður framdi glæp“ frekar en
„Ísfirðingur framdi glæp“. Stjórnmálafólk
á ekki að spila á ótta við hið framandi eða
óþekkta og búa til ímynduð vandamál og
fordóma í tilraunum til að halda flokki
sínum inni á þingi.
Fiskverkafólk, listamenn eða lög-
fræðingar. Íslendingar, Taílendingar,
Pólverjar eða Palestínumenn. Það sem sameinar
okkur er að við erum öll bara fólk. Það sem við
þurfum að passa er tilhneigingin til að skipta fólki
svona rosalega í hópa, hugsa hlutina í við-þið og
hafa þess vegna á okkur fyrirvara í samskiptum.
Við þurfum líka að passa að tala ekki alltaf um
„þetta fólk“. Fólk af erlendum uppruna er ekki
bara einhver óskilgreindur massi heldur fólk af
holdi og blóði, einstaklingar, sem eru ólíkir og hafa
ýmislegt fram að færa en glíma líka við vandamál
rétt eins og við „afkomendur víkinganna“ sem líka
erum ólík innbyrðis. Þannig eigum við að varast að
dæma stóra hópa út frá hegðun einstaklinga,
heldur takast til dæmis á við félagslegar áskoranir
um leið og við að sjálfsögðu spornum gegn
alþjóðlegri glæpastarfsemi eins og annarri.
Aðgát skal höfð í nærveru sálar, eins og hinn
rammíslenski Einar Ben orti. Og Reykjavíkur-
skáldið Tómas orti um að hjörtum mannanna
svipaði saman, hvort sem er í Súdan eða Gríms-
nesinu. Höfum þetta tvennt í huga.
Njótum hvers annars, hvaðan sem við komum.
Höfundur er formaður Ungra jafnaðarmanna.
Systur og bræður − velkomin
ANNA PÁLA
SVERRISDÓTTIR
Læknadeild Háskóla Íslands og Landspítali
Háskólasjúkrahús óska eftir heilbrigðum
sjálfboðaliðum til þátttöku í rannsókn á
kremi og stílum unnum úr lýsi. Þátttakan
felur í sér notkun á viðkomandi kremi og
stílum tvisvar sinnum á dag í tvær vikur
ásamt þremur læknisskoðunum.
Greiðsla fyrir þátttöku er 15.000.- kr
Rannsóknin er samþykkt af Lyfjastofnun og
Vísindasiðanefnd.
Áhugasamir vinsamlegast hafi ð samband
við Orra Þór Ormarsson lækni
email: orriorm@landspitali.is