Fréttablaðið - 06.12.2008, Blaðsíða 96

76 6. desember 2008 LAUGARDAGUR
Dagurinn klikkar ekki
„Rúnar var kannski ekki
besti lagasmiðurinn, ekki
besti tónlistarmaðurinn eða
söngvarinn, en hann var
stærsti persónuleiki íslenskr-
ar rokksögu. Guð var örlátur
þegar hann skapaði Rúnar
Júl. Ég hef ekki hitt neinn
sem var með jafn gott geðslag. Ég heyrði hann aldrei segja
styggðaryrði um nokkurn mann.
Í raun var Rúnar oft eins og búddamunkur. Í einlægni sinni og
heiðarleika fór hann í gegnum hvað sem er. Hann opnaði allar
dyr með brosinu og geðslaginu. Þegar maður hitti Rúnar spurði
maður kannski, „jæja, hvað segirðu?“, eða „hvernig hefurðu
það“, og hann svaraði alltaf „Dagurinn klikkar ekki“.
Ég er óendanlega þakklátur fyrir samveruna sem ég átti með
Rúnari við gerð þriggja GCD-platna og tvær ferðir til syndaborg-
arinnar Amsterdam. Ég tjái mig nú ekki um þær æðislegu vikur
sem við áttum þar á svítum við að semja lög á þessar plötur. Ég
er fullur af þakklæti og gleði í hjarta mínu fyrir allar þær frábæru
minningar sem ég á um Rúnar.“ Bubbi Morthens
➜ SAMFERÐARMENN MINNAST RÚNARS
Hafði gríðarlegt aðdráttarafl
„Við höfðum þekkst síðan
við vorum níu ára og á
tímabili vorum við bara
eins og í hjónabandi. Á
löngu tímabili, í fjölda,
fjölda ára, hittumst við
á hverjum einasta degi.
Hann var fínn drengur og
mér þótti ofboðslega vænt
um hann. Þetta er mikið
áfall. Við stöndum bara
eftir og klórum okkur í hausnum.
Þegar hann var upp á sitt besta þá var hann bara alveg
ótrúlegur. Hann hafði gríðarlegt aðdráttarafl á sviði og það hefur
enginn leikið það eftir hérna sem hann gerði á sviði. Ég Þori að
fullyrða að annar eins sjó-maður hefur ekki fæðst á Íslandi.
Við áttum góðan tíma saman í Liverpool í sumar og slitum
Hljómum á Cavern-klúbbnum. Það sáu það nú flestir að hann
gekk ekki alveg heill til skógar síðustu árin. En hann var nú ekki
að gera mikið úr því. Það var ekki hans stíll.“
Gunnar Þórðarson
R
únar Júlíusson kom
til mín upp á blað í
síðustu viku og
færði mér nýjan
stórglæsilegan
þriggja diska ferils-
pakka. Við settumst niður með
kaffi og spjölluðum aðeins. „Ég hef
alltaf verið með nýja plötu á hverju
ári, en nú staldra ég við og lít yfir
farinn veg. Svo hefst leikurinn á ný
eftir áramót,“ sagði Rúnar. Hann
sagðist vera að staldra við af því
hann var gerður að heiðursfélaga
Íslensku tónlistarverðlaunanna í
vor. Þegar ég kvaddi hann sá ég á
eftir honum rölta yfir á Bylgju þar
sem hann ætlaði að hitta Hemma
Gunn vin sinn.
Ég var auðvitað ekkert að leggja
dramatíska túlkun á þennan fund
enda fannst mér jafn líklegt að
Rúnar Júl kæmi með nýja plötu og
að vor kæmi á eftir vetri. Að lífið
héldi áfram. Maður gleymir alltaf
punktinum sem kemur á eftir setn-
ingunni. Punktinum sem vofir yfir.
Í gærmorgun barst fréttin.
Rúnar Júlíusson var látinn. Hafði
verið að fara á svið í útgáfuteiti
Geimsteins í Keflavík á fimmtu-
dagskvöldið þegar hann kenndi sér
meins. Var fluttur á sjúkrahús þar
sem hann andaðist um nóttina.
Rúnar var 63 ára.
Í feimniskasti
Guðmundur Rúnar Júlíusson fædd-
ist í Keflavík 13. apríl 1945. Fótbolti
og músik áttu hug hans allan. Kana-
útvarpið ól hann upp á rokki og róli.
Æskuvinur hans, Gunnar Þórðar-
son, hafði verið í hljómsveitum og
þegar vantaði bassaleikara í eina
stakk Gunnar upp á Rúnari, sem
hafði aldrei snert bassa. Gunnar
hafði trú á Rúnari og sýndi honum
réttu handtökin á bassanum. Eftir
tveggja vikna æfingatíma var
Rúnar klár í slaginn.
Rúnar kom í fyrsta skipti fram
með Hljómum 5. október 1963 í
Krossinum, þá 18 ára gamall. „Það
var spilað streit í fimm tíma, ein-
hver 100-200 lög. Ég var í feimnis-
kasti og nýr á bassanum. Maður
hafði ekki fullt sjálfstraust, og
maður er svo sem enn þá að vinna í
því,“ sagði hann mér í síðustu viku.
Vinsældir Hljóma urðu brátt
gríðarlegar. Þeir voru hinir íslensku
Bítlar og báru höfuð og herðar yfir
samferðamenn sína í poppinu á
árunum 1964-1965. „Fyrsti kossinn“
var fyrsta lagið sem Rúnar söng inn
á plötu. Það kom út á lítilli plötu árið
1965. Það ár gekk trommarinn Pétur
Östlund í bandið og Hljómar fyllt-
ust enn meiri metnaði. Gunnar fékk
sér fözz-box og útrásararmur
Hljóma, Thor‘s Hammer, setti í
gang. Tónlistin varð grófari og
rokkaðri og bandið fékk útgefið
efni hjá stórfyrirtækjum beggja
vegna Atlantshafsins. Rúnar var
mjög stoltur af þessu tímabili á ferli
sínum, enda hefur hróður Thor‘s
Hammer borist víða. Plötur þeirra
eru taldar með verðmætustu og
fágætustu útgáfum bítlaáranna og
breska stórfyrirtækið Ace Records
safnaði upptökum bandsins saman
á geisladisk fyrir nokkrum árum.
Takmarkaður áhugi Íslendinga á
tormeltri tónlist Thor‘s Hammer
varð þó til þess að bandið sneri sér
að poppinu aftur. Shady Owens
gekk til liðs við strákana og tvær
stórar plötur bandsins frá 1967 og
1968 urðu gríðarvinsælar.
Mestur töffari rokksins
Trúbrot varð til upp úr miklum jarð-
hræringum í íslenska poppinu. Enn
fylltust menn miklum listrænum
metnaði og fóstbræðurnir úr Hljóm-
um, Gunnar og Rúnar, sameinuðust
helstu samkeppnisaðilunum í
Flowers. Fyrsta plata Trúbrots kom
út 1969 og síðan kom ein á ári til
ársins 1972. Þar á meðal er platan
Lifun sem löngum hefur verið talin
til meistaraverka íslenskrar rokk-
sögu.
Gullöld Rúnars var á Hljóma- og
Trúbrots-árunum. Hann ólmaðist á
sviði með vinsælustu hljómsveitum
landsins í rokkham sem enginn
hefur leikið eftir. Hann varð íslands-
meistari í fótbolta með liði Kefla-
víkur. Hóf sambúð með ungfrú
Íslandi, Maríu Baldursdóttur, og
eignaðist með henni tvo syni. Hann
byggði sér hús á Skólabraut í Kefla-
vík sem síðar átti eftir að verða
upptökuheimili Geimsteins.
Síðasta plata Trúbrots, Mandala,
kom út á vegum sveitarinnar því
enginn útgefandi fékkst til sam-
starfs. Platan seldist mjög vel og þá
fékk Rúnar þá hugmynd að hann
gæti sjálfur bara gefið út sínar
eigin plötur. Fyrst lögðu þeir Gunn-
ar saman í púkk í Hljóma-útgáfunni
en frá 1976 gaf Rúnar út sína eigin
tónlist og annarra undir Geims-
teins-nafninu.
Rúnar og Gunnar endurvöktu
Hljóma á einni plötu árið 1974 en
síðan tók við leynihljómsveitin Ðe
lónlí blú bojs. Leyndin varði ekki
lengi og brátt óð sveitin í vinsæld-
um. Næstu árin tók við ballhljóm-
sveitin Geimsteinn sem var eins
konar fjölskyldufyrirtæki. Næstu
árin hitti Rúnar oft í mark, til dæmis
með Áhöfninni á Halastjörnunni, en
fyrsta plata þeirrar sveitar, Meira
salt, varð vinsælasta plata ársins
1980. Níundi áratugurinn varð
fremur magur, eins og Rúnar sagði
mér með glettnisblik í auga þegar
ég spurði hann af hverju það væru
ekki fleiri lög frá því tímabili á fer-
ilsplötunni.
Aftur á sinn stall
Bubbi Morthens kom Rúnari á sinn
gamla stall í byrjun tíunda áratug-
arins. „Það byrjaði nú þannig að ég
og Óttar Felix Hauksson vorum að
ræða um stöðu Rúnars Júlíussonar.
Okkur fannst hún ekki sem skyldi,“
sagði Bubbi mér í viðtali. „Svo fór
ég til Keflavíkur og hitti hann.
Málið var að það var nóg að hitta
Rúnar í klukkutíma, þá var maður
kominn í gírinn. Við Óttar vorum
vitanlega í skýjunum þegar karlinn
kom svona flott inn aftur og síðan
hefur hann haldið haus og fengið þá
athygli og þann sess sem honum
ber.“
Rúnar söng fyrsta lagið sem við í
Unun sendum frá okkur. Svo tók
hann að sér augljóst hlutverk Hr.
Rokks þremur árum síðar. Rúnar
þurfti ekki mörg „teik“ í þessi lög.
Hann rúllaði þessu upp og þetta var
ekkert mál fyrir hann. Ekkert var
mál fyrir Rúnar. Ef maður stakk
upp á því að hann tæki nokkur lög á
tónleikum var hann mættur
skömmu síðar með bros á vör. Það
var aldrei talað um peninga. Allt
var sjálfsagt og eðlilegt.
Árið 1996 veiktist Rúnar alvar-
lega og þurfti að gangast undir
hjartaaðgerð. Hann náði sér aldrei
til fulls. Þegar hann var kominn á
ról gerði hann sólóplötuna Með stuð
í hjarta og einsetti sér að gera nýja
sólóplötu á hverju ári upp frá því.
Hann stóð við það og mörg gull-
kornin fæddust, meðal annars í
samstarfi við meðlimi Hjálma.
Þótt Hr, Rokk hafi yfirgefið svið-
ið er lítil hætta á að minning hans
gleymist. Allir sem kynntust honum
munu minnast hans sem ljúfmennis
og öðlings. Allir sem sáu hann á
sviði munu minnast rokkstjörnu
með einstaka útgeislun. Allir sem
heyra í útvarpinu eitthvað af þeim
ótal mörgu frábæru lögum sem
hann söng, samdi og spilaði munu
minnast stuðsins og einlægrar lífs-
gleðinnar. Takk fyrir allt, Rúnar
Júlíusson.
Hr. Rokk hefur yfirgefið sviðið
Rokkstjarnan Rúnar Júlíusson er fallin frá. Dr. Gunni minnist þessa einstaka ljúfmennis og fer yfir feril hans.
HR. ROKK Rúnar Júlíusson lést á fimmtudagskvöld. Hann varð 63 ára. MYND/ÞORFINNUR SIGURGEIRSSON
Þú átt gull
„Daginn áður en Rúnar
dó var ég í viðtali við
blaðamann Morgun-
blaðsins. Rúnar kom til
tals. Ég sagði blaða-
manninum að yfirleitt
væri talað vel um
menn þegar þeir væru
dánir, en Rúnar væri
þannig maður að það
væri auðvelt að tala vel
um hann lifandi líka.
Rúnar var yndislegur drengur og við vorum í miklu sambandi. Á
mánudaginn hittumst við í súpu á Kringlukránni og sátum einir út
í horni í klukkutíma og ræddum málin. Að skilnaði áritaði hann
nýja diskinn sinn fyrir mömmu mína. Rúnar skrifaði: „Kæra vina,
þú átt gull. Kveðja, Rúnar Júlíusson,“ og svo broskarl fyrir neðan.
Auðvitað er þetta svakalega sorglegt og ber brátt að. Ég er hrein-
lega ekki búinn að meðtaka fréttirnar almennilega enn þá. En
Rúnar hefði nú bara viljað að maður tæki þessu létt.“
Gylfi Ægisson