Réttur - 01.05.1937, Blaðsíða 25

á hreppnum. Þessvegna leggur stórútgerðin áherzlu
á að ná aðstöðu til að sölsa undir sig sem mestu af
rekstrarfé þjóðbankans og koma töpum feilspekú-
lantanna yfir á almenning. Þetta er sú hægri pólitík
sem rekin er í svipinn.
Það er mikill munur á hegðun gjaldþrota auðvalds
og auðvalds sem stendur með blóma. Við skulum taka
enska auðvaldið til samanburðar við eymdarauðvald-
ið íslenzka. Enska auðvaldið hefir enn sterka aðstöðu
til að vaxta fjármagn sitt, sérstéttirnar eiga enn
stuðning sinn ýmist í heimsverzluninni eða eignar-
haldinu á auðlindum jarðarinnar. Meðan vinstri pólit-
íkinni hefir ekki tekizt að hnekkja þessum yfirráðum,
heldur brezki einkaauðurinn og brezka íhaldið áfram
að vera sterkt og rólegt meginafl og almenningur
skynlítill búpeningur þess. Meðan enska auðvaldið
er nógu sterkt og enskur almenningur nógu sljór, þá
getur það leyft tiltölulega mikið borgaralegt frelsi.
Þessu er mjög ólíkt farið í löpdum eins og hér á ís-
landi, þar sem sérstéttirnar hafa ekki lengur óskorað
vaJd yfir verzluninni né fjármagninu, en reka fyrir-
tæki sín með tapi. Það er eðlilegt að spyrja: Hvað er
það þá sem forðar slíku hnignandi auðvaldi, eða rétt-
ara sagt slíkum uppiskropp.a sérstéttum frá algerðri
tortírúingu? Auður slíkra sérstétta er aðeins græðgin
og valdahungrið. Til þess að ná aftur þeim völdum
sem þær hafa misst á hagsmunasviðinu, ríður þeim á
að geta kostað nógu mikið til að telja um fyrir al-
menningi, og tryggja sér hin pólitísku yfirráð yfir
honum, eins og þeim tókst í Þýzkalandi, þegar þær
efldu Hitler til höfðingja meðan vinstri flokkarnir
stóðu í stríði innbyrðis. Og þegar gjaldþrota íhald hef-
ir náð hinu pólitíska valdi með einhverri þjóð, þá er
því nauðugur einn kostur að stjórna með ofbeldi,
terror. Þetta er fasisminn. Það er ekkert afl á jörðinni,
að náttúrusköðum og pest ekki undanskildum, hættu-
105