Réttur - 01.03.1941, Side 55

raunhæfar samkomulagsleiðir milli auðmanna og ör-
eiga séu útilokaðar.
Þó að Engels væri þá þegar kominn svo langt á
bfaut byltingarsinnaðrar þjóðfélagsbaráttu, eimir
enn eftir af ýmsum eldri skoðunum af borgaralegum
uppruna. Enn er hann ekki aö fullu laus undan áhrif-
um franskra hugsæissósíalista og jafnaöarsósíalisma
þeim, er um þær mundir var uppi á teningnum í
Þýzkalandi, einkum meðal handiðnaöarmanna.
Kommúnismi Engels er enn að verulegu leyti reistur
á heimspekilegum og siðfræðilegum grundvelli.
Fyrst eftir heimkomuna til Barmen vann Engels aö
útbreiðslustarfsemi meðal verkamanna í Rínarlönd-
um og ritaði greinar í þýzk og ensk blöö. Áriö eftir,
1845, fór hann til Brussel á fund við Marx, er þar
dvaldi, eftir að honum hafði verið vísað úr Frakkland.
Á þessum árum má svo að orði komast, aö skoöanir
þeirra hafi mótast að fullu um flest eða allt nema af-
stööuna til hinna borgaralegu demókrata. Þar rituðu
þeir Marx mikið rit, er þeir nefndu „Die deutsche
Ideologie“. Má skoða þá bók sem lokauppgjör við
borgaralegan radikalisma. En kenningar þeirra í sinni
nýju mynd setti Marx fram um sama leyti í bókinni
„Misére de la philosophie“.
Á árunum eftir 1830 hljóp mikill vöxtur í iðnaðar-
þróim Frakklands og héraðanna í Vestur-Þýzkalandi
(Rínarbyggðum). Verkalýðsstéttin margfaldaðist að
tölu, og þörfin fyrir samtök hennar aö sama skapi.
Höfðu ýmsar tilraunir verið gerðar í þá átt í báðum
löndunum, en þær vantaði allan fræðilegan grund-
völl og enduöu í fálmkenndu ráðaleysi eins og oft vill
fara. Byltingaalda tók að rísa, þegar kom fram um
1840, og breiddist óöfluga út. Marx og Engels varð
það brátt ljóst, að nauðsyn bar til þess að efla til
pólitískra samtaka, einkum meöal Þjóðverja, til þess
að ryðjá kommúnismanum braut, og árið 1846 tóku
55