Réttur - 01.03.1941, Blaðsíða 70

að nota hana, og hún veröur persónuleg, safamikil,
hrein og víða snjöll, þrátt fyrir áratuga rithöfuridar-
feril á dönsku, sem reynzt hefur tungna skæöust til
spillingar móöurmáli okkar. Aöfinnsluverö smáatriöi
í máli sögunnar eru ekki dönsk. Ekkert skáld kann til
hlítar nema eina tungu í senn. Þaö er þrekvirki, sem
Gunriar hefur unnið, aö ná slíku valdi á íslenzkunni
viö upprifjun og meö skjótri atrennu.
HeiÖaharmur er landvarnarsaga og landvarnaráróö-
ur, ef menn vilja oröa það svo. — Að því leyti minnir
hún mig á æskumóð unglings í Laugaskóla, þegar
hann óttast um örlög sinnar heiðar: „En fari hún í
auðn, er þaö engin tilviljun, heldur voldugt tímanna
tákn, og þá munu fleiri byggðir á eftir fara. í afdöl-
unum þröngu verður jafnan einhver bærinn innstur
og afskekktastur”. „Minnkar ekki þjóðin meö land-
inu?” (Ársrit Laugask. 1929, 14). Landvörn Gunnars
minnir jafnframt á þaö, að engir höfundar hafa dug-
að þjóðlegri menning betur en menn meö alþjóðlega
reynslu og hugsunarhátt. Heimalningurinn er skamm-
sýnni og misvitrari í þeim efnum en íslendingur sá,
er „veit, aö honum gegna ber | heilli landvörn heima
fyrir, hálfri landvörn hér, | heimi öllum þegnskyldug-
ur, hvar sem helzt hann fer“ („Kveöjur“ St. G. St.
heimleiðis úr útlegðinni). Einmitt þeir, sem hafa far-
iö um lönd og höf og kannaö meö Ódysseifi eöli
margra þjóða, finna líka bezt séreöli íslendinga, mik-
ilúðleik þess og framtíðarþyöing, og sízt furðar mig,
þótt það séreöli birtist þeim fegurst og fyrirheitarík-
ast hjá íbúum fjallasveita og sægörpum djúpmiöanna
viö landið. Um svipaða alþýðustétt í ööru landi segir
íslenzkt skáld: „— einhver frumstæöasti tötralýöur —
— En í sál þeirra bjó stolt hinna endalausu fjar-
lægð'a”.
70