Réttur - 01.03.1941, Page 63

aö sinni og vildi slá henn'i á frest. Loks þegar skriður
komst á málið, þótti Engels allar líkur benda til
þess, að andstæðingar hins byltingasinnaða sósíal-
isma næðu þar yfirtökum. Reri Engels aö því öllum
árum að komið yrði í veg fyrir þetta tilræði við verka-
lýðshreyfinguna, og sambandinu borgið yfir á grund-
völl marxismans. Heppnaöist Engels að ná meirihluta
á stofnþinginu í París 1889 og að tryggja hann enn
betur á næsta þingi Alþjóðasambandsins í Briissel
1891. Engels gat þó ekki komið því við sjálfur að sitja
hvorugt þessara þinga, en hann var gestur Alþjóða-
sambandsins á þriðja þingi þess í Ziirich 1893. Þar
flutti hann erindi á þremur tungumálum „um bar-
áttu verkalýðsins á liðnum dögum og sigra hans í
framtíðinni“. — „Þaö var eins og sólin hefði allt í einu
brotist fram úr skýjabakka — og allur salurinn end-
urómaði orðin sem hann endaði ræðu sína á og hann
lauk Kommúnistaávarpinu meö endur fyrir löngu:
„Öreigar í öllum löndum sámeinist“.“ Þannig segist
belgiska sósíaldemókrataforingjanum Van der Velde
frá þessu atviki, en hann sat þing þetta. Alþjóðasam-
bandið hélt fast viö stefnuskrá marxismans, meðan
Engels liföi, en hvarf frá henni í verulegum atriðum
nokkru eftir dauða hans og hefur síðan haldið lengra
áfram á þeirri braut.
Ævistarfi Engels var nú lokiö. Opinber störf vann
hann ekki framar á vettvangi verkalýðshreyfingar-
innar, en hann hélt áfram að rita leiðbeiningar til
vina sinna og annarra er leituöu ráða hans, meðan
hann gat lesið skrifara sínum fyr'ir bréfsefni og bár
hann hag verkalýðshreyfingarinnar og marxismans
fyrir brjósti, meðan honum entist ráð og ræna.
Engels andaðist að kveldi hins 5. ágúst 1895 úr
krabbameini 1 hálsi. Ein af síðustu ráðstöfunum hans
var að ánafna kosningasjóði Sósíaldemókrataflokks
Þýzkalands 20,000 mörk af fé sínu. Aðrar eigur hans
63