Réttur - 01.03.1941, Page 69

móti þeim örlögum, og yngstu dótturinni, Bergþóru,
á hann þaö aö þakka, aö hann vinnur ekki allt fyrir
gýg. Baráttan er stórfengleg á köflum, en leynir sér
í hjúpi hversdagslífs, þar sem áhorfendum finnst
aldrei gerast neitt sérstakt. Smámunir eru þaö auð-
vitað, aö kýr lætur kálfi, faöir þarf daglega að sækja
mjólkurflösku margra klukkustunda leiö til aö bjarga
heilsu bámanna í skortinum og verður svo úti á þeim
feröum, pervisiö lík hans er dregið til byggöa á sama
sleða og mjólkurkýrin, sem kom um seinan til hjálpar
heimilinu, krakkarnir ofan á þessu sleðaæki og ekkjan
þrammandi við hliöina, en Brandur á undan, og þaÖ
bítur sig í hann, að nú hafi hann orðið Birni gamla
aö bana, heillakarlinum, sem er of gaddfreðinn til aö
skeyta því hót, þó kotið hans fari nú í eyöi um alla
framtíð. En næst, þegar einn heillakarlinn hans í
heiðinni slapp nauð'ulega úr lífsháska og flýði því
næst heiðina af lífhræðslu, orti Brandur níðvísu og
þótti mannslegra að drepast á réttum stað heldur en
flýja í betri heimsálfur. Það eru smámunir að deyja,
en flótti er brot, sem trauðlega verður bætt.
Brandur er það tryggðatröll viö menn og málstað,
að það er dauður maður, sem finnur ekki einhverja
svipaða ræktarkennd og Bjargsbóndinn við það að
lesa Heiðaharm ofan í kjölinn. Athyglisverðir eru
margir fleiri menn og konur, þ. á. m. 6—8 heiðar-
bændur, sem falla allir í val að undanteknum flótta-
mönnunum. Sagan fyllir hugann kvíða, sem þrengir
brjóstið, og vonum, sem víkka það og herða svo und-
ardrátt, að þolrifin þenjast. „Þú þekkir ekki heiminn,
á meðan þú þekkir ekki Heiðina”, sagði Bjöm gamli,
sem úti varð.
Fyrstu skáldhrifin, sem sjást hjá Gunnari við.heim-
komuna, lýsa sér í karlmennsku þessarar heiðasögu
og túlkun þjóðlegra verðmæta. Og íslenzkan vill verða
stuðlað helgimál, vegna þess hve nýtt honum er um