Réttur - 01.08.1986, Page 37

Aldarminning
Chicago-morðin
1886
Bandaríska auðvaldið byrjaði snemma að beita ofbeldi og morðum
gegn þeim verkamönnum, er börðust fyrir frelsi sínu og síðan gegn þjóð-
um þeim, er frelsisbaráttu hófu.
A síðari hiuta 19. aldar tóku verkamenn í Bandaríkjunum að mynda
samtök, mismunandi róttæk, og 1886 var 1. maí gerður að baráttudegi fyr-
ir 8 tíma vinnudegi.
í verksmiðjum McCormack Har-
vester í Chicago var verkfall sem víð-
ar og voru þá 6 verkfallsmenn drepnir
af lögreglunni. Síðan boðaði róttækt
verkalýðssamband til mótmælafundar
á Heymarket — torgi í Chicago.
Brutust þar út bardagar milli verka-
manna og lögreglu, er lauk með því
að 7 lögreglumenn og 4 verkamenn
féllu, en margir særðust.
Síðan voru hafin ofsóknar-„réttar-
höld“ gegn forustumönnum verka-
manna. Fjórir af foringjum verka-
manna, þeir Spiés, Parsons, Fischer
og Engel voru dæmdir til dauða sak-
lausir og hengdir 11. nóv. 1887, og
brugðust sem hetjur við fórnardauða
sínum.1 Þrír voru dæmdir til langrar
fangelsisvistar. En sex árum síðar
náðaði John Altgeld, æðsti embættis-
maður Illinois-ríkis (,,governor“) þá
og lýsti yfir sakleysi hinna myrtu.2
1. maí var gerður að alþjóðabaráttu-
degi verkalýðs 1889. Blóðfórnin var
ekki til einskis.
En auðvald Bandaríkjanna hefur
síðan í heila öld aukið dómsmorð og
margfaldað hryðjuverk sín.
SKÝRINGAR:
1 Sjá Détt“ 1971, „Dómsmorö amcrtskrar
aldar. -Is. 194-205.
2 Um þessa atburði reit bandaríski rithöf-
undurinn Howard Fast sögu sína „The
American".
149