Morgunblaðið - 17.03.2006, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 17. MARS 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
LEIÐIN LIGGUR Í BÍLDSHÖFÐA 9
DAGANA 17. -25. MARS
22
35
/
T
ak
tik
1
5.
03
.0
6
Egilsstaðir | Aðalmeðferð í sakamáli
vegna banaslyss í Kárahnjúkavirkj-
un árið 2004 lauk í gær fyrir Héraðs-
dómi Austurlands. Búið er að kalla á
fjórða tug vitna fyrir í réttarhaldinu,
sem hófst sl. þriðjudag. Dómur fellur
innan þriggja vikna. Ákærðir eru
framkvæmdastjóri Arnarfells, tveir
yfirmenn Impregilo og sömuleiðis
tveir yfirmenn hjá VIJV-fram-
kvæmdaeftirliti við Kárahnjúka-
virkjun.
Ákæruvaldið telur að full sönnun
sé um refsiverða háttsemi ákærðu og
krefst þess að þeir verði dæmdir til
hárrar refsingar m.v. refsiramma,
eða til greiðslu á milli 500 þúsund og
1 milljónar króna. Samkvæmt upp-
lýsingum Morgunblaðsins telst málið
prófmál fyrir VIJV og almennt ör-
yggiseftirlit við Kárahnjúkavirkjun.
Helgi Jensson, fulltrúi ríkissak-
sóknara og sækjandi málsins, sagði í
málflutningi í gær að ljóst mætti vera
að allir ákærðu hefðu átt að gera sér
grein fyrir hættu af grjóthruni í
Hafrahvammagljúfri um það leyti
sem banaslysið varð og að engir
ákærðu gætu haldið fram að þeir
hefðu ekki haft vitneskju þar um.
Hefðu þeir átt að stöðva vinnu á
svæðinu. Þá væri framkvæmdastjóri
Arnarfells jafnframt æðsti stjórn-
andi sinna manna á vettvangi og hús-
bóndi starfsmannsins sem lést í
gljúfrinu og bæri því þyngst refsing
ákærðu.
Unnið við ótrúlegar aðstæður
Ákærðu hjá Impregilo og VIJV
telur sækjandi jafnframt bera
ábyrgð sem framkvæmdastjórar, at-
vinnurekendur eða öryggistrúnaðar-
menn auk þess sem þeir hafi vanrækt
að vinna áætlun um öryggi og heil-
brigði eða sérstakt áhættumat vegna
vinnu við virkjunarsvæðið þrátt fyrir
ítrekuð fyrirmæli opinberra aðila.
Næturvinnu hefði aldrei átt að leyfa í
gilinu og alfarið að banna meðan ekki
voru þar tilhlýðileg varnarvirki. Lýs-
ing vitnis á vinnuaðstæðum í gljúfr-
inu hafi verið sláandi og ótrúlegt að
við slíkar aðstæður hafi menn unnið.
Segir ákæruvaldið steina hafa bulið á
skóflu sem sett hafði verið yfir til
hlífðar meðan hugað var að hinum
slasaða manni og þáverandi starfs-
maður hjá Vinnueftirliti hafi staðfest
að hæsta mögulega hættustig ætti
við á svæðinu. Hélt sækjandi því og
fram að ekki hefði verið um eigið gá-
leysi hins látna að ræða, enda ekki
hægt að ætlast til að óbreyttir starfs-
menn við svo stóra framkvæmd pöss-
uðu sig sjálfir.
Ljóst þykir að langflestir öryggis-
aðilar á svæðinu hafi talið óhætt að
menn ynnu í gljúfrinu á vinnuvélum
með öryggisbúnaði, en jafnljóst virð-
ist að daga og vikur fyrir slysið vann
þar fólk utan véla. Sagði m.a. vitni,
unnusta hins látna, að hún hefði verið
látin standa vörð undir bergveggnum
og átt að kalla til starfsmanna ef hún
sæi grjótflug.
Eðlilega að málum staðið
Verjandi framkvæmdastjóra Arn-
arfells, Guðmundur Ágústsson hdl.,
sagði ákærða ekki hafa haft vitn-
eskju um að brýn hætta hefði skap-
ast af grjóthruni eins og honum væri
gefið að sök í ákæru og hann því ekki
haft forsendur til að stöðva fram-
kvæmdir. Ákærði hefði ekki sent
menn í gljúfrið til vinnu umrædda
nótt og raunar verið fjarri svæðinu
hálfan mánuð fyrir slysið.
Verjendur annarra sakborninga
töldu upplýst í vitnaleiðslum og stutt
gögnum að ekki hefði verið vanrækt
að vinna áætlun um öryggi og heil-
brigði eða sérstakt áhættumat. Er
slysið átti sér stað hafi verið í gangi
lokavinna við slík gögn og eðlilega
verið að málum staðið af hálfu aðila.
Hróbjartur Jónatansson, verjandi
annars af ákærðum yfirmönnum hjá
Impregilo, krafðist sýknu skjólstæð-
ings síns á grundvelli þess að slysið
hefði hlotist af gáleysi hins látna
sjálfs. Liggi fyrir að hann hafi haft
alla vitneskju um hættuna í gljúfrinu
og í ljósi stöðu sinnar haft allar for-
sendur til að ákveða að vinna þar
ekki.
Verjendur voru nokkuð samhljóða
um að aðstæður í gljúfrinu hefðu á
tilteknum tíma ekki verið bráðhættu-
legar, sem sannaðist best á því mati
allra aðila sem komu að málum við
Kárahnjúka að ekki þyrfti að stöðva
vinnu í gljúfrinu.
Ekkert saknæmt í málinu
Helgi Jóhannesson hrl. sagði í
réttinum í gær að málið væri allt hið
furðulegasta og að hann undraði sig á
að yfirleitt væri ákært. Ekki væri
ákært vegna banaslyssins sem slíks
og þá fyrir manndráp af gáleysi,
heldur verið að nota hið hörmulega
slys sem slagkraft til að vekja athygli
á meintum brotum á vinnulöggjöf og
þannig reynt að draga faglegan
metnað aðila sem koma að virkjun-
inni niður í lágkúru. „Þetta var öm-
urlegt óhappatilvik, en ekkert sak-
næmt er í málinu. … Það ber lykt af
því að nú eigi að sýna þessum gaur-
um að engin linkind sé í því hér á Ís-
landi hvernig við umgöngumst ör-
yggismál,“ sagði Helgi.
Verjendur ákærðu kröfðust sýknu
af öllum kröfum ákæruvaldsins og
greiðslu málsvarnarlauna úr ríkis-
sjóði.
Dæmt í máli vegna banaslyss við Kárahnjúka innan þriggja vikna
Prófmál fyrir allt fram-
kvæmda- og öryggiseftirlit
Eftir Steinunni Ásmundsdóttur
steinunn@mbl.is
FORSETI Alþingis, Sólveig Pétursdóttir, er nú í
opinberri heimsókn í Ungverjalandi í boði forseta
ungverska þingsins, Katalin Szili. Með heimsókn-
inni er forseti Alþingis að endurgjalda heimsókn
ungverska þingforsetans hingað árið 2004.
Á fundi þingforsetanna í gær rifjaði Katalin
Szili upp að á þessu ári eru 50 ár frá uppeisninni
í Ungverjalandi 1956. Hún nefndi hve vel Ísland
hefði tekið við ungverskum flóttamönnum á þeim
tíma og kvaðst vera þakklát fyrir það. Sólveig
svaraði því til að það hefði verið Íslendingum
ánægjuefni að taka á móti þessu góða fólki sem
hefði gefið Íslandi margt, ekki síst á menning-
arsviðinu.
Sólveig sagði í samtali við Morgunblaðið að
sendinefnd Alþingis hefði mætt mikilli vinsemd
og hlýju í Ungverjalandi. Forseti ungverska
þingsins legði mikið upp úr því að auka tengsl
þjóðþinga Íslands og Ungverjalands. Þær Sól-
veig og Szili ræddu mögulegt samstarf nefnda
þinganna og bauð Sólveig umhverfisnefnd ung-
verska þingsins í heimsókn til Alþingis. Nefndin
er m.a. að skoða jarðhitamál og vill gjarnan leita
sér upplýsinga á Íslandi.
„Við ræddum stöðu kvenna en í Ungverjalandi
eru aðeins 8,5% þingmanna konur,“ sagði Sól-
veig. „Ég sagði frá fæðingarorlofslögunum á Ís-
landi og hve mikilvæg þau væru í jafnréttisbar-
áttunni. Ég nefndi einnig að gaman væri ef
íslenskukennsla gæti hafist aftur í háskólanum í
Búdapest, en hún hefur legið niðri um nokkurt
skeið þrátt fyrir að töluverður áhugi hafi verið á
náminu á sínum tíma. Ég minntist á fjölda ís-
lenskra stúdenta í Ungverjalandi og kvaðst von-
ast til að sjá fleiri ungverska stúdenta á Íslandi á
næstu árum.“
Sólveig átti einnig fund með Péter Kiss, ráð-
herra í ungverska forsætisráðuneytinu, í gær.
Hann greindi frá forgangsverkefnum ríkisstjórn-
arinnar, sem m.a. snúa að uppbyggingu iðnaðar,
t.d. lyfjaiðnaðar, og endurnýjanlegrar orku. Þá
vilja Ungverjar auka ferðamannastrauminn og
leggja sérstaka áherslu á heilsutengda ferðaþjón-
ustu.
Péter Kiss lagði áherslu á Ungverjaland sem
fjárfestingakost, en landið er í fremstu röð á því
sviði meðal ríkja Mið- og Austur-Evrópu. Einnig
bar frjálsa fólksflutninga innan EES á góma, en
Ungverjar leggja áherslu á að höftum verði aflétt
sem fyrst á því sviði. Ráðherrann lýsti áhuga sín-
um á rafrænni stjórnsýslu og vildi læra af Íslend-
ingum á því sviði. Þá minnti Sólveig á framboð
Íslands til öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna og
óskaði eftir stuðningi Ungverja.
Heimsóknin hófst 15. mars síðastliðinn og lýk-
ur á morgun, 18. mars.
Forseti Alþingis, Sólveig Pétursdóttir, í opinberri heimsókn í Ungverjalandi
Móttökur
flóttamanna
árið 1956
þakkaðar
Föruneyti forseta Alþingis ásamt ræðismanni Íslands og frú. F.v.: Einar Oddur Kristjánsson, Margrét
Frímannsdóttir, Magnús Stefánsson, eiginkona ræðismannsins, Ferenc Utassy ræðismaður, Sólveig
Pétursdóttir, forseti Alþingis, og eiginmaður hennar, Kristinn Björnsson.
Ljósmynd/Belinda Theriault
Katalin Szili, forseti ungverska þingsins, og Sól-
veig Pétursdóttir, forseti Alþingis.
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
KOMIÐ hefur verið upp undir-
skriftalista á vefslóðinni: www.a-
skorun.barnaland.is þar sem kallað
er eftir úrbótum á öryggismálum á
barnaspítala Landspítala – háskóla-
sjúkrahúss, m.a. með því að koma
upp hágæsluherbergi á barnaspít-
alanum. Að sögn Guðbjargar Elísu
Hafsteinsdóttur, sem ásamt Henný
Nielsen stendur fyrir undirskrifta-
söfnuninni í samstarfi við Barna-
land.is, fóru þær af stað með söfn-
unina í kjölfar umfjöllunar frétta-
skýringarþáttarins Kompáss á NFS
nýverið, en í áskoruninni er þess
krafist að þegar í stað verði komið
upp hágæsluherbergi á barnaspít-
alanum.
Aðspurð segir Guðbjörg nú þeg-
ar rúmlega 1.600 manns hafa skrif-
að undir áskorunina, en listinn
verður afhentur heilbrigðisráð-
herra fljótlega eftir helgi. Segist
Guðbjörg vonast til þess að undir-
skriftalistinn verði til þess að ráð-
herra setji málið í forgang.
Undirskriftasöfn-
un fyrir hágæslu
FÉLAGSMENN Eflingar – stétt-
arfélags sem starfa hjá Orkuveitu
Reykjavíkur gagnrýna OR fyrir
seinagang við gerð kjarasamnings
við Eflingu og krefjast þess að al-
vöru samningaviðræður hefjist nú
þegar og samið verði sem fyrst.
Í frétt frá Eflingu segir að á sama
tíma og samið hafi verið við önnur
fyrirtæki sem tengjast með beinum
eða óbeinum hætti kjarasamningi
borgarinnar, þá hvorki gangi né
reki varðandi samning fyrir fé-
lagsmenn Eflingar hjá OR. Treysta
Eflingarmenn því að OR neyði ekki
starfsmenn sína til að fylgja kröf-
unni eftir með aðgerðum.
Efling krefst
viðræðna við OR