Morgunblaðið - 17.03.2006, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. MARS 2006 35
Laugardaginn 13. mars bar Val-gerður Sverrisdóttir, viðskipta- ogiðnaðarráðherra, undirritaðan ogaðra þingmenn VG alvarlegum
sökum. Hún ásakaði okkur um að hafa fals-
að ummæli hennar. Ráðherrann sagðist
byggja ásakanir sínar á sönnunum og gerði
því skóna að þingmenn VG kynnu jafnvel að
„safna í fæl fölsuðum um-
mælum“. Orðrétt sagði Val-
gerður Sverrisdóttir á Al-
þingi um þetta efni: „… En
það sem ég ætla að segja hér
fyrst og fremst er – af því að
hv. þm. Ögmundur Jónasson
hóf þessa umræðu og vitnaði
í orð ákveðins manns í við-
skiptalífinu – að það er ekk-
ert að marka það sem þessir
þingmenn Vinstri grænna
koma hér fram með og vitna í
ummæli manna og þing-
manna og ráðherra. Ég er
með sönnun þess að þeir hafa
reynt að falsa það sem ég hef
sagt. Það er þannig að ég
kem í Kastljósþátt fyrir all-
löngu þegar undirrituð var
viljayfirlýsing vegna kaupa
ríkisins á eignarhlut sveitar-
félaganna í Landsvirkjun.
Þeir hafa tvisvar sinnum sagt
rangt frá því sem ég sagði.
Þeir eru með þetta í fæl
þannig að ég veit ekkert
nema þeir safni bara í fæl
fölsuðum ummælum. Þegar
ég er spurð hvort þetta sé
fyrsta skrefið í einkavæðingu Landsvirkj-
unar segja þeir að ég hafi sagt: Já, það eru
uppi áform um að breyta þessu fyrirtæki
sem verður til í hlutafélag o.s.frv. Ég er bú-
in að fá þennan þátt og er búin að horfa á
þetta og ég segi: Ja, ég er að hugsa mig um
og segi svo: Það eru uppi áform um að
breyta síðan þessu fyrirtæki sem verður til í
hlutafélag. Þetta er hikorð, ja, og síðan held
ég áfram og segi: Það eru uppi áform um
þetta. Þannig að það er búið að segja hér
tvisvar sinnum að ég hafi sagt já, og það er
falsað. Þeir eru með þetta í fæl og ég fór til
hv. þingmanns til að vita hvort þetta væri
bein útskrift af Fjölmiðlavaktinni. Nei, það
er búið að pikka þetta upp aftur og breyta
því. Þetta eru Vinstri grænir á Alþingi.“
Ásakanir um skjalafals
Það er alvarlegt að saka menn um fals
eins og hér er gert. Þessi kostulegi mála-
tilbúnaður ráðherrans er reyndar kapítuli
út af fyrir sig því ja eða já úr munni Val-
gerðar Sverrisdóttur í umræddu viðtali
skiptir engum sköpum. Deilur snerust um
efnisinnihald ummæla ráðherrans, hvort til
stæði að opna á einkavæðingu raforkugeir-
ans. Hinn 23. febrúar á síðasta ári reyndi
iðnaðarráðherra að bera það af sér á Al-
þingi að hún hefði gefið það afdráttarlaust
út að ákveðið hefði verið að gera Lands-
virkjun að hlutafélagi. Það voru þingmenn
VG sem höfðu þá á Alþingi vakið máls á um-
mælum hennar í fjölmiðlum. Ráðherra brást
sem endranær ókvæða við og sagði að erfitt
væri að tala til þeirra „sem heyra ekki það
sem maður segir“. Hún hefði aðeins sagt að
það „gæti verið“ að fyrirtækinu yrði breytt í
hlutafélag „sem opnaði á möguleika á að ný-
ir aðilar komi að rekstri fyrirtækisins, þá
eru það ákveðin skilaboð. Þetta getur komið
til greina“. Þessi ummæli urðu þess
valdandi að farið var að kanna hvað ráð-
herra hefði áður sagt um þetta efni op-
inberlega.
Í ljós kom að fjölmiðlar höfðu ekki skilið
yfirlýsingar ráðherrans í því samhengi sem
það nú var sett fram heldur á nákvæmlega
sama hátt og þingmenn VG. Þannig hafði
eftirfarandi frásögn verið í forsíðufrétt
Morgunblaðsins föstudaginn 18. febrúar
2005: „Lífeyrissjóðirnir kunna hugsanlega
að verða framtíðareigendur sameinaðs fyr-
irtækis Landsvirkjunar, Orkubús Vest-
fjarða og Rafmagnsveitna ríkisins að sögn
Valgerðar Sverrisdóttur viðskiptaráðherra.
Viljayfirlýsing um að ríkið leysi til sín eign-
arhluta Reykjavíkur og Akureyrar var und-
irrituð í gær og mun ríkið eignast fyr-
irtækið að fullu um næstu áramót, takist að
ná samkomulagi um verð hlutar sveitarfé-
laganna tveggja. Áform eru uppi um að
sameinuðu fyrirtæki verði breytt í hluta-
félag eftir þrjú ár.“ „Á þeim tímapunkti
verður að meta hvenær er rétt að opna fyr-
irtækið fyrir nýjum eigendum,“ segir Val-
gerður. „Það er búið að móta þá stefnu að
til þess muni koma. Það er ekki okkar fram-
tíðarsýn að ríkið eitt muni eiga þetta fyr-
irtæki til framtíðar.“ Hún sagði ekki búið að
móta hugmyndir um framtíð-
arsamsetningu hluthafa, „en því
er ekki að leyna að t.d. lífeyr-
issjóðir hafa verið nefndir í því
sambandi“. Í Kastljósi Ríkis-
sjónvarpsins fimmtudaginn 17.
febrúar 2005, viðraði Valgerður
Sverrisdóttir iðnaðarráðherra
viðhorf sín í hinu margumrædda
ja eða já viðtali, sem hún segir
mig hafa „pikkað upp“ og
„breytt“. Staðreyndin er sú að
ég fékk viðtalið í gegnum upp-
lýsingaþjónustu Alþingis og
naut aðstoðar Alþingis. Ásökun
Valgerðar Sverrisdóttur um að
ég hafi falsað viðtalið jafngildir
ásökun um skjalafals sem er sak-
næmt athæfi.
Í þessu viðtali í Kastljósi Sjón-
varpsins kemur skýrt fram hver
er ásetningur stjórnvalda um
framtíð Landsvirkjunar: „Frétta-
maður: En þessi viljayfirlýsing,
sem var undirrituð í dag, er þetta
eins og er talað er um fyrsta
skrefið í átt að einkavæðingu
Landsvirkjunar? Valgerður
Sverrisdóttir: Já, það eru uppi
áform um það, að síðan breyta
þessu fyrirtæki sem verður til í hlutafélag,
hugsanlega árið 2008. Þá erum við komin í
gegnum Kárahnjúkauppbygginguna og eftir
að fyrirtækið er orðið hlutafélag að þá er
ekki ólíklegt og reyndar áform uppi um það
að aðrir aðilar geti komið að fyrirtækinu.
Þetta er náttúrlega gríðarlega verðmætt
fyrirtæki. Vonandi verður það ekki síður
verðmætt á þessum tíma og það er engin
sérstök ástæða til þess að ríkið haldi eitt ut-
an um það. Fréttamaður: Sérðu fyrir þér
hverjum verði boðið að kaupa hluti í þessu
hlutafélagi sem þá verður stofnað um
Landsvirkjun? Getur almenningur keypt
eða verður þetta boðið út einhvern veginn
öðruvísi? Valgerður: Við erum náttúrlega
bara ekki komin svo langt. Þetta er svo
langt frammi í framtíðinni, en almennt hef-
ur það verið þannig þegar ríkið hefur verið
að selja eignir sínar að þá hefur það verið
gert allt mjög faglega, vil ég halda fram. Og
það hefur svo sem gengið ágætlega, það
sem við höfum einkavætt fram að þessu.“
Ráðherra hefur rangt við
Í fréttum Ríkissjónvarpsins fyrr sama
kvöld viðurkenndi ráðherrann að vissulega
gætu fjárfestar á markaði tekið arð út úr
fyrirtækinu og að ekki væri hægt að útiloka
að eignarhaldið yrði erlent, en studdi áform
sín um einkavæðingu með eftirfarandi um-
mælum: „Ég held að við séum nú svona al-
mennt séð orðin þeirrar skoðunar, Íslend-
ingar, að ríkisreksturinn sé ekki endilega
besta formið.“
Hér kemur fram svo ekki er um að villast
að Valgerður Sverrisdóttir hefur lýst því á
afdráttarlausan hátt að áform séu uppi um
að gera Landsvirkjun að hlutafélagi, taka
það úr ríkisrekstri og fela það í hendur öðr-
um aðilum, hugsanlega fjárfestum á borð
við lífeyrissjóði. Ég gæti hæglega vitnað til
fleiri ummæla ráðherrans sem öll eru á
sama veg en læt hér staðar numið – að
sinni.
Hvers vegna sé ég mig knúinn til að tína
til þessi ummæli Valgerðar Sverrisdóttur
frá síðasta ári? Það er vegna þess að hún
hefur leyft sér að saka mig og aðra þing-
menn Vinstrihreyfingarinnar – græns fram-
boðs um að falsa ummæli sín. Ég hef nú sett
fram gögn á Alþingi sem sýna ótvírætt að
ásakanir ráðherrans byggjast á ósann-
indum. Hvorki ráðherrar né alþingismenn,
né nokkur annar ef því er að skipta, eiga að
komast upp með að ljúga fölsunum upp á
pólitíska andstæðinga sína. Að slíku hefur
Valgerður Sverrisdóttir nú orðið uppvís.
Valgerður Sverrisdótt-
ir sakar pólitíska
andstæðinga ranglega
um falsanir
Eftir Ögmund Jónasson
Ögmundur Jónasson
’Ég hef nú settfram gögn á Al-
þingi sem sýna
ótvírætt að
ásakanir ráð-
herrans byggj-
ast á ósann-
indum.‘
Höfundur er formaður þingflokks VG.
er enginn. Menn lögðu
komust aldrei þangað
ér og eru aftur á byrj-
n fyrir því er augljós.
eð úrelta heimsmynd í
samningsmarkmið og
um eigin stöðu gagn-
tjórnkerfinu.
opinberast þjóðinni að
r þeirra forystu, hefur
rekald í utanríkismál-
n sagði að ekkert hefði
álum frá því að samið
in 1993 um fækkun á
m hér væru. „Síðan
rinn tók við þessum
kert gerst, enginn ár-
ystumenn Sjálfstæðis-
vísu farið margar ferð-
on og boðið hingað
herrum og embættis-
a dregið íslensku þjóð-
stur í Írak í þeirri von
unað fyrir það í þess-
æðum. Þeir hafa talað
r gætu höndlað þessi
nni trú um að fyrrver-
herra sé í svo góðum
h og núverandi utan-
ð Condoleezzu Rice.
framhjá bandaríska
hver er árangurinn?
á þeirra eigin mæli-
asson, þingmaður VG,
hersins markaði mikil
ærir okkur sanninn um
órn er ekki og hefur
á Íslandi nema til að
smunum. Þegar það
um hagsmunum þá eru
a ekki lágmarks kurt-
jórnvöld og verður þó
n hér sitji á valdastól-
i þjónað þeim vel. Gert
Íslendinga samseka í einhverjum mestu
voðaverkum síðari ára.“
Samfylkingin minnist ekki á
Nató eða varnarsamninginn
Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra
sagði að þáttaskil væru að verða í örygg-
ismálum Íslands. Breytingin varðaði
ekki einvörðungu Ísland heldur öryggis-
hagsmuni á N-Atlantshafi. Varnarsam-
starf Íslands og Bandaríkjanna væri
hluti af varnarkerfi Atlantshafsbanda-
lagsins.
„Ég átti þess vegna í þessu samhengi
samtal snemma í morgun við fram-
kvæmdastjóra Atlantshafsbandalagsins
og gerði honum grein fyrir stöðu mála.
Framkvæmdastjórinn mun eiga á
mánudagsmorgun fund með Banda-
ríkjaforseta og hann mun að minni
beiðni taka þetta mál upp enda snertir
það ekki eingöngu Íslendinga, það
snertir allt Atlantshafsbandalagið og því
er eðlilegt að við ræðum þetta mál á
vettvangi þess.“
Halldór sagði að í því bréfi sem hann
myndi senda Bandaríkjaforseta yrði
óskað eftir að Bandaríkjamenn kæmu
með tillögur um hvernig þeir ætluðu að
vera hér með trúverðugar varnir án
þess að vera með þotur hér að staðaldri.
Stjórnvöld í Bandaríkjunum hefðu hald-
ið því fram að þetta væri hægt, en aldrei
lagt fram tillögur um hvernig ætti að
gera þetta.
Halldór sagði að stefna Íslands í varn-
armálum hlyti áfram að byggjast annars
vegar á varnarsamningnum við Banda-
ríkin og hins vegar Atlantshafssáttmál-
anum. Hann sagðist þess vegna furða
sig á því að formaður Samfylkingarinn-
ar ræddi varnarmál landsins á Alþingi
án þess að minnast einu orði á þessar
tvær meginstoðir.
Halldór greindi einnig frá því að hann
hefði átt fund með verkalýðsforingjum á
Suðurnesjum um þá stöðu sem komin
væri upp í atvinnumálum þar. Hann
sagðist hafa rætt við bæjarstjórann í
Reykjanesbæ og fyrirhugaður væri
fundur með þeim tveimur og utanrík-
isráðherra um þessi mál. Hann lagði
áherslu á að þrátt fyrir þessa niðurstöðu
væru mörg tækifæri á Suðurnesjum
sem við þyrftum að vinna úr.
Hvatti til samstarf við Evrópuríkin
Magnús Þór Hafsteinsson, varafor-
maður Frjálslynda flokksins, sagði eins
og fleiri ræðumenn að lengi hefði verið
ljóst að þetta gæti orðið niðurstaðan.
Magnús sagðist lengi hafa hvatt til þess
að við tækjum upp nánara samstarf við
Evrópuríki og Nató í varnarmálum úr
því Bandaríkin vildu ekki halda þessu
samstarfi áfram. Sú niðurstaða sem nú
lægi fyrir sýndi að þetta væri sú stefna
sem menn ættu að marka. Hann sagði
að það væri „aumingjaskapur“ að halda
áfram að leita til Bandaríkjamanna.
Björn Bjarnason dómsmálaráðherra
hafnaði því algjörlega sem Ingibjörg
Sólrún hélt fram að ekkert hefði verið
gert í öryggis- og varnarmálum þjóðar-
innar frá 1993. Hann sagði að ítarlegar
skýrslur hefðu árið 1993 og 1999 verið
unnar um hættur sem við stæðum
frammi fyrir í breyttum heimi og varn-
arþörf. Hann minnti á frumkvæði sitt
um eflingu sérsveitar lögreglunnar. Á
næstunni yrði lagt fram frumvarp um
eflingu Landhelgisgæslunnar. Búið
væri að endurskoða lög um almanna-
varnir. Búið væri að koma á fót samhæf-
ingarmiðstöð í Skógarhlíð í Reykjavík.
Það væri því alls ekki svo að stjórnvöld
hefðu setið með hendur í skauti.
Björn sagðist ennfremur vilja að við
gerðum formlegan samning við Dani um
samvinnu við öryggiseftirlit á hafinu.
Hann sagðist hins vegar telja misskiln-
ing að Evrópuríkin gætu tekið að sér
þær skyldur sem Bandaríkin hefðu tekið
að sér með varnarsamningnum.
Össur Skarphéðinsson, alþingismað-
ur Samfylkingarinnar, sagði að það sem
Björn nefndi hefðu stjórnvöld átt að
vera búin að gera fyrir löngu. Menn
hefðu ekki búið sig undir breytingar þó
að vilji Bandaríkjamanna varðandi varn-
artilhögun í Keflavík hefði legið fyrir ár-
um saman.
Össur sagði að Samfylkingin vildi
áfram byggja á varnarsamningnum við
Bandaríkin og samstarfinu í Nató. Þetta
kæmi fram í landsfundarsamþykkt
Samfylkingarinnar. Það væri hins vegar
ekki óeðlilegt þó spurt væri hvaða hald
væri í varnarsamningi þegar Bandaríkin
væru ekki með neinar sýnilegar varnir
hér á landi.
Jónína Bjartmarz, sem sæti á í utan-
ríkismálanefnd, sagði að þessi nýja
staða kallaði á ný úrræði. Loftvarnir
yrðu áfram mikilvægar. Við þyrftum
hins vegar að efla Landhelgisgæsluna,
almannavarnir, lögregluna og slökkvi-
liðið og samhæfa störf þessara aðila í
þágu öryggishagsmuna þjóðarinnar.
rnarmál Íslands við forseta Bandaríkjanna
ós hvort Bandaríkin
uldbindingar sínar
Morgunblaðið/Ásdís
grein fyrir nýrri stöðu í varnarmálum Íslands.
g
þjóðarinnar og skal ávallt haft í huga hve fámennir
Íslendingar eru, svo og það að þeir hafa ekki öldum
saman vanist vopnaburði. Ekkert ákvæði þessa
samnings skal skýrt þannig að það raski úrslita-
yfirráðum Íslands yfir íslenskum málefnum.
6. gr. Samningur sá, er gerður var hinn 7. októ-
ber 1946 milli Íslands og Bandaríkjanna um bráða-
birgðaafnot af Keflavíkurflugvelli, fellur úr gildi við
gildistöku samnings þessa og mun Ísland þá taka í
sínar hendur stjórn og ábyrgð á almennri flug-
starfsemi á Keflavíkurflugvelli. Ísland og Banda-
ríkin munu koma sér saman um viðeigandi ráðstaf-
anir varðandi skipulag á rekstri flugvallarins til
þess að samræma starfsemi þar því að hann er jafn-
framt notaður í þágu varnar Íslands.
7. gr. Hvor ríkisstjórnin getur, hvenær sem er, að
undanfarinni tilkynningu til hinnar ríkisstjórn-
arinnar, farið þess á leit við ráð Norður-Atlants-
hafsbandalagsins að það endurskoði hvort lengur
þurfi á að halda framangreindri aðstöðu og geri til-
lögur til beggja ríkisstjórnanna um það hvort
samningur þessi skuli gilda áfram. Ef slík málaleit-
an um endurskoðun leiðir ekki til þess að rík-
isstjórnirnar verði ásáttar innan sex mánaða, frá
því að málaleitunin var borin fram, getur hvor rík-
isstjórnin hvenær sem er eftir það sagt samn-
ingnum upp og skal hann þá falla úr gildi tólf mán-
uðum síðar. Hvenær sem atburðir þeir verða, sem
5. og 6. gr. Norður-Atlantshafssamningsins tekur
til, skal aðstaða sú, sem veitt er með samningi þess-
um, látin í té á sama hátt. Meðan aðstaðan er eigi
notuð til hernaðarþarfa mun Ísland annaðhvort
sjálft sjá um nauðsynlegt viðhald á mannvirkjum og
útbúnaði eða heimila Bandaríkjunum að annast
það.
8. gr. Samningur þessi er gerður á íslensku og á
ensku og eru báðir textar jafngildir. Hann gengur í
gildi er hann hefur verið undirritaður af réttum yf-
irvöldum Íslands og Bandaríkjanna og ríkisstjórn
Íslands hefur afhent ríkisstjórn Bandaríkja Am-
eríku tilkynningu um að samningurinn hafi verið
fullgiltur af Íslands hálfu.“
n frá 1951