Morgunblaðið - 11.06.2006, Blaðsíða 24

24 SUNNUDAGUR 11. JÚNÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
É
g verð löggilt gamalmenni á
þessu ári og þar sem íþrótta-
sambandið er nú einu sinni
æskulýðssamtök, þá er ekki
víst, að það fari vel á því að
einhver ellismellur standi í
brúnni,“ segir hann, þegar ég
spyr af hverju hann hafi látið
af forsetastarfi ÍSÍ fyrr á árinu segjandi sem
svo: Það er ekki að sjá, að Elli kerling sé komin
með hælkrók á þig!
„Ég er búinn að vera í stjórnarstörfum fyrir
íþróttahreyfinguna í 45 ár, nú síðast forseti ÍSÍ
í fimmtán ár og mér fannst einfaldlega kominn
tími á mig. Ég fann ég var farinn að endurtaka
mig og eldmóðurinn, sem þarf að vera í þessu,
var eitthvað farinn að kulna. Forystustarfi
fylgja átök og til þeirra þarf alltaf maður að
koma í manns stað. Því fannst mér rétt að gefa
þá yfirlýsingu á íþróttasambandsþingi fyrir
tveimur árum, að ég myndi ekki leita eftir end-
urkjöri nú. Menn hafa virt þessa ákvörðun
mína og viðskilnaðurinn er í fullri sátt á báða
bóga.“
– Ertu maður mikilla ákvarðana? Ég vísa til;
í Sjálfstæðisflokkinn – úr Sjálfstæðisflokknum,
í pólitík – úr pólitík – og í pólitík aftur, í blaða-
mennsku – úr blaðamennsku, í íþróttir og nú úr
starfi fyrir íþróttahreyfinguna.
„Þetta hljómar kannski eitthvað tvístígandi!
En svona er ég, þrífst á áskorunum. Kannski í
takt við hjartað í mér.
Lífið felst í ákvörðunum og ég sé ekki eftir
neinni þeirra. Ég nenni því ekki!“
– En hefur fengið að heyra það?
„Auðvitað hefur mér verið nuddað upp úr því
að ég væri að taka vitlausar ákvarðanir. Þeir
sem umgangast mig mest vita að ég er skap-
hitamaður. Það þýðir ekki að ég sé alltaf
reiður, heldur er ég mikil tilfinningavera og
upptendraður af augnablikinu. Ég vil líta á
þetta sem hugdirfsku, þótt einhverjir tali um
fífldirfsku.
Minn Akkilesarhæll er kannski sá, að í hvert
skipti sem ég tek ákvörðun taka menn mark á
mér!“
Vildi ekki sitja á varamannabekk
„Kannski voru sætaskiptin á framboðslista
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík ’79 mín um-
deildasta ákvörðun.
Á þessum tíma var ég formaður fulltrúaráðs
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík og að flokkn-
um steðjuðu ýms vandamál. Það voru tvö sér-
framboð í gangi; Jón Sólnes fyrir norðan og
Eggert Haukdal fyrir sunnan, formaðurinn
stóð ekkert alltof vel og það var órói í mínu
kjördæmi; Reykjavík. Verkalýðshreyfing
flokksins taldi hlut sinn í prófkjöri flokksins
rýran og hótaði að fara í sérframboð þess
vegna. Þetta leiddi til þess að í samtali við for-
mann flokksins, Geir Hallgrímsson, sagðist ég
reiðubúinn til þess að skipta um sæti og færa
mig neðar á listann. Ég get sagt það nú, að ég
reiknaði alls ekki með því að menn myndu
þiggja þetta! En tveimur dögum síðar var
hringt í mig og mér tjáð að menn tækju þessu
tilboði mínu. Og þá varð auðvitað ekki aftur
snúið. Ég stóð upp úr sjötta sætinu, sem var
öruggt þingsæti, fyrir Pétri Sigurðssyni og
settist sjálfur í það áttunda.
Í prófkjöri fjórum árum síðar fékk ég glæsi-
lega kosningu í fjórða sætið í Reykjavík, en
uppgötvaði svo að í pólitíkinni er enginn annars
bróðir í leik.“
– Hvað áttu við?
„Þingflokkurinn kaus menn til ráðherra-
starfa og forystu þingflokksins, en ég komst
hvergi í náðina, heldur var ég settur í biðröðina
án þess að vita, hvað margir væru á undan mér.
Þá fannst mér ég einfaldlega hafa annað og
betra að gera með líf mitt en vera endalaust
óráðin vonarstjarna.“
– Það hefur ekki átt við knattspyrnumann-
inn að sitja á varamannabekknum?
„Nei. Það hefur aldrei verið minn stíll né
mitt hlutverk.
Ég tók mér bara frí frá þingstörfum, sat
reyndar eitthvað á þingi en hafði misst allan
áhuga á pólitíkinni!“
– Kalinn á hjarta þaðan slappstu?
„Ég erfi þetta ekki við nokkurn mann. Því
miður loðir það við pólitíkina að ota sínum tota
og hugsa fyrst og fremst um sjálfan sig. Ég get
engum kennt um hvernig fór, nema sjálfum
mér.
Og ég vil taka fram, að viðskilnaðurinn við
Sjálfstæðisflokkinn á sér enga skýringu í þess-
ari atburðarás. Þar kom annað til og miklu
seinna.
Þetta var bara orðið gott fyrst hlutirnir æxl-
uðust svona. Og ég var reynslunni ríkari. Ég
hafði tekið þátt í stúdentapólitíkinni, verið for-
maður stúdentaráðs og ég var formaður Sam-
bands ungra sjálfstæðismanna. Svo fór ég ung-
ur inn á þing og hafði gaman af þessu lengst af.
Ég á enn marga góða vini frá þessum tíma.“
Skiptir um flokk en ekki félag
– Að skipta um stjórnmálaflokk. Er það ekki
eins og að ganga úr KR?
Nú lítur Ellert á mig furðu lostinn eins og
spurningin sé honum fullkomin fjarstæða.
„Nei, biddu fyrir þér, það hefur aldrei
hvarflað að mér að skipta um félag!
Að bindast íþróttafélagi er háð tilfinningu en
þú aðhyllist stjórnmálaflokk vegna skoðana. Á
þessu er mikill munur. Ég hef skipt um flokk.
Einhverjir hafa hent gaman að mér fyrir að
vera kominn í flokk með kommunum. Og úr
einum hópi, sem hafði haldið saman frá yngri
árum, var ég gerður útlægur. Að öðru leyti
hafa menn virt þessa ákvörðun mína. En ég
efast um að nokkur myndi virða það við mig að
ganga úr KR. Sjálfum finnst mér það óhugs-
andi. Ég er KR-ingur í hjarta mínu!“
– En af hverju fórstu úr Sjálfstæð-
isflokknum yfir í Samfylkinguna?
„Ég óx frá honum. Svo hef ég vonandi þrosk-
ast eitthvað!“
– En Sjálfstæðisflokkurinn ekki?
„Jú. En ég hef aldrei gengið með pólitískt
steinbarn í maganum.
Satt að segja held ég að fáir séu jafn einlægir
og góðir sjálfstæðismenn og ég, ef við notum
það orð í þess víðustu merkingu. Ég ann frelsi,
ég ann sjálfstæði einstaklingsins og virði sjálfs-
bjargarviðleitnina og einkaframtakið.
En leiðir mínar og Sjálfstæðisflokksins
skildi, þegar mér fannst minn gamli og góði
flokkur vera farinn að gæta sérhagsmuna um
of; einblína of mikið á gildi markaðarins og
auðhyggjunnar. Í mínum augum er frelsi ein-
staklingsins miklu meira en það eitt að efnast
og auðgast. Frelsi snýst um lífsgæði, jöfnuð og
ábyrgð gagnvart öðrum. Ekki sérgæzku og
sérhagsmuni. Framsal kvótans og allt frjáls-
hyggjutalið réðu úrslitum.
Svo er það kannski líka þetta að ég hafi verið
jafnaðarmaður alla tíð á þeim forsendum sem
ég nefndi áðan og er bara einfaldlega kominn
út úr skápnum!
Nú er atvinnufrelsið í höfn og peningafrelsið
og kalda stríðinu er lokið. Þeir sem starfa í
stjórnmálum um þessar mundir eiga fyrst og
Morgunblaðið/Ásdís
Ellert B. Schram: Svona er ég, þrífst á áskorunum. Kannski í takt við hjartað í mér.
Ég hefði aldrei orðið
níutilfimm-maður
Löngum var ég læknir minn, lög-
fræðingur, prestur, kvað Kletta-
fjallaskáldið. Ellert Björgvinssyni
Schram leizt hvorki á guðfræði né
læknisfræði, fór í lögfræðina, en er
kunnari að störfum sínum í íþrótt-
um, pólitík og blaðamennsku. Frey-
steinn Jóhannsson ræddi við hann.