Morgunblaðið - 09.09.2006, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. SEPTEMBER 2006 57
HÚMOR hins fyrirsjáanlega er eitt
helsta einkenni listar svissneska
listamannsins Roman Signer. Húm-
or í ætt við teiknimyndir um Tomma
og Jenna eða Kalla kanínu, grófur,
barnslegur og oft næstum því ofbeld-
iskenndur.
Miðill hans er skúlptúr í tíma og
rúmi, gjörningar og myndbönd. Að
einhverju leyti má tengja verk hans
list sem byggist á ákveðnu ferli eins
og list Fischli og Weiss, en Signer
byggir mun meira á kímni og mann-
skepnan leikur stærra hlutverk í list
hans. Verk hans leitast ekki við að
koma á óvart, heldur skapa einmitt
það sem áhorfandinn væntir, en það
er einmitt það sem gerir þau áhrifa-
rík, eins og þegar hann lét fjölmarg-
ar vatnsfötur hvolfast yfir sig.
Það má ímynda sér hvernig það er
að horfa á listamanninn krjúpa undir
upphengdum vatnsfötum og vita að
bráðum hvolfast þær. Ekki verða
verk hans þó leiðigjörn þó ferli hvers
um sig megi heita fyrirsjáanlegt, því
það er ómögulegt að vita hverju hann
tekur upp á næst. Sumar innsetn-
ingar hans hafa verið gerðar með
fjölda aðstoðarmanna og oft felst
mikil fegurð í skúlptúr-gjörningum
hans, fegurð taumlausrar orku sem
leyst er úr læðingi eitt andartak,og
síðan fellur allt í dúnalogn.
Fyndni Signers er dálítið gam-
aldags fyndni og er ætlað að vera
það, í ætt við fyrstu teiknimyndirnar
sem ég nefndi hér að ofan eða kvik-
myndir Chaplin eða Buster Keaton,
en það er einmitt Charlie Chaplin
sem kemur upp í hugann þegar verk
Signer í Safni nú er skoðað, „Table
and hat“ frá 2003. Hér er allt með
kyrrum kjörum, loftblásarinn sem
getur blásið á 216 km hraða á
klukkustund eins og stendur á hon-
um, borðið sem honum er stillt upp
við og fallegi, svarti harðkúluhatt-
urinn á borðinu miðju. Það er síðan í
huga áhorfandans að kveikt er á
blásaranum og blásið af miklum
krafti á hattinn sem þyrlast hátt í loft
upp, líkt og hattur Chaplins.
Snjallar hugmyndir, einföld kímni
og hrein lífsgleði einkenna þetta
verk Signers eins og mörg önnur.
„Chapeau“ er sagt upp á frönsku í
merkingunni bravó, ég tek ofan. Það
er óhætt að taka ofan fyrir Signer og
list hans sem virkjar augnablikið og
sköpunargleðina út í ystu æsar.
„Bravó!“
MYNDLIST
Safn við Laugaveg
Til 10. september. Safn er opið mið. til
fös. frá 14–18 og 14–17 lau. og sun.
Aðgangur ókeypis.
Roman Signer
Ragna Sigurðardóttir
Morgunblaðið/Ásdís
Sniðugur Snjallar hugmyndir, einföld kímni og hrein lífsgleði einkenna
mörg verk Signers, að mati gagnrýnanda.
Ég var í Osló fyrir skemmstu,að fylgjast með Ibsenhátíðþjóðleikhússins þar í borg.
Heimsótti ég meðal annars Ibsen-
safnið sem var opnað fyrr á árinu
eftir gagngerar endurbætur, á 100
ára dánarafmæli skáldsins.
Er óhætt að mæla með heimsókn
í safnið og ráðlegg ég gestum í Osló
sérstaklega að geyma safnferðir til
sunnudaga, því þótt borgin sé
skemmtileg heim að sækja er hún
leiðinleg að því leyti að hér um bil
allt er lokað á sunnudögum, – nema
kirkjurnar og söfnin.
  
Í Ibsensafninu íOsló er ný-
stárleg yfirlits-
sýning yfir ævi
skáldsins og
verkin sem
eftir hann
liggja. Fyrir
utan þetta
venjulega; alls
kyns muni úr
eigu Ibsens,
sendibréf og
fyrstuútgáfur af
verkum hans, hefur
áhugaverð heimild-
armynd verið gerð
þar sem Ibsen eru
gerð góð skil á lif-
andi og áhugaverðan
hátt.
Hápunktur heimsóknar í safnið
er þó leiðsögn um íbúð Ibsens, þar
sem nærvera skáldsins verður því
sem næst áþreifanleg.
Þarna bjó hann seinni hluta æv-
innar, steinsnar frá konungshöll-
inni, sat við skrifborð sitt við
gluggann og byrjaði að skrifa
stundvíslega alla morgna og vann
til hádegis, þegar hann tók sér
göngutúr niður að Grand Café og
fékk sér hádegisverð.
Ibsen var um margt óvenjulegur
maður og sérvitur. Hann var til
dæmis ekki sérlega félagslyndur og
á Grand Café tók hann ekki þátt í
líflegum umræðum menntamanna
og listamanna, sem þar voru dag-
legt brauð, heldur sat hann alltaf
við sama borðið, einn, og fylgdist
með mannlífinu.
  
Ferðin í Ibsensafnið var bæðiskemmtileg og fræðandi og
ómissandi upplifun þegar litið er til
baka til Oslóarferðarinnar.
Þegar ég yfirgaf safnið var mér
hugsað til þess hversu mikill fengur
væri af samskonar safni í Reykja-
vík.
Þá á ég við safn, eða sýningu öllu
heldur, þar sem bókmenntasögu Ís-
lendinga væru gerð skil allt frá
Sonartorreki til Tímans og vatns-
ins. Mig fór að dreyma um einn
stað, bókmenntamiðstöð Íslands, í
miðborg Reykjavíkur, þar sem út-
lendingar jafnt sem innfæddir gætu
fengið heildstætt yfirlit yfir helstu
afrek landsmanna á sviði bók-
mennta.
Vissulega eru til sérsöfn hér og
þar, á dreif um landið: Handritin
eru til sýnis í Þjóðmenningarhús-
inu, safn um Halldór Laxness er á
Gljúfrasteini og safn um Davíð
Stefánsson á Akureyri. En það er
enginn staður þar sem finna má
bókmenntasögu Íslands alla á ein-
um stað.
Ég held hún myndi örugglega slá
í gegn, sýning þar sem gestum yrði
sýnd á myndrænan og lifandi hátt
saga íslensku bókaþjóðarinar. Sýnt
væri hvernig sjálfsmynd þjóðar
endurspeglast í verkum ástkærustu
skálda hennar, og sagt frá ævi og
afrekum þeirra andans jöfra sem
Ísland hefur alið.
Þar væru þau öll komin undir eitt
þak, Snorri Sturluson, Hallgrímur
Pétursson, Hulda, og allir hinir, og
myndu örugglega laða að sér heilu
hjarðirnar af fróðleiksfúsum gest-
um.
Safn um skáld
’Ég held hún myndiörugglega slá í gegn, sýn-
ing þar sem gestum yrði
sýnd á myndrænan og lif-
andi hátt saga íslensku
bókaþjóðarinnar.‘
asgeiri@mbl.is
AF LISTUM
Ásgeir Ingvarsson
Meistarinn Henrik Ibsen varði miklum tíma við skriftir í herberginu sem
nú hefur verið gert upp í upprunalegri mynd í Ibsensafninu í Osló.
Safnið Ibsensafnið í Osló er í síðustu íbúð
skáldsins, stuttan spöl frá Konungshöllinni.
Fólk folk@mbl.is
Hafnfirska rokksveitin Jakobína-rína er á meðal þeirra þriggja
hljómsveita sem troða upp á Iceland
Airwaves tónleikum í London þann
12. september. Hinar eru sænska
hljómsveitin Love is All, og Bretarnir
Tilly and the Wall. Tónleikarnir
nefnast „A Taste of Airwaves“ og eru
haldnir í London’s King’s College.
Hljómsveitirnar þrjár munu allar
koma fram á Iceland Airwaves hátíð-
inni í ár, sem fer fram í áttunda sinn í
miðborg Reykjavíkur dagana 18.–22.
október.
Airwaves tónleikarnir í London
eru haldnir í samvinnu við Icelandair,
að því er segir í tilkynningu. Tilgang-
urinn er fyrst og fremst að kynna Ice-
land Airwaves fyrir starfsmönnum
tónlistarbransans og fjölmiðlum í
London – og hinum almenna listá-
hugamanni í borginni.
Í framhaldi af Airwaves tónleik-
unum í London mun Jakobínarína
halda í tónleikaferð með Love is All
og leika í Sheffield 14. sept., Glasgow
15. sept., Manchester 16. sept., Birm-
ingham 17. sept. og loks Oxford 18.
september.
  
Morgunblaðið/Eggert
Bandarískagamanleik-
konan og spjall-
þáttastjórnand-
inn Ellen De-
Generes verður
aðalkynnir á Ósk-
arsverðlaunahá-
tíðinni næsta ár.
Hún kveðst vera í
sjöunda himni vegna þessa, en hún
hefur tvisvar verið kynnir á Emmy-
verðlaunahátíðinni.
DeGeneres verður önnur konan
sem kynnir Óskarsverðlaunahátíð;
sú fyrsta var Woopi Goldberg. Verð-
launin verða afhent 25. febrúar nk.
HJARTAKNÚSARINN Channing
Tatum (She’s the Man) leikur pöru-
piltinn Tyler Gage sem slitið hefur
barnsskónum í vafasömum bæj-
arhluta. Hann lætur sig dreyma um
nýtt líf á betri slóðum, en kemst í
kast við lögin og er dæmdur til að
inna af hendi samfélagsþjónustu við
snobbaðan efristéttarskóla.
Þar er hann óþægur ljár í þúfu,
uns hann kynnist Noru sem Jenna
Dewan leikur (Take the Lead). Hún
er við það að sjá drauma sína sem
dansari rætast, en vantar aðeins
framúrskarandi dansfélaga. Nora
uppgötvar að Tyler er hæfi-
leikaríkur götudansari og fljótlega
taka neistar að fljúga á milli þeirra,
bæði á dansgólfinu og utan þess.
Dans Nora hefur fengið allt upp í hendurnar en Tyler hefur þurft að olnboga
sig í gegnum lífið. Þegar þau mætast á dansgólfinu fara neistar að fljúga.
Frumsýning | Step Up
Ballerína og götustrákur
ERLENDIR DÓMAR:
Entertainment Weekly 75/100
Boston Globe 75/100
The New York Times 60/100
USA Today 50/60
(allt skv. Metaritic.com)