Morgunblaðið - 06.10.2006, Blaðsíða 36

36 FÖSTUDAGUR 6. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
RAGNAR Hall hrl. víkur í
Morgunblaðinu 4. október að
fréttum af bréfum, sem ég
skrifaði nýlega mennta-
málaráðherra og Þjóð-
arbókhlöðu í tilefni af stjórn-
sýslukæru Kjartans Ólafssonar,
fyrrverandi framkvæmdastjóra
Sósíalistaflokksins og ritstjóra
Þjóðviljans. Kjartani var neitað
um aðgang að skjölum um síma-
hleranir á Þjóðskjalasafninu,
sem Guðni Th. Jóhannesson
hafði fengið aðgang að, og telur
Kjartan það brot á jafnræð-
isreglu.
Í bréfum mínum rifjaði ég
upp, að mér var haustið 2003
neitað um aðgang að bréfasafni
Halldórs K. Laxness, sem varð-
veitt er á Þjóðarbókhlöðu, en
þau Helga Kress og Halldór
Guðmundsson fengu þá aðgang
að þessu safni. Notuðu þau að-
gang sinn til að skrifa um Lax-
ness ritgerðir og bækur, sem
kunnugt er. Tel ég einsætt, að
jafnræðisreglan hafi þá verið
brotin á mér ekki síður en
Kjartani Ólafssyni nú (og raun-
ar á Þór Whitehead líka, en
hann sótti um aðgang að sömu
skjölum og Kjartan, en fékk
ekki).
Það kom skýrt fram í fréttum
um skrif mín, að bréfasafn Hall-
dórs Laxness hafði verið gefið
skilmála- og kvaðalaust á Þjóð-
arbókhlöðuna. Það var gert við
hátíðlega athöfn 1996 á degi ís-
lenskrar tungu, 16. nóvember.
Engu að síður heldur Ragnar
Hall því fram, að erfitt sé að
sjá, að jafnræðisreglan hafi ver-
ið brotin á mér, þar sem fyrri
eigendur bréfasafnsins hafi gef-
ið þau með skilyrðum. Það er
nákvæmlega það, sem þeir
gerðu ekki! Ragnar skrifar: „Í
erindinu mun koma fram, að af-
hendingu bréfasafnsins til Þjóð-
arbókhlöðunnar hafi fylgt sú
kvöð, að aðrir skyldu ekki fá að-
gang að því fyrstu þrjú árin en
tilteknir nafngreindir fræði-
menn.“ Þetta er fullkominn
uppspuni hæstaréttarlögmanns-
ins.
Bréfasafnið hafði ekki aðeins
verið gefið skilmála- og kvaða-
laust 1996, heldur verið opið öll-
um fræðimönnum, þar á meðal
mér, frá 1996 og fram á haustið
2003, þegar því var að kröfu
fyrri eigenda lokað í þrjú ár
fyrir öðrum en þeim Helgu
Kress og Halldóri Guðmunds-
syni.
Eitthvað skortir greinilega á,
að Ragnar Hall undirbúi mál-
flutning sinn sómasamlega.
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
Misskilningur
hæstaréttarlög-
manns
Höfundur er prófessor
í stjórnmálafræði.
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
KÆRI Ómar !
Ég ætla að byrja á því að þakka
þér og félaga þínum Hákoni Að-
alsteinssyni fyrir frábæra leiðsögn
og skemmtan, í þeim fjórum
skemmtiferðum sem ég hef farið í
að Kárahnjúkum, með ykkar leið-
sögn.
Mér er næst að halda að sagna-
hefð ykkar sé arfur frá fornum kyn-
slóðum, sem ekki höfðu ritmál, en
sagnalistin kom í stað ritmáls.
Þegar ég sá þig í Sjónvarpinu ýta
úr vör við Hálslón varð mér að orði:
„Ómar alltaf fyrstur“ en ég sá að
meira bjó undir og varð hugsað til
fornskáldsins: „Stjarna er fyrir
stafni“. Það sem ég sá fyrir stafni
þínum var sjálf leiðarstjarna okkar
yndislega föðurlands, leiðarstjarna
sem hefur leitt okkur það vel, að f.v.
borgarstjóri NYC undraðist hverju
við hefðum áorkað, miðað við að-
stæður.
Það voru aðrir tímar þegar frk.
Sigríður frá Brattholti gekk til
Reykjavíkur, til að fá rift samningi
um virkjun Gullfoss og hafði sigur,
sem við getum nú öll verið þakklát
fyrir, en nú erum við Íslendingar í
alþjóðlegu umhverfi og leiðir til
tekjuöflunar hafa gjörbreyst.
Nánast á hverjum degi heyrum
við í fólki sem vantar peninga til
góðra verka, svo sem til spítala og
háskóla o.s.frv. Sama kvöld og þú
ýttir úr vör kom eldri kona í sjón-
varpið og sagði frá raun sinni vegna
skertra bóta frá ríkinu og með þér í
göngunni mátti sjá konu sem einu
sinni ók á fund með ríkisstjórninni
til að fá viðbótartekjur við eft-
irlaunin. Þetta sýnir okkur að við
megum ekki slá af við tekjuöflun
því að mikið af okkar hefðbundna
atvinnurekstri er ekki fyrir hendi
lengur, vegna alþjóðavæðingar.
Fljótsdalsvirkjun, sem ég vil
nefna Hákonarstöð, á eftir að skaffa
vel í þjóðarbúið og ekki síður fram-
tak þitt að byrja siglingar á Háls-
lóni, það á eftir að verða geysi-
vinsælt að sigla upp að Brúarjökli.
Gönguleiðin upp Dimmugljúfur
verður mjög vinsæl og þarf strax að
huga að öryggismálum ferðamanna
þar.
Hina fornu Jöklu vil ég nefna
Berglindaá og það á eftir að verða
meira bergvatn en menn hafa hald-
ið til þessa. Til að flýta fyrir fiski-
göngum í ánni ætti að aka í hana
húsdýraáburði til að gera gott lífríki
í nú dauðum árfarvegi. Varlega
verður að nota yfirfallið á Kára-
hnjúkastíflu, sem ég vill kalla Óma-
foss, því of mikið yfirfallsvatn getur
skaðað lífríkið sem myndast fyrir
neðan stíflu.
Ekki óttast ég rykmengun frá
Hálslóni, því mörg ráð eru til að
hemja það, ef með þarf, en með öll-
um ráðum verður að hemja eyðing-
aröflin á Vesturöræfunum, sem er
rykið frá flæðunum frá Kreppu og
Jökulsá á Fjöllum. Það verður best
gert með því að gera leiðigarða,
þannig að árnar falli beint í farvegi
sína og eftir leiðigörðunum ætti að
gera góðan veg og tengja saman
veginn að Kárahnjúkum og Þór-
isvatni. Á núverandi eyðing-
arflæmum ætti að planta lúpínu og
síðar greniskógi og er ég handviss
um að um og eftir næstu aldamót
verður þar kjörlendi fyrir elg.
Þetta verður allt að skoðast í því
ljósi, að vegna loftslagsbreytinga
verður hér meira um erlenda ferða-
menn og í „Orðinu“ segir að mað-
urinn eigi að yrkja jörðina.
Að lokum, kæri Ómar. Margir
miklir frumkvöðlar fá það orð á sig
að þeir séu ekki með réttu ráði,
þetta mátti Jónas frá Hriflu reyna
og þetta má sjá í fylgistapi Fram-
sóknarflokksins, sem hefur verið
gerandinn í okkar þjóðlífi und-
anfarin ár, okkur öllum til góðs.
Niðurrifsmennina vil ég kalla
Vinstri Svarta, en þeir dreifast um
alla stjórnmálaflokka.
Með vinsemd og virðingu,
ELÍAS KRISTJÁNSSON
forstjóri Kemís ehf.
Opið bréf til Ómars Ragnarssonar
Frá Elíasi Kristjánssyni:
GÁTTAÐUR hefur maður fylgst
með framkomu stjórnvalda í garð
Kjartans Ólafssonar
sagnfræðings, fyrrum
alþingismanns og rit-
stjóra Þjóðviljans og
eins af dugmestu for-
ingjum herstöðva-
andstæðinga hér á
landi.
Á sínum tíma þurfti
engar sérstakar laga-
heimildir til að láta
hlera símann hans.
En þegar hann biður
nú um að fá að sjá
gögn um þær hleranir
bregður svo við að til
þess þarf að sögn ein-
hverjar alveg sérstakar lagaheim-
ildir.
Kjartan Ólafsson varð eins og
fjöldi annarra vinstri manna fyrir
grófum mannréttindabrotum þeg-
ar símtöl hans voru hleruð að
ástæðulausu og upplýsingum um
þau samtöl jafnvel komið á fram-
færi við Bandaríkjamenn eða not-
aðar að geðþótta nokkurra manna
sem enginn vissi hvernig höguðu
störfum sínum.
Nú þegar upp hefur komist um
þetta athæfi er aftur brotið á
Kjartani og honum neitað um að-
gang að skjölum sem ekki tókst að
brenna.
Honum er mætt með vífilengj-
um, útúrsnúningum, landráða-
brigslum og hótfyndni. Ráðherra
menntamála og varaformaður
Sjálfstæðisflokksins, Þorgerður
Katrín Gunnarsdóttir, virðir þenn-
an fyrrverandi alþingismann ekki
svars þegar hann spyr hana eðli-
legra spurninga um þá embætt-
isfærslu undirmanns hennar að
neita Kjartani um að
sjá gögn sem safnað
var um hann undir
því yfirskini að hann
væri þjóðhættulegur
maður. Sjálfstæð-
isflokkurinn bregst
síðan við uppljóstr-
unum um þessar
símahleranir með því
að láta birta í fræði-
legu málgagni sínu,
Þjóðmálum, grein eft-
ir sagnfræðing sinn,
Þór Whitehead, þar
sem reynt er að rétt-
læta þessar njósnir
um þegna landsins með því að hér
hafi nánast vaðið uppi vopnaður
óaldarlýður á vegum Rússa.
Og þar með eigum við vænt-
anlega að líta svo á að Kjartan sé
réttlaus. Ætli hann megi ekki
þakka fyrir að vera ekki sendur til
Guantanamo …
Þessi ofstækisfulla sýn á sam-
landa sína er gamalkunnug en
orðin æði sérviskuleg og fráleitt
að hún ráði störfum embættis-
manna og yfirmanna þeirra. Þrátt
fyrir allt ríkja nú aðrar hug-
myndir um lýðréttindi en á dögum
kalda stríðsins þegar menn töldu
sér trú um að andstæðingurinn
hefði horn og klaufir og hala og
bæri að umgangast eftir því. Þó að
þjóðskjalavörður eigi embætti sitt
Sjálfstæðisflokknum að þakka
verður einhver að leiða honum
fyrir sjónir að starf hans er ekki
fólgið í því að vera nokkurs konar
Geheimrat eða Leyndarráð
Flokksins.
Og svo að það komi nú einhvers
staðar fram: Kjartan Ólafsson á
heiður skilinn fyrir framlag sitt til
samfélagsins og væri sæmra að
hann fengi að finna það nú þegar
herinn er farinn en að hann sé
enn vændur um landráð og gott ef
ekki vopnaburð líka.
Hann barðist ásamt mörgu öðru
góðu fólki gegn hersetu Banda-
ríkjamanna á Íslandi og sú bar-
átta var ekki glæpsamleg heldur
lofsverð. Hún fór ekki fram með
ofbeldi heldur ljóðagerð og ræðu-
höldum og söngvum og löngum
göngum.
Hitt er svo aftur annað mál að
ég held að þeir Þjóðviljaritstjórar,
Kjartan og Árni Bergmann, hafi á
áttunda áratugnum miklu fremur
orðið til þess að opna augu
margra jafnaldra minna fyrir eðli
Sovétskipulagsins en þeir sem
höfðu og hafa bersýnilega enn hag
af því að leiða allt tal um réttindi
borganna jafnharðan að Volgu-
bökkum.
Lagaheimildir og
Leyndarráð
Guðmundur Andri Thorsson
gerir athugsasemd við máls-
meðferð í símhlerunarmáli
Kjartans Ólafssonar
» Þrátt fyrir allt ríkjanú aðrar hugmyndir
um lýðréttindi en á
dögum kalda stríðsins
þegar menn töldu
sér trú um að
andstæðingurinn hefði
horn og klaufir og
hala og bæri að
umgangast eftir því.
Guðmundur Andri
Thorsson
Höfundur er rithöfundur.
Sagt var: Þeir eru andsnúnir hvorutveggju.
RÉTT VÆRI: ...andsnúnir hvorutveggja.
Gætum tungunnar
VIÐ búum í samfélagi þar sem
til langs tíma hefur verið hálf-
gerður dauðadómur
að greinast geðveikur.
Ég var greindur
með alvarlegan geð-
sjúkdóm fyrir 14 ár-
um síðan, ég var á
tímabili afar veikur
og var kominn í þá
stöðu að mér var ekki
hugað líf í eðlilegu
mannlegu samfélagi,
ég átti að eyða mínu
lífi á langdval-
arstofnun fyrir geð-
sjúka.
En það er nú svo
að alltaf er von, ég
fann réttu tækin fyrir
mig til að komast til
heilsu.
Margir spyrja vafa-
laust hvernig það er
hægt að ná bata þeg-
ar staðan er orðin
svona slæm eins og
raunin var orðin og
kannski enn frekar
hvaða tæki það eru
sem ég notaði til að
komast til heilsu.
Ég hef sett upp
fyrir mig nokkur stik-
korð sem ég nota til
að gera lífið auðveld-
ara og gerðu mér
kleift að ná heilsu aft-
ur.
1 Viðurkenning: Það er nauðs-
inlegt að viðurkenna fyrir sjálfum
sér og öðrum hvernig staðan er
orðin og hvað þarf að gera.
2 Meðvitund: Ég þarf að vera
vakandi yfir eigin líðan og vera
tilbúinn til að grípa inn í ef til
vandræða horfir.
3 Ábyrgð: Ég þarf að taka
ákvörðun um að ná bata.
4 Aðgerðir: Ég þarf
að vera tilbúinn til
þess að framkvæma
það sem þarf að gera
til að ná lífi mínu í
réttar skorður og líta
til hinna 4 atriða sem
hér fara á undan í því
sambandi.
Það er líka nauðsyn
að vera tilbúinn til að
nýta sér þá aðstoð sem
í boði er, það er mikið
af fólki bæði í heil-
brigðiskerfinu og utan
þess sem hefur mikla
reynslu og getu til
þess að aðstoða þá sem
eru í erfiðleikum.
Það þarf enginn að
standa einn í svona
baráttu og ég vil benda
þeim sem eru að kljást
við vanda af þessum
toga á að þeir þurfa
kannski ekki að finna
upp hjólið aftur.
Að lokum vil ég
minna á að alþjóðlegi
geðheilbrigðisdagurinn
er okkar allra og með
því að sameinast um
þau málefni sem þar
eru tekin fyrir á
hverju ári þá bætum
við samfélagið sem við
lifum í og geðheilsu
okkar allra. Engin heilsa án geð-
heilsu.
Að lifa af
geðsjúkdóm
Einar Björnsson skrifar
í tilefni af Alþjóðlega
geðheilbirgðisdeginum
Einar
Björnsson
» Það þarfenginn að
standa einn í
svona baráttu
og ég vil benda
þeim sem eru
að kljást við
vanda af
þessum toga á
að þeir þurfa
kannski ekki
að finna upp
hjólið aftur.
Höfundur er fjölskyldufaðir.