Morgunblaðið - 12.10.2006, Blaðsíða 36

Morgunblaðið - 12.10.2006, Blaðsíða 36
36 FIMMTUDAGUR 12. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN ALÞJÓÐLEGI gigtardagurinn 12. október á sér 10 ára sögu. Á fundi alþjóðasambands gigtarfélaga „Arthritis and Reumatism Int- ernational“ í Helsinki 12. október 1996 var dagurinn ákveðinn og félög hvött til þess að nota daginn til þess að skýra og auka skilning á gigtarvandanum. Um allan heim standa gigtarfélög fyrir ýmsu í anda þessa mark- miðs. Gigtarfélag Íslands stendur í ár fyrir göngu gigtarfólks frá Lækjartorgi að Skóla- vörðuholti í tilefni dagsins. Tilgangur göng- unnar er að vekja at- hygli á þeim stóra hópi sem á við gigt og stoð- kerfisvanda að stríða hér á landi. Gengið er undir kjörorðinu „Gigtin gefur“. Það gera sér ekki allir grein fyrir því hve gigt og stoðkerf- isvandi er algengur í samfélaginu, né hve stór hópurinn er sem tekur fullan þátt í samfélaginu, en þarf að hafa mun meira fyrir því en aðrir. Að greinast með gigt- arsjúkdóm er meira en að segja það. Viðhengið fylgir langflestum ævina út og hefur í för með sér margvísleg verkefni sem þarf að vinna úr. Það er ekki einungis við hreyfi- hömlun, þrekleysi, og verki að etja, heldur einnig þekkingarskort á hög- um fólksins, skilningsleysi og veru- legum útgjaldaauka sem gigtinni fylgir. Gigtarsjúkdómar eru ekki öll- um sýnilegir. Gangan er upp í móti, því gigtin er alltaf „á ann“. „Gigtin gefur“ hljómar eflaust undarlega í eyrum sumra. Það má gefa sér með nokkuð áreiðanlegum hætti að um 60.000 Íslendingar eigi við gigtarsjúkdóma og annan stoð- kerfisvanda að stríða. Þeir eru á öll- um aldri, börn, unglingar, ungt fólk, miðaldra og eldra fólk. Allt þetta fólk er að takast á við hvunndaginn eins og aðrir, en til þess að komast í gengum hann, þarf fólkið að temja sér ýmis gildi sem vert er að skoða í samhengi við samfélag og lífshlaup okkar allra. Til þess að komast í gegnum daginn þarf skipulag, það þarf einurð til að fylgja því eftir og kraft til að komast alla leið. Áræði, hug- kvæmni, þolinmæði, umburðarlyndi eru hlutir sem flestum lær- ist sem berjast við gigt og stoðkerfisvanda. Allt eru þetta gildi sem gefa. En „Gigtin gefur“ snýr að fleiru. Aðgengi að góðu skilvirku heil- brigðiskerfi skiptir öllu. Snemmgreining gigt- arsjúkdóma þýðir í dag minni skaði, meiri færni. Fólk heldur vinnuþreki og tekur fullan þátt í og skilar samfélaginu margfalt til baka þeirri fjárfest- ingu sem í heilbrigð- isþjónustunni liggur. Að fjárfesta í úrræðum við gigtarsjúkdómum gefur. Því miður, þrátt fyrir gríðarlegar framfarir í meðferð gigtarsjúkdóma, eru úr- ræðin ekki betri en svo að allt of stór hópur fólks fær ekki bót meina sinna. Svarar ekki lyfjameðferð, greinist seint, eða svör einfaldlega finnast ekki. Fjárfestingar í rann- sóknum er þörf. „Gigtin gefur.“ Nú- verandi úrræði eru ófullkomin og mikil þörf fyrir betri hjá stórum hópi fólks. Gigtarganga á alþjóðlegum gigt- ardegi er til þess að minna á alla þá sem við gigt eiga að stríða. Hóp sem er of þögull og allt of mörgum ekki sýnilegur. Er fulltrúi hópsins við hliðina á þér? Ef til vill báðum megin. Göng- um saman. Gigtin gefur Emil Thoroddsen skrifar í til- efni af alþjóðlega gigtardeg- inum og minnir á gigtargöngu Emil Thoroddsen » Tilgangurgöngunnar er að vekja at- hygli á þeim stóra hópi sem á við gigt og stoð- kerfisvanda að stríða … Höfundur er framkvæmda- stjóri Gigtarfélagsins. UNDANFARIÐ hefur nokkuð verið rætt um laka stöðu barna. Hrefna Ólafsdóttir segir frá börnum sem misst hafa lífslöngunina og Eva María Jónsdóttir telur að samfélagið taki ekki tillit til þess að börnum sé hollara að vera hjá foreldrum sínum fyrstu árin. Líkur eru á því að unglingaofbeldi, sjálfsvíg æskufólks og agaleysi eigi rætur að rekja í skipbroti uppeld- ismála. Þennan vanda verður að leysa og ráð- ast gegn honum um- svifalaust. Engin önnur leið er úr þessu ástandi en að foreldrar sinni börnum sínum meira og þar með verður hið opinbera að gera þeim kleift að ann- ast uppeldi barnanna. Ef betur er að gáð kemur í ljós að þetta er hvorki óleysanlegt né dýrt. Ef gert væri ráð fyrir að heimilin fengju 100 þús. kr. skattfrjálsar greiðslur á mánuði fyrir hvert barn undir skólaaldri, frá hinu opinbera (sveitarfélögum eða ríkinu), væru þær greiðslur svipaðar og hið op- inbera greiðir nú þegar fyrir hvert barn á leikskólum mánaðarlega að meðaltali, eftir því sem mér er tjáð (að teknu tilliti til fjárfestinga). Lítill aukakostnaður yrði af því að greiða foreldrum barna þetta fé fyrstu 5 árin fyrir að annast börn sín. Auðvitað gætu þeir foreldrar sem það kysu, keypt leikskólavist eftir sem áður, en væntanlega þyrfti að fækka og breyta leikskólum. Þessar greiðslur til heimavinnandi foreldra gætu auk þess orðið grunnur lífeyr- isgreiðslna, en bágur lífeyrisréttur heima- vinnandi fólks er til skammar. Ef foreldrar ættu kost á að annast börn sín meir fyrstu 5 árin, þar sem þau lærðu aga og sjálfsvirðingu um leið og þau nytu ástar og umhyggju foreldranna væri það áreiðanlega til góðs fyrir alla. Nú eru níu mánaða gömul börn sett á leikskóla og vistuð þar allt að 9 stund- ir á dag. Hrædd líma þau sig við „uppáhaldsfóstruna“ og ef hún víkur hálfan metra frá þeim bresta þau skjálfandi í grát. Er nema vona að einhver missi trú á lífið. Betri heim fyrir börn Guðmundur Ólafsson skrifar um uppeldismál Guðmundur Ólafsson »Hrædd líma þau sigvið „uppáhalds- fóstruna“ og ef hún vík- ur hálfan metra frá þeim bresta þau skjálf- andi í grát. Höfundur er hagfræðingur. HVERS vegna setur Samfylkingin í Skagafirði Villinganes á tillögu að aðalskipulagi? Svarið er einfalt: Al- menningi hefur aldrei verið gefinn kostur á að taka upplýsta afstöðu til þeirra kosta sem eru í boði um nýt- ingu jökulsánna. Samkvæmt lögum er íbúum tryggður réttur til að gera athugasemdir við skipulagstillögur áður en sveitarstjórn samþykkir skipulag. Þennan rétt mun Samfylk- ingin í Skagafirði virða og ganga skrefinu lengra en skipulagslög kveða á um með því að kanna þegar kosti friðunar Austurdals, gangast fyrir kynningu á nýtingarkostum, þ.m.t. friðun, og loks með því að virkj- anakostir verði bornir undir íbúa sér- staklega ef þeir koma upp á borðið. Það er mikilvægt í umræðunni um náttúruvernd að muna að þær hug- sjónir á fólk í öllum flokkum og utan stjórnmálaflokka, fólk á landsbyggð- inni jafnt og á höfuðborgarsvæðinu, fólk á öllum aldri og í öllum þjóð- félagshópum. Samfylkingin og nátt- úruverndarsinnar í öðrum stjórn- málaflokkum eru þannig sammála um gildi náttúruverndar. Hinsvegar greinir okkur á um leiðirnar. Í undirbúningi skipulagstillagna fyrir Skagafjörð er mikið búið að möndla með það í bakherbergjum hvað mætti og hvað mætti ekki vera í þeim skipulagstillögum sem lagðar yrðu fyrir almenning. Slíkt bak- tjaldamakk er engin trygging fyrir náttúruvernd. Eina lýðræðislega og heiðarlega leiðin er að kynna alla kosti í stöðunni, taka þá umræðu sem þarf og tryggja kjósendum tækifæri til að taka upplýsta afstöðu eins og lög gera ráð fyrir. Til þess hefur meirihlutinn í sveit- arstjórn Sveitarfélagsins Skaga- fjarðar skuldbundið sig til að kynna þá landnýtingarkosti sem fyrir liggja. Um virkjanir hafa ennfremur verið sett skilyrði um nýtingu orkunnar og náttúruvernd, auk þess sem móta skal stefnu um friðlýsingar sem taki til helstu náttúruperla Skagafjarðar. Þetta er stefnubreyting frá síðasta kjörtímabili en þáverandi sveit- arstjórnarmeirihluti hafði engar til- lögur um verndun jökulsánna, Skata- staðavirkjun var sett inn á skipulagstillögu en ekkert var gert til að undirbúa heildstæða náttúru- verndaráætlun. Samfylkingin er lýðræðislegur flokkur sem hefur trú á dómgreind kjósenda. Skagfirðingar eru ábyrgt fólk sem mun takast á við spurn- inguna um afturkræfar eða óaft- urkræfar ákvarðanir af fullri alvöru. Þær skipulagstillögur, sem nú liggja fyrir, voru í meginatriðum tilbúnar í byrjun síðasta kjörtímabils en þáver- andi meirihluti reyndist ófær um að ljúka aðalskipulagi. Nú loks fá Skag- firðingar tækifæri til að taka afstöðu til skipulagstillagnanna, þannig að sveitarstjórn geti afgreitt og sam- þykkt aðalskipulag sem íbúar geta verið sáttir um og stoltir af. Samfylkingin og Villinganes Gréta Sjöfn Guðmundsdóttir, Guðrún Helgadóttir og Vanda Sigurgeirsdóttir fjalla um stefnu Samfylkingarinnar í náttúruverndarmálum » Samfylkingin ognáttúruvernd- arsinnar í öðrum stjórn- málaflokkum eru þannig sammála um gildi nátt- úruverndar. Gréta Sjöfn Guðmundsdóttir Höfundar fóru fyrir lista Samfylking- arinnar í Skagafirði í síðustu sveit- arstjórnarkosningum. Guðrún Helgadóttir Vanda Sigurgeirsdóttir MENNTUN er hornsteinn þess þekkingarþjóðfélags sem við stúd- entar og líklega flestir aðrir lands- menn vilja búa í, enda óumdeilt hvaða áhrif menntun hefur á upp- gang þjóðar. Efnahags-, félags- og menningarleg áhrif eru mikil og já- kvæð. Menntun hvetur fólk til dáða og ýtir undir nýsköpun, rannsóknir og framþróun í atvinnulífinu. Fjár- festing í málaflokknum skilar þann- ig miklum arði aftur til samfélags- ins. Að sama skapi þarf að hlúa vel að hátækni- og nýsköpunarfyr- irtækjum og skapa slíkum fyr- irtækjum samkeppnishæft rekstr- arumhverfi. Skýr stefna og eftirfylgni sem þessi er grundvall- aratriði heilsteyptrar mennta- málastefnu. Sköpum Íslandi sérstöðu Michael E. Porter, prófessor við Harvard-háskóla og einn virtasti fræðimaður heims um stefnumiðaða stjórnun og samkeppnishæfni, hélt nýlega fyrirlestur á Íslandi. Meg- ininntak fyrirlestrar Porters var að til að skara fram úr væri ekki rétta leiðin að reyna að vera betri en samkeppnisaðilarnir – rétta leiðin væri að vera einstakur og skapa sér sérstöðu! Þetta er lykilatriði í þeirri stefnumótun sem nauðsynleg er í menntamálum á Íslandi. Á þessum miklu uppgangstímum í þjóðfélaginu ættum við Íslend- ingar ekki að sætta okkur við að fylgja einfaldlega þeim þjóðum heims sem standa okkur næst í menntamálum. Við þurfum að inn- ræta íslensku þjóðinni frumkvæði og taka forystu í þessum mála- flokki. Fjölbreytni í námsvali Ein af grunnforsendum öflugs menntakerfis eru jöfn tækifæri til náms. Allir eiga jafnan rétt á því að stunda nám og þennan rétt verður að standa vörð um. Jafnrétti til náms einskorðast þó ekki við nem- endur sem hyggjast stunda nám við Háskóla Íslands heldur felur jafn- rétti til náms einnig í sér að fjöl- breytni sé til staðar þegar kemur að námsvali. Hæfileikar fólks liggja á mismunandi sviðum og teljum við í Vöku mikilvægt að stjórnvöld leggi meira af mörkum þegar kem- ur að háskólamenntun sem og ann- arri framhaldsmenntun á borð við iðnmenntir. Arðbær fjárfesting Til þess að ná þeim markmiðum okkar um að skapa Íslandi sérstöðu í menntamálum á heimsvísu, stuðla að jafnrétti til náms og efla nýsköp- un háskólamenntaðra þurfa stjórn- völd að fjárfesta í menntun. Bæði með auknum fjárveitingum og skat- taívilnunum til fyr- irtækja sem vilja fjárfesta í menntun og nýsköpun. Við þurfum á hugarfars- breytingu að halda. Í stað þess að hugsa um aukið fjármagn til menntunar sem kvöð á þjóðfélagið er kominn tími til að hugsa um þetta aukna fjármagn sem eina arðbærustu langtíma fjárfestingu sem völ er á. Sækjum fram í krafti þekkingar Nú er kosningavetur genginn í garð, prófkjör í fullum gangi og því tækifæri fyrir stjórnmálamenn að taka af skarið og setja menntun í fyrsta sætið. Að mati Vöku, félags lýðræðissinnaðra stúdenta við Há- skóla Íslands, ættu stjórnmálamenn að sjá mikil sóknarfæri í mennta- málum. Því er mikilvægt að veita þeim aðhald og minna þá á mik- ilvægi heimaræktaðrar þekkingar og hugvits í nútímasamfélagi. Tök- um undir orð Kristínar Ingólfs- dóttur; „hugsum stórt og sækjum fram í krafti þekkingar“. Í dag ætla stúdentar að ganga fylktu liði niður á Austurvöll og mæla með menntun. Við teljum nauðsynlegt að stuðla að jákvæðu viðhorfi til menntunar og viljum ná kröfum okkar fram á jákvæðan hátt í samvinnu við Háskólann, stjórnvöld og þjóðina alla. Við vilj- um hvetja sem flesta til að mæta niður á Austurvöll kl.15.30 og sýna stúdentum stuðning í verki. Vaka mælir með menntun – hvað um þig? Vaka mælir með menntun Andri Heiðar Kristinsson og Helga Lára Haarde hvetja stjórmálamenn til að gera menntamál að baráttumálum sínum í prófkjörum » Í dag ætla stúdentarað ganga fylktu liði niður á Austurvöll og mæla með menntun. Andri Heiðar Krist- insson Höfundar eru formaður og ritari Vöku, félags lýðræðis- sinnaðra stúdenta. Helga Lára Haarde Fáðu úrslitin send í símann þinn
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.