Morgunblaðið - 11.12.2006, Blaðsíða 23

fjármál heimilanna
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 11. DESEMBER 2006 23
Kokkabókastatíf
einlit og munstruð
Klapparstig 44 • sími 562 3614
Allt fyrir píanóið
Píanóbón fyrir glansandi og matta áferð
Hreinsiefni fyrir nótur
Massi fyrir yfirborðsrispur
Píanóbekkir í miklu úrvali
Parkethlífar undir píanó og flygla
Suðurlandsbraut 32 • 108 Reykjavík • 591 5350
Stillanlegir fótskemlar
með pedölum
ALLAR GERÐIR HREINSIEFNA FYRIR PÍANÓ

  




  






 
  ! "#$%& '(
' )*+%&
,-& ./ 0''
111!23+22!&
4

4
5
Eftir Hjálmar Jónsson
hjalmar@mbl.is
Reikna má með að jóla-verslunin ein og sér kostilandsmenn samanlagt10–11 milljarða króna
aukalega borið saman við venju-
bundna neyslu þeirra aðra mánuði
ársins.
Áætlanir í þessum efnum styðjast
meðal annars við tölur um heild-
arveltu í smásöluverslun. Hún er
langmest á þessum árstíma í nóv-
ember og desember eða um 20–25%
meiri en á öðrum tímabilum ársins.
Þannig fara um 28% af snyrti-
vörusölu ársins fram í nóvember og
desember og um fjórðungur af sölu
á fatnaði, skóm og raftækjum á sér
stað á þessum tveimur mánuðum.
Svipað er því einnig farið um bæk-
ur og ritföng og blóm og gjafavörur
og um fimmtungur áfengissölu og
sölu á tölvum og reiðhjólum og
slíku fer fram í þessum mánuðum.
9% aukningu spáð
Jólaverslunin hefur einnig farið
jafnt og þétt vaxandi síðustu árin,
enda hefur verið hér samfellt góð-
æri síðasta áratuginn. Rann-
sóknasetur verslunarinnar áætlar
að jólaverslunin aukist enn veru-
lega í ár frá síðasta ári og sam-
kvæmt því verða öll fyrri met slegin
nú. Rannsóknasetrið áætlar að
aukningin í jólaversluninni í ár
verði 9% frá því sem var í fyrra og
að hver og einn landsmaður eyði að
meðaltali 26.600 kr. sérstaklega
vegna jólanna fyrir utan virð-
isaukaskatt. Það þýðir að hvert og
eitt fjögurra manna heimili í land-
inu kosti að meðaltali 130–140 þús-
und krónum til jólaundirbúningsins.
Auðvitað er það mismunandi frá
einu heimili til annars hversu miklu
er kostað til jólanna. Sumir kosta
miklu meira til og aðrir minna. Það
fer meðal annars eftir efnahag og
fjölskylduaðstæðum, aldri fjöl-
skyldumeðlima, stærð fjölskyldna
og fleiru.
Mestu í þessum efnum ræður
hins vegar almennur efnahagur
fólks og hvernig viðrar í efnahags-
lífinu. Í þeim efnum hafa lands-
menn upplifað einstakt góð-
æristímabil síðasta áratuginn og sér
ekki fyrir endann á því ennþá, þótt
blikur kunni að vera á lofti. Þá virð-
ist aukin verðbólga í ár ekki ætla að
slá á jólaverslunina, eins og raunin
varð á árinu 2002 í kjölfar verð-
bólguskots sem hófst árið á undan.
Þá óx jólaverslunin einungis um 1%
milli ára, en nú er spáð 9% vexti
eins og fyrr sagði, sem er sambæri-
legur vöxtur jólaverslunarinnar og
verið hefur tvö síðustu árin. Í fyrra
óx jólaverslunin um 10% og árið
2004 enn meira eða um 11% milli
ára. Gangi þessi spá eftir verður
jólaverslunin í ár nær þriðjungi
meiri en hún var árið 2003.
Kaupmáttur aukist ár frá ári
Raunar hefur jólaverslunin vaxið
árlega það sem af er þesssari öld og
við aldrei upplifað samdrátt. Minnst
var aukningin 2002 eða 1% eins og
fyrr sagði og mest 2004 eða 11%.
Þetta er að líkum þar sem al-
mennt ástand í efnahagsmálum
ræður mestu um þau útgjöld sem
fólk leyfir sér vegna jólanna. Það
hefur verið gott og kaupmáttur ráð-
stöfunartekna aukist ár frá ári frá
miðjum síðasta áratug, sem er
lengsta samfellda góðæristímabilið í
sögu lýðveldisins og jafnvel þótt
lengra sé farið aftur í tímann. Það
kemur til af því að laun hafa jafnt
og þétt hækkað meira en verðlag
almennt talað með litlum frávikum
og kaupmáttur að meðaltali því
aldrei verið meiri en nú, þótt þró-
unin geti vissulega verið mismun-
andi hjá einstaka þjóðfélagshópum.
Aukin bjartsýni
Þá hafa skattar einnig lækkað
nokkuð og fyrir liggur að framhald
verður á í þeim efnum á næsta ári,
bæði hvað varðar virðisaukaskatt á
matvælum og tekjuskatt ein-
staklinga. Ekki er ósennilegt að það
eigi þátt í því að auka á bjartsýni
fólks og vilja þess til að stofna til
útgjalda að einhverju leyti, auk
þess sem breytingar á lánamarkaði
á síðustu misserum hafa einnig haft
áhrif í þessum efnum. Þannig sýna
nýjar tölur um bílainnflutning það
sem af er árinu lítinn samdrátt í
það heila tekið frá þeim mikla inn-
flutningi sem var á bílum árið 2005,
sem bendir ekki til þess að aukin
verðbólga í ár og háir vextir hafi
slegið á eyðsluvilja almennings að
ráði.
Pálmi Kristinsson, fram-
kvæmdastjóri Smáralindar, segir að
jólaverslunin í verslanamiðstöðinni
hafi farið mjög vel af stað og þeir
geti ekki annað en verið mjög
ánægðir með það. Þetta hafi verið
fyrsta stóra jólaverslunarhelgin og
það hafi verið gríðarleg umferð og
meiri en áður hafi verið á sama
tíma í fyrra og árið þar áður.
Pálmi sagði að hefðbundið væri
að þeir merktu upphaf jólaversl-
unarinnar á aukinni sölu á barna-
fötum strax í byrjun nóvember. Síð-
an ykist skóverslun um miðjan
nóvember og síðan koll af kolli í
samræmi við forgangsröðunina hjá
heimilunum. Barnafataverslunin í
nóvember í Smáralind hefði verið
30% meiri en í fyrra og skóversl-
unin seinnihluta nóvember og í
fyrstu viku desember hefði verið
20–30% meiri.
Einar Örn Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri Þróunarfélags mið-
borgarinnar, segist telja að jóla-
verslunin í miðborginni hafi verið
svipuð það sem af er. Jólaverslunin
hafi farið af stað með krafti í byrj-
un mánaðarins. Langur laug-
ardagur hafi verið í byrjun mán-
aðarins, opið hafi verið nú um
helgina og frá og með fimmtudeg-
inum næsta verði opið öll kvöld til
10 og á Þorláksmessu til klukkan
11.
Hann segir að almennt sé verslun
í miðborginni háðari veðri en versl-
un í verslanamiðstöðvum. Hins veg-
ar finnist honum það vera að breyt-
ast. Fólk sæki miðborgina ótrúlega
vel þrátt fyrir að veðrið sé ekkert
sérstakt. Þannig hafi verið mjög
mikið af fólki á Laugaveginum á
laugardaginn þrátt fyrir að veðrið
væri ekki neitt til að hrópa húrra
fyrir.
10–11 milljarðar vegna
jólaverslunarinnar
Jólaverslunin fer
vel af stað og spáð
er 9% aukningu í
ár frá fyrra ári
Morgunblaðið/Júlíus
Eyðsla Hvert og eitt fjögurra manna heimili í landinu kostar að meðaltali 130-140 þúsund krónum til jólaundirbúningsins.