Morgunblaðið - 24.04.2007, Síða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 24. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
ÞAÐ kemur ekki á óvart að flutningaskipið Wilson
Muuga sem selt verður til Líbanons fyrir nokkru
betra verð en brotajárnsverð, sé nú stimplað sem
altjónað skip eða Total loss af hálfu trygginga-
félags þess. Tryggingabæturnar eru greiddar í
samræmi við þessa flokkun en heildarupphæðin
mun vera um 170–180 milljónir að sögn Guð-
mundar Ásgeirssonar, stjórnarformanns Nes-
skipa, en félagið er 100% eigandi félagsins Unistar
Shipping Company sem er eigandi Wilson Muuga.
Er fyrirtækið staðsett á Kýpur. Að sögn Guð-
mundar Ásgeirssonar var skipið ekki tryggt upp í
topp og hefði mátt vera tryggt fyrir meiri fjárhæð.
Var það ekki með rekstrarstöðvunartryggingu.
Ekki er ljós kostnaður við að fjarlægja flakið en
Guðmundur bendir á að við verkefnið hafi verið
keypt umtalsverð utanaðkomandi vinna ýmissa
aðila. Reikna má með að eftir næstu mánaðamót
liggi fyrir reikningskröfur þeirra og þar með
heildarkostnaður við vinnu á strandstaðnum.
Kostnaðaráætlun var um 40 milljónir upphaflega
og verður það að skýrast hversu nálægt þeirri
upphæð verkið mun kosta. Guðmundur bendir á
að sumir kostnaðarliðir hafi hækkað, nýir komið
til sögunnar og aðrir lækkað.
Kaupverð skipsins er trúnaðarmál samkvæmt
samkomulagi aðila og segir Guðmundur enga bak-
þanka hjá aðilum.
Benda má á að skipið fer fyrir lítið fé. Það lá á
strandstað nærfellt í 4 mánuði, eða frá 19. desem-
ber 2006 til 17. apríl sl. Í siglingalögum er kveðið á
um möguleika útgerðar til að takmarka ábyrgð
sína þegar strand sem þetta á sér stað og til að
geta borið fyrir sig reglur um bótatakmörk-
unarrétt á grundvelli siglingalaga þurfa eigendur
að standa frammi fyrir beinharðri kröfu um áfall-
inn kostnað vegna aðgerða til að fyrirbyggja
mengun að því er Guðmundur Sigurðsson,
lagaprófessor við HR, hefur bent á.
Altjónsstimpill á Wilson Muuga
Tryggingabætur um 180 milljónir króna. Skipið hefði mátt vera betur tryggt
Morgunblaðið/RAX
Brotajárn Wilson Muuga verður selt til Líbanons
fyrir litlu skárra verð en brotajárnsverð.
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
ÓVENJUMARGIR hrafnar eru á sveimi innan
borgarlandsins um þessar mundir miðað við árs-
tíma en þar er aðallega um að ræða geldfugl að
helga sér svæði. Venjulega eru geldfuglarnir
farnir úr bæjum á vorin en þeir safnast gjarnan
inn í þéttbýli á haustin og eru þar þangað til á út-
mánuðum. Þá dreifa þeir sér út á land og koma
aftur að hausti.
Þeir fuglar sem hafa þennan háttinn á eru 1–3
ára ókynþroska fuglar en hjá fullorðnu fuglunum
sem fundið hafa sér maka hefst varptími í byrjun
apríl og er nýlokið. „Langflestir hrafnar eru orpn-
ir,“ bendir Kristinn Haukur Skarphéðinsson,
fagsviðsstjóri hjá Náttúrufræðistofnun Íslands, á.
„Það eru örfá hreiður innan borgarlandsins og
auk þess eru hreiður frá fornu fari í klettum og
hömrum í nágrenni bæjarins. Það sem er óvenju-
mikið nú um stundir eru hrafnar sem eru að helga
sér svæði t.d. við hús í bænum. Þeir eru ekki í
varphugleiðingum, heldur einhvers konar land-
helgun, þeir kalla og krunka og láta á sér bera.
Þessir geldfuglar para sig innan síns hóps og
væntanlega eru þetta ung pör sem ekki hafa náð
sér í varpsvæði.“ Kristinn Haukur segir vel hugs-
anlegt að hrafninn fari að nýta sér í ríkari mæli að
verpa í byggingum, líkt og t.d. förufálkinn í Evr-
ópu sem hefur hneigst æ meir til þess. Hrafns-
hreiður við byggingar geta þó verið miður vel-
komin því hrafnsungar eru stórir og skíta mikið.
„Þessu fylgir því ákveðinn sóðaskapur,“ segir
Kristinn. Hann segir að hrafnanærveran sé frekar
merki um breytingar á félagshegðun en fjölgun.
Benda má á að hrafni hefur fækkað stöðugt í
Þingeyjarsýslum og ekki vitað mikið um viðgang
hans annars staðar „Hins vegar sást óvenjumikið
af hrafni í vetrarfuglatalningunni í vetur og 700
af þeim 900 fuglum sem sáust, voru allir við Álfs-
nes þar sem sorphaugarnir eru. Það er þekkt að
stórir hópar myndist í kringum úrgang.“
Hreiður hrafnsins eru stórgerð og notar hann
stór bein, gaddavír og kvisti í körfuna og klæðir
hana með mold, fiðri og sinu. Önnur heiti yfir
hrafnshreiður eru laupur og bálkur og eru eggin
frekar lítil miðað við þennan stærsta spörfugl
fuglafjölskyldunnar.
MIKIÐ UM AÐ GELDHRAFNAR HELGI SÉR SVÆÐI INNAN BORGARLANDSINS
Morgunblaðið/Sigurður Ægisson
Stórgerður Þessi hrafnslaupur er á Akureyri en hrafnshreiður eru oftast stór og mikil að vöxtum og gerð úr kvistum, beinum og jafnvel gaddavír.
Krummi krunkar og lætur á sér bera
Safnast að sorphaugunum í Álfsnesi í hundraðatali og sýnir sig í bænum
GUÐNÝ Sverrisdóttir, formaður
Landssamtaka landeigenda, segir
landeigendur þokkalega sátta eftir
fund sem haldinn var í gær með
Árna Mathiesen fjármálaráðherra.
Hún segir þetta áfangasigur í bar-
áttuni fyrir því að fá þjóðlendulög-
unum breytt og að stofnun lands-
samtakanna í janúar hafi haft sitt
að segja. „Það kom fram hjá ráð-
herra að þau svæði sem ekki hafa
verið tekin fyrir ennþá verði rann-
sökuð áður en kröfur verða gerðar
og í þeim kröfum sem settar verða
fram verði leitað sátta. Það er auð-
vitað mikils um vert. Þetta er samt
bara áfangasigur því eftir standa
þær jarðir í Austur-Skaftafellssýslu
sem þegar er búið að gera að þjóð-
lendum. Það er spurning hvað hægt
er að gera varðandi þær. Þetta
breytir þó verklagi mikið,“ segir
Guðný.
Aðspurð hvort landeigendur voni
að það sem þegar hefur tekið gildi
verði að einhverju leyti afturvirkt
svarar Guðný að auðvitað geri
menn sér vonir.
„En það er ekkert í hendi hvað
það varðar. Málefni jarðanna í
Austur-Skaftafellssýslu eru komin
til Mannréttindadómstóls Evrópu,
en það er ekki víst að málin verði
tekin fyrir þar.“
Guðný segir landeigendur þokka-
lega sátta eftir gærdaginn en í
huga þeirra sé þó alltaf vonin um
að lögunum verði breytt. „En það
verður auðvitað ekki fyrr en á
næsta þingi. Það er jafnframt ým-
islegt sem stendur eftir, eins og t.d.
sönnunarbyrðin, hún er alltof hörð
og hvílir á landeigendum sem þurfa
að grafa allt aftur í landnám til að
geta sannað eignarrétt sinn.“
Stjórnarflokkarnir hafa ályktað
um þjóðlendumálin í þá átt að sátt
geti skapast um eignarhald á landi.
„Það hefur verið ályktað fallega
bæði hjá sjálfstæðismönnum og
framsóknarmönnum og það sem nú
er að gerast er í þá veru sem þarna
var ályktað. Stofnun Landssamtaka
landeigenda í janúar hefur því haft
sitt að segja,“ segir Guðný og bætir
við að orðin ein muni ekki nægja
landeigendum. „Við viljum fá þetta
allt á prenti. Falleg orð nægja
ekki.“
Landssamtök landeigenda bíða
nú álitsgerða um málið sem eru
væntanlegar á næstu dögum frá
lögfræðingunum Guðrúnu Gauks-
dóttur og Sigurði Líndal.
Áfangasigur landeigenda
 Álitsgerð frá Guðrúnu Gauksdóttur og Sigurði Líndal væntanleg um málið á
næstu dögum  Landeigendur vona enn að þjóðlendulögunum verði breytt
SAMKVÆMT
könnun, sem Eu-
rostat, hagstofa
Evrópusam-
bandsins, hefur
gert á lyfjaverði í
33 Evrópulönd-
um, var lyfjaverð
á Íslandi 60%
hærra í nóvem-
ber árið 2005 en meðalverðið í lönd-
unum 33. Aðeins í Sviss var það
hærra eða 87% af meðalverðinu.
Eurostat bar saman verð á 181
algengu lyfi í löndunum 33. Þar af
voru 75% frumlyf og 25% voru sam-
heitalyf. Sviss og Ísland voru í
nokkrum sérflokki en í þriðja sæti
var Þýskaland þar sem lyfjaverð
var 28% yfir meðaltali. Þar fyrir
neðan komu Danmörk, Noregur,
Írland og Ítalía en í Austur-Evr-
ópuríkjunum var verðið 20% eða
meira undir meðaltali.
Heildsöluverð það sama
og á Norðurlöndum
Jakob Falur Garðarsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka frumlyfja-
framleiðenda á Íslandi, segir heild-
söluverð á lyfjum hafa lækkað
mikið hér á landi frá því könnunin
var gerð árið 2005.
„Í fréttinni kemur ekki fram
hvort um sé að ræða heildsöluverð
eða smásöluverð en heildsöluverð
er nú að meðaltali það sama og á
hinum Norðurlöndunum og í mörg-
um tilvikum er það lægra en í Dan-
mörku,“ sagði Jakob Falur.
Jakob Falur benti á að allir
stjórnmálaflokkarnir hefðu sent frá
sér ályktanir um málið og stefndu á
að lækka útsöluverð á lyfjum.
„Einfaldasta aðgerðin, sem við
höfum verið að benda á, er að
lækka eða fella virðisaukaskatt á
lyfjum niður eins og til dæmis var
gert með gosdrykki og geisla-
diska,“ sagði Jakob Falur að lok-
um.
Lyfin næst-
dýrust hér
Eftir Steinunni Ásmundsdóttur
steinunn@mbl.is
FYRSTA álið kom úr keri hjá Alcoa
Fjarðaáli á Reyðarfirði um helgina.
Markar það formlegt upphaf fram-
leiðslu verksmiðjunnar, en úr 336
kerum í tveimur kerskálum er gert
ráð fyrir 346 þúsund tonna ársfram-
leiðslu, þó að í ár sé ekki reiknað með
nema tæpum þriðjungi fullrar af-
kastagetu. Um hundrað ker eru ým-
ist fullprófuð eða að verða tilbúin til
prófana en rúmlega fjörutíu ker eru
tilbúin til álframleiðslu. Öll 336 kerin
eiga að vera komin í notkun í lok árs-
ins. Tæp þrjú ár eru liðin frá því að
framkvæmdir við álverið hófust. Það
fær nú um 100 MW af rafmagni, sem
nægir til þess að gangsetja kerin
sem eru tilbúin. Full raforkuþörf ál-
versins nemur um 590 MW. Gangi
áætlanir eftir hefst afhending orku
frá Kárahnjúkavirkjun í júní. Ál
verður losað úr kerunum á Reyðar-
firði á tveggja daga fresti og gefur
hvert um þrjú tonn. Reiknað er með
að 900–950 tonn af áli verði til á sól-
arhring. 90% álframleiðslu Alcoa
Fjarðaáls verða álkaplar til raf-
magnsflutninga, annað fer í álbarra,
bílgrindur og fleira.
Álið rennur
milli kera
Ljósmynd/Alcoa Fjarðaál
Álelfur Álið er látið renna á milli
kerja til gangsetningar og hafa 7
ker nú verið gangsett.