Morgunblaðið - 23.07.2007, Blaðsíða 14

14 MÁNUDAGUR 23. JÚLÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
STJÓRNARFLOKKUR Tyrklands,
AKP, sigraði örugglega í þingkosn-
ingum, sem fram fóru í gær, og fékk
umboð til að stjórna landinu í fimm
ár til viðbótar.
Tyrkneskir stjórnmálaskýrendur
sögðu úrslitin skýr skilaboð frá kjós-
endum um að þeir treystu stjórn
Receps Tayyips Erdogans forsætis-
ráðherra. Flokkur hans á rætur að
rekja til íslamskrar hreyfingar sem
hefur verið bönnuð. Forystumenn
flokksins hafa afneitað íslamskri rót-
tækni og lýst honum sem íhalds-
sömum lýðræðisflokki. Andstæð-
ingar flokksins og yfirmenn hersins
hafa þó grunað hann um að ætla að
grafa undan veraldlega stjórnkerf-
inu og binda enda á aðskilnað ríkis
og trúar.
Erdogan lýsti úrslitunum sem
sigri fyrir lýðræðið, hét því að halda
veraldlega kerfinu, stuðla að þjóð-
areiningu og beita sér áfram fyrir
efnahagslegum og lýðræðislegum
umbótum.
Stjórnarflokkurinn fékk 46,7% at-
kvæðanna, samkvæmt bráðabirgða-
tölum þegar 99,7% atkvæðanna
höfðu verið talin í gærkvöldi. Útlit
var fyrir að AKP fengi 341 þingsæti
af 550. Flokkurinn var með 352 þing-
menn og þótt hann fengi 12 pró-
sentustigum meira fylgi en í síðustu
kosningum árið 2002 fækkar þing-
sætum hans vegna þess að fleiri
flokkar fengu þingmenn kjörna.
Stjórnarandstöðuflokkurinn
CHP, sem styður veraldlega stjórn-
kerfið, varð í öðru sæti, með 20,9%
atkvæða og 112 þingmenn.
Hægriflokkurinn MHP fékk
14,3% fylgi og 70 þingsæti. Flokk-
urinn er þjóðernissinnaður og harð-
ur andstæðingur aðildar að Evrópu-
sambandinu.
Enginn annar flokkur fékk til-
skilið fylgi, eða minnst 10%, til að
komast á þing. 27 óflokksbundnir
frambjóðendur náðu þó kjöri, þeirra
á meðal 24 Kúrdar sem berjast fyrir
auknum réttindum kúrdíska minni-
hlutans í Tyrklandi.
Flokkur Erdogans sigraði
Lofar þjóðareiningu
og frekari efnahags-
og lýðræðisumbótum
Reuters
Fögnuður Tayyip Erdogan, forsætisráðherra Tyrklands (t.h.), fagnar
kosningasigri flokks síns ásamt Abdullah Gul utanríkisráðherra í Ankara.
AÐ minnsta kosti 26 manns fórust þegar rúta valt og
féll í gil nálægt Grenoble í austurhluta Frakklands í
gær. Um 50 pólskir pílagrímar voru í rútunni þegar
slysið varð. 24 slösuðust, þar af fjórtán alvarlega.
Rútan ók niður bratta brekku og bremsa hennar bil-
aði. Ökumaðurinn missti stjórn á ökutækinu sem fór út
af veginum, ók í gegnum vegrið og féll um fimmtán
metra niður á árbakka fyrir neðan.
Reuters
Rútuslys kostaði á þriðja tug lífið
SKÝJAKLJÚFUR í Dubai við
Persaflóa er nú orðinn hæsta
bygging í heimi þótt enn eigi hann
eftir að hækka allmikið.
Byggingin, sem heitir Burj
Dubai, er nú 512 metra há og því
komin fram úr Taípei 101 á Taív-
an, sem er 508 metrar. Fullklár-
aður verður Burj Dubai 693 metr-
ar.
Oft hefur verið deilt um það hve
háar byggingar eru í raun og veru
og margir hafa mótmælt því, að
fjarskiptamöstur ofan á þeim skuli
vera reiknuð inn í mælinguna eins
og stundum hefur verið gert.
Til að allir sitji við sama borð er
nú lagður ferns konar mælikvarði
á byggingarnar og er þá ekki síst
miðað við hæð hinnar eiginlegu
bygginga. Ljóst er, að Burj Dubai
mun uppfylla öll skilyrðin með
miklum glans.
Hæsta
byggingin
er í Dubai
Komin í 512 m en
verður 693 m alls
AFGANSKIR og suður-kóreskir
embættismenn reyndu í gær að
semja við mannræningja um að þeir
létu 23 suður-kóreska gísla lausa.
Afganskir hermenn umkringdu
svæði í Ghazni-héraði í miðhluta
landsins þar sem mannræningj-
arnir héldu gíslunum.
Talsmaður talibana sagði að suð-
ur-kóresku gíslarnir yrðu drepnir
ef afganska stjórnin yrði ekki við
kröfu mannræningjanna um að
fangar úr röðum talibana yrðu látn-
ir lausir. Talibanar hafa einnig
krafist þess að Suður-Kóreumenn
kalli 200 manna herlið sitt í Afgan-
istan heim.
Talsmaður talibana sagði að
fresturinn til að verða við kröf-
unum rynni út klukkan 19 að stað-
artíma, 14.30 að íslenskum, í dag.
Reynt að
bjarga gíslum
í Afganistan
SJÓRÆNINGJAR, sem halda áhöfn
dansks fraktskips í gíslingu
skammt undan strönd Sómalíu,
hafa krafist þess að þeim verði
greiddar 1,5 milljónir dala, sem
svarar 90 milljónum króna, í lausn-
argjald.
Alls eru fimm í áhöfn skipsins
Danica White sem var rænt 2. júní.
Þrjú önnur skip eru á valdi sjó-
ræningja við strendur Sómalíu, eitt
frá Taívan og tvö frá Suður-Kóreu.
Þá var nýlega greint frá því að
skip, sem siglir undir fána Panama,
hefði horfið á svipuðum slóðum.
Krefjast fjár
fyrir Danina
HITASTIG í
Himalaja-fjöllum
hækkar meira en
annars staðar á
jarðarkringl-
unni. Ógnar það
aðgangi hundr-
aða milljóna
manna að vatni.
Kemur þetta
fram í yfirlýs-
ingu frá veðurstofunni í Tíbet en
meðalhitinn þar hefur hækkað um
0,3 gráður á áratug í alllangan
tíma.
Mörg mestu fljót í Asíu, Yangtze,
Ganges, Mekong, Brahmaputra og
Indus, eiga upptök sín í Himalaja-
fjöllum og hverfi jöklarnir er mikil
vá fyrir dyrum.
Hamfarir í
Himalaja
OSAMA bin Laden, leiðtogi al-
Qaeda, er á lífi og í felum í Pakistan
við landamæri Afganistans, að sögn
yfirmanns bandarísku leyniþjónust-
unnar, Mike McConnells. Hann sak-
aði Pakistana um að hafa gert al-
Qaeda kleift að safna liði á ný með
friðarsamningi við ættbálka á
landamærasvæðunum. Pervez Mus-
harraf, forseti Pakistans, væri þó
enn mikilvægur bandamaður í bar-
áttunni við hryðjuverkamenn.
Segir bin Lad-
en vera á lífi
SAMEINUÐU þjóðirnar rannsaka
nú hvort friðargæsluliðar, sem
starfa á vegum bandalagsins á Fíla-
beinsströndinni, hafi gerst sekir um
kynferðislega misnotkun. Að sögn
SÞ hafa friðargæsluliðar í Bouake,
höfuðvígi uppreisnarmanna í land-
inu, verið kyrrsettir.
Ekki var greint frá því hvaðan
friðargæsluliðarnir eru. Ásakanir
um kynferðislega misnotkun hafa
oftar en einu sinni komið fram í
tengslum við friðargæsluliða SÞ.
Friðargæslulið-
ar kyrrsettir
Nýju-Delhí. AFP. | Pra-
tibha Patil verður
fyrsta konan til að
gegna embætti forseta
Indlands eftir stórsigur
í forsetakosningum þar
í landi. Kjöri Patil var
fagnað sem mikilvægu
skrefi fram á við í rétt-
indabaráttu kvenna á
Indlandi, fjölmennasta
lýðræðisríki heims.
Patil, sem er 72ja ára
og lögfræðingur að
mennt, bar sigurorð af
varaforseta landsins,
Bhairon Singh Shekha-
wat. Hún fékk nær tvo
þriðju hluta allra at-
kvæða. Kjörnir fulltrúar á Indlands-
þingi og á þingi í hverju sam-
bandsríki fyrir sig greiddu atkvæði í
kosningunum.
Pratibha Patil er fyrrverandi rík-
isstjóri Rajastahn, sem er í norður-
hluta Indlands. Hún lýsti sigrinum
sem „sigri fólksins“.
Patil naut stuðnings Kongress-
flokksins en mætti mjög harðri and-
stöðu stjórnarand-
stæðinga úr röðum
þjóðernissinnaðra
hindúa. Var hún meðal
annars sökuð um að
hafa verndað bróður
sinn þegar hann sætti
rannsókn í morðmáli
og einnig eiginmann
sinn í öðru hneykslis-
máli. Þá var hún sökuð
um að vera viðriðin
fjársvik og sögð vera
peð í valdatafli Kon-
gressflokksins.
Indverskir frétta-
skýrendur sögðu nið-
urstöðu kosninganna
hafa mikla þýðingu
fyrir milljónir indverskra kvenna
sem hafa mátt þola ofbeldi, kynja-
mismunun og örbirgð. „Kosninga-
sigur Patil hefur feykimikið tákn-
rænt gildi fyrir konur,“ sagði
stjórnmálaskýrandinn Rasheed
Kidwai. „Þótt Patil fái ekki mikil
völd þá er hún fyrsta konan til að
gegna embætti þjóðhöfðingja á Ind-
landi.“
Mikill sigur fyrir
konur á Indlandi
Sigurvegari Pratibha
Patil verður forseti.
HUGSANLEGT er, að nýtt líf færist
í danska pólitík á næstunni en Kristi-
an Jensen, skattamálaráðherra í rík-
isstjórn borgaraflokkanna, hefur
boðað uppgjör við lífsskoðanir og
samfélagsleg gildi jafnaðarstefnunn-
ar. Segir hann, að fólk eigi sjálft að
bera ábyrgð á eigin lífi en ekki að
krefjast þess, að ríkið tryggi það í
bak og fyrir.
Jensen segir, að þetta hugsanlega
uppgjör hafi dregist allt of lengi og
Claus Hjort Frederiksen, atvinnu-
málaráðherra og formaður nefndar
um þessi mál, segir, að jafnvel meðal
fólks, sem annars styður borgara-
flokkana, hafi orðið afturför að þessu
leyti. Segist hann oft heyra það frá
mönnum í góðri stöðu og með góð
laun, að þeir borgi mikla skatta og
því sé það ríkisins að leysa þetta
vandamálið eða hitt.
Á nefndin að skila af sér áliti í júní
í næsta ári og í framhaldi af því verð-
ur það rætt á þingi og almennt í sam-
félaginu hvernig best er að auka
ábyrgð þegnanna.
Jensen segir, að það sé skoðun
jafnaðarmanna, að samfélagið eigi
að tryggja öllum bærilega afkomu en
minni áhersla sé hins vegar á ábyrgð
hvers og eins.
„Þótt jafnaðarmenn hafi ekki ver-
ið við stjórnvölinn hér í landi í all-
langan tíma þá höfum við samt for-
sómað það að vinna gegn þessu
gildismati,“ segir Jensen í viðtali við
Berlingske Søndag.
Segjast munu taka áskorun
borgaraflokkanna
Jafnaðarmenn segja, að ekki muni
standa á þeim að taka áskorun borg-
araflokkanna. Ljóst sé, að nú eigi
loksins að draga hinn „hreina hug-
sjónafána“ hægrimanna að hún og
reyna að gera drauma Anders Fogh
Rasmussens forsætisráðherra um
„lágmarksríkið“ að veruleika.
Carsten Hansen, þingflokksfor-
maður jafnaðarmanna, segir, að þeir
muni í engu hvika frá grundvallar-
stefnumálum sínum um samfélags-
lega ábyrgð og nefndi sem dæmi, að
ríkinu bæri að ábyrgjast heilbrigð-
iskerfið, umönnun aldraðra og
tryggja eftir föngum velferð
barnanna.
Boða átök um
samfélagsgildi