Morgunblaðið - 08.08.2007, Síða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 8. ÁGÚST 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björn Jóhann
Björnsson, fréttastjóri, bjb@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi,
gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Dagbók| Kirkjustarf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp | Sjónvarp Hulda Kristinsdóttir,
dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Eftir Gunnar Pál Baldvinsson
gunnarpall@mbl.is
RAFMAGNSLAUST varð á stórum hluta landsins
í gær þegar skammhlaup varð í spennustöð Lands-
nets í Hvalfirði. Rafmagnsleysið varði í skamma
stund á höfuðborgarsvæðinu en hátt á aðra klukku-
stund tók að koma rafmagni á allt landið á ný.
Bilunarinnar varð vart laust fyrir klukkan tvö
síðdegis í gær en þá stóðu yfir viðgerðir í spennu-
stöð Landsnets á Brennimel í Hvalfirði. Stöðin er
ein sú stærsta í rafkerfi Landsnets en þar fara um
40% af allri raforku á landinu. Að sögn Guðmundar
Inga Ásmundssonar, framkvæmdastjóra kerfis-
stjórnar Landsnets, er ekki vitað hver orsök bil-
unarinnar var en sú staðreynd að viðgerð hafi staðið
yfir í spennustöðinni hafi gert hana viðkvæmari fyr-
ir frávikum eins og varð í gær. Ekki sé eðlilegt að
bilun hafi svo víðtækar afleiðingar á kerfið allt. Lík-
legt sé að einhvers konar mistök hafi átt sér stað.
Starfsmenn Landsnets urðu bilunarinnar strax
varir og var þegar hafist handa við að koma straumi
aftur á kerfið. Guðmundur segir að varnarbúnaður
hafi einangrað bilunina strax með því að rjúfa
straum á kerfið.
Mislangan tíma tók að hleypa á straumi
Þurfti að byggja upp straum á kerfinu til að koma
rafmagni aftur á en það tók mislangan tíma eftir
svæðum. Höfuðborgarbúar urðu varir við bilunina í
afar skamman tíma en straumlaust var í álveri Al-
coa-Fjarðaáls í Reyðarfirði í klukkustund og 40
mínútur. Almennir notendur á vestanverðu og
norðanverðu landinu voru rafmagnslausir í rúma
klukkustund.
Guðmundur Ingi segir að ekki sé hægt að full-
yrða að engin hætta hafi skapast en farið verði yfir
málið strax í dag og athugað hver orsök bilunar-
innar hafi verið. Aðspurður hvort vel hafi gengið að
hleypa straumi á kerfið að nýju segir hann að það
hafi gengið þokkalega vel en bilunin hafi verið um-
fangsmikil.
Rafmagnslaust varð á
stórum hluta landsins í gær
Rafmagnslaust í álverinu á Reyðarfirði og á umferðarljósum í Reykjavík
ÓHÆTT er að segja að áhrif
rafmagnsbilunarinnar hafi ver-
ið víðtæk. Rafmagn fór af á
Vesturlandi, Vestfjörðum,
Norðurlandi og Austfjörðum í
rúma klukkustund. Að sögn
Guðmundar Inga hjá Landsneti
höfðu engar tilkynningar borist
um eiginlegt tjón og skv. upplýsingum frá ál-
verinu í Reyðarfirði varð ekkert tjón þar.
Rafmagn fór af í augnablik á höfuðborg-
arsvæðinu og þurfti að endurræsa mörg raf-
magnstæki og leiddi það m.a. til þess að net-
umferð hrundi í skamma stund. Engin slys
urðu þegar slökknaði á umferðarljósum og
ekki kom að sök þótt tölvukerfi Landhelg-
isgæslunnar og margra lögregluembætta
frysu.
Ýmiss konar áhrif
„ÞAÐ eru mjög góðar fréttir sem
berast til mín af öllu landinu,“ segir
Sveinn Rúnar Hauksson, áhugamað-
ur um berjatínslu, um berjasprettu
sumarsins. Sveinn Rúnar var stadd-
ur í Borgarfirði um helgina og sá þar
boðin til sölu nýtínd aðalbláber. „Ég
stóðst ekki mátið að kaupa ber,“ seg-
ir Sveinn Rúnar, sem bætir við að
berin hafi verið bragðgóð. Sjálfur fór
hann í berjatínslu í Borgarfirðinum
um helgina „og fann þar fín aðalblá-
ber“. Hann segir að aðalbláberin
þroskist venjulega fyrst, þá bláberin
og krækiberin.
Sprettan óvenjugóð
Sprettan núna, líkt og í fyrra, sem
var óvenjugott ár, er um tveimur
vikum á undan því sem fólk á að
venjast. „Það var ekki vaninn að fara
í berjamó fyrr en síðustu vikuna í
ágúst,“ segir Sveinn Rúnar. Kalt var
í maímánuði og segir Sveinn Rúnar
það hafa vakið áhyggjur um berja-
sprettu sumarsins. Hlýindin í sumar
hafi algjörlega bætt upp fyrir kulda-
skeiðið í maí.
Kjörtími til berjatínslu í ár sé eftir
um það bil tvær vikur. „En það er al-
veg tímabært að fara að tína upp í sig
núna og skoða berjalöndin.“
Alls staðar
góð berja-
spretta
Gnótt berja Berin hafa sprottið vel í
sumar enda hefur verið hlýtt í veðri.
MAÐURINN sem lést í umferðar-
slysi á Laugarvatnsvegi, til móts við
bæinn Þóroddsstaði, snemma á
mánudagsmorg-
un hét Eiríkur Óli
Gylfason, til
heimilis í Skriðu-
seli 4 í Reykjavík.
Hann var 26
ára gamall, fædd-
ur 6. janúar 1981.
Eiríkur Óli lætur
eftir sig unnustu
og eitt barn.
Að sögn lög-
reglunnar á Sel-
fossi eru tildrög slyssins enn í rann-
sókn.
Lést í um-
ferðarslysi
Eiríkur Óli
Gylfason
HAFIN er framleiðsla á kortum
sem gera nemum í viðurkenndu
framhalds- eða háskólanámi á höf-
uðborgarsvæðinu kleift að nota
strætisvagna sér að kostnaðar-
lausu. Kortin fara í dreifingu í
næstu viku og munu gilda út skóla-
árið. „Nemendafélögin og stúd-
entaráðin ætla að aðstoða okkur
við dreifinguna og fær hver nem-
andi eitt kort sem hann sýnir um
leið og hann kemur um borð í vagn-
inn,“ segir Gísli Marteinn Bald-
ursson, formaður Umhverfisráðs.
Nafn nemandans verður prentað
á kortið og mun eftirlitsmaður
fylgjast með að kortið verði ekki
misnotað. „Þetta er ekki kort sem
menn geta látið frænda sinn hafa.
Öll misnotkun verður stranglega
bönnuð og varðar við refsingum.“
Vilja færri bíla á götunum
Aðspurður segist Gísli Marteinn
búast við nokkurri fjölgun. „Kann-
anir benda ótvírætt til þess að
verðið hefur verið hindrun fyrir
stúdentana. Jafnvel þótt það blasi
við að það sé ódýrara að taka
strætó en að reka bíl þá sýna kann-
anir að fleiri myndu taka strætó ef
það væri ódýrara.“ Kortin eru hluti
af tilraunaverkefni til að staðfesta
niðurstöður þessara kannana og
verður fylgst með strætónotkun og
fjölda bíla miðað við síðasta vetur.
„Ef færri bílar eru á götunum, sem
er nú eitt markmiðanna, þá sparar
borgin á móti verulegar fjárhæðir í
viðhaldi malbiks og byggingu um-
ferðarmannvirkja og það dregur
úr svifryki og fleiri neikvæðum
áhrifum bílaumferðar á borgina.
Markmiðið er fyrst og fremst að
reyna að fá fleiri til að velja al-
menningssamgöngurnar umfram
bílinn af því að staðreyndin er sú
að almenningssamgöngur hafa
aldrei staðið hallari fæti en einmitt
nú.“
Að kortunum standa Reykjavík-
urborg, Kópavogsbær, Garðabær,
Hafnarfjarðarbær, Mosfellsbær,
Seltjarnarneskaupstaður og Sveit-
arfélagið Álftanes. Hvert sveitarfé-
lag borgar fyrir nemendur sem þar
búa og mun gjaldfellingin því ekki
hafa áhrif á rekstur Strætó bs.
Nemar
fá frítt
í strætó
30 þúsund strætókort fyrir nemendur fara senn í dreifingu
♦♦♦
VANDI hefur skapast við rekstur
ferjunnar Herjólfs vegna fjölda far-
bókana sem ekki eru nýttar. Bóka
ferðamenn þá far fyrir sig og öku-
tæki sitt langt fram í tímann til mála-
mynda og tryggja sér þannig pláss,
en afbóka skömmu fyrir brottför
þegar engin þörf reynist á að nýta
farið. „Þetta er ákveðið vandamál.
Það þarf að setja stífari reglur því
bókunarkerfið er að okkar mati of
opið og skapar vandræði sem koma á
endanum niður á öllum,“ segir Guð-
mundur Petersen, rekstrarstjóri
Herjólfs hjá Eimskipi, um málið.
Afbóka þarf sólarhring fyrir brott-
för til að sleppa frá greiðslu far-
gjaldsins, en það er að sögn Guð-
mundar of skammur fyrirvari fyrir
marga til að bóka hin lausu pláss.
Bæjarráð Vestmannaeyjabæjar
tekur breytingar á fyrirkomulagi við
rekstur Herjólfs til umsagnar.
Afgreitt á þriðjudag
„Við höfum farið yfir málið, sjáum
og skiljum vandann og viljum að-
stoða Eimskip við að leysa málið.
Rekstur Herjólfs er sameiginlegt
hagsmunamál Vestmannaeyjabæjar
og Eimskips,“ segir Elliði Vignisson,
bæjarstjóri í Vestmannaeyjum, en
að hans sögn verður málið tekið fyrir
í bæjarráði næstkomandi þriðjudag.
Stífari reglur
um bókun ferðaHAFIN verður sala á visthæfum et-
anólbílum á næstunni en salan er lið-
ur í tilraunaverkefni Brimborgar. Að
sögn Egils Jóhannssonar, fram-
kvæmdastjóra Brimborgar, er ein
etanólbifreið komin til landsins og er
von á annarri í næstu viku. Eldsneyt-
ið nefnist E85 og er blanda af bensíni
og etanóli og vísar talan í hlutfall et-
anólsins í blöndunni. Það hefur ekki
verið til hér á landi en Olís mun flytja
inn tvö þúsund lítra og verður lítil
stöð líklegast sett upp skammt frá
húsnæði Brimborgar. Dreifing mun
síðan hefjast innan skamms.
„Við höfum satt að segja ekki
mikla trú á að þetta gangi ekki.
Núna ganga 63 þúsund bílar í Sví-
þjóð fyrir E85 en byrjað var að selja
bílana fyrir sex árum. Af árlegri sölu
er sala etanólbíla komin upp í 16% og
fer vaxandi,“ segir Egill. Ekki er vit-
að hvort E85 verði dýrara eða ódýr-
ara en bensín en það er undir stjórn-
völdum komið hvaða gjöld verða lögð
á það. Egill segist vona að gjöldin
verði felld niður þar sem etanól er
endurnýjanlegt eldsneyti og að bíl-
arnir falli í flokk með bifreiðum sem
gangi fyrir nýjum orkugjöfum því þá
verði ákveðnar niðurfellingar á vöru-
gjöldum.
Innleiðsla möguleg á 2-3 árum
Egill segir Brasilíumenn hafa ver-
ið frumkvöðla á sviði notkunar et-
anóls en 60% bílaflotans notar það
sem eldsneyti. „Það er oft þannig að
ef einhver er búinn að prófa eitthvað
þá flýtir það fyrir þróuninni í öðru
landi því hægt er að læra af reynslu
fyrirrennaranna. Við á Íslandi
bregðumst yfirleitt fljótt við hlutum
sem virka vel og það væri vel hægt
að innleiða þetta á 2-3 árum.“
Að sögn Egils er kosturinn við bif-
reiðarnar sá að þær eru í grunninn
bensínbílar og þurfi því að breyta
bílum sáralítið. „Almenningur er ein-
faldlega ekki tilbúinn til að borga
meira fyrir visthæfa bíla. Hann vill
hafa sín lífskjör eins en er tilbúinn að
taka þátt í umhverfisvakningu að því
gefnu að það kosti hann ekki mikinn
pening og það er kosturinn við þessa
bíla, það er sáralítill ef nokkur við-
bótarkostnaður.“
Etanólbílar fluttir inn
Sala á nýrri gerð visthæfra bíla mun hefjast innan skamms