Morgunblaðið - 08.08.2007, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. ÁGÚST 2007 31
Ennþá er skarð yfir
Skarði,
og skuggi yfir dalnum.
Sólin er farin að síga,
hún sést ekki að heiman,
hljótt er í holtum og runnum,
því hryggð er á bænum,
stórt því skarð er á Skarði
í skjólgarðinn höggvið.
Þetta er upphafserindi úr erfiljóði
um Jóhann Bessason bónda á Skarði,
afa Skírnis.
Mér datt þetta erindi í hug er ég
gekk upp gilið á Skarði og upp
Steinahjallann, fáeinum dögum eftir
lát frænda, ég settist niður ein með
sjálfri mér og horfði yfir þetta fallega
bæjarstæði þar sem ættin hefur setið
frá 1869, nú er fjórði ættliðurinn eig-
endur að Skarði og heldur öllu við.
Eftir eitt ættarmót Skarðsættar
var nokkur afgangur af peningum og
ákvað ættarmótsnefnd að kaupa
birkiplöntur og planta í Skarðslandi.
Skírnir var ákaflega ánægður með
þetta og fór með okkur suður í gil og
ákvað hvar ætti að planta. Hann tal-
aði oft um að passa gilið fyrir sauðfé
sem hafði ágirnd á þessum fínu
plöntum okkar. Það er afar fallegt og
skjólsælt í gilinu og gróðurinn er á
mikilli uppleið eftir að búskap var
hætt á Skarði.
Skírnir var mikill ræktunarmaður
en hafði ekki mikinn tíma í það.
Amma Sigrún byrjaði með skógrækt
og var plantað í Leyning sunnan við
bæinn, þar var plantað nokkur vor og
girt og gætt á sumrin fyrir fé. Einnig
var garðurinn hennar ömmu skrúð-
garður og mjög fallegur. Þar voru
jarðarber og var það ekki algengt á
bæjum, og var oft komið við í þeim
reit á leið í fjós á morgnanna.
Skírnir ræktaði hins vegar tún og
mikið af þeim og þvílík gríðarvinna
sem það var. Búið var stórt og þurfti
mikið til sín og var víða heyjað. En þó
ekki upp á Skarðsdal eins og afi sagði
sögur af.
Frá því ég man eftir mér hefur
Skírnir verið stór hluti af mínu lífi.
Ég var eitt af þeim mörgu börnum
sem vildu hvergi annars staðar vera,
ég er fædd á Skarði og var mjög
tengd þeim stað. Ég var afastelpa, en
gömlu hjónin Jón og Sigrún voru enn
búandi þegar ég var krakki og var ég
í skjóli þeirra. Ég hélt svo þeirri
venju að sækja til Skírnis og Dísu
þegar þurfa þótti. Ég var mjög gor-
mælt þegar ég var að byrja að tala,
sat Skírnir stundum með mig og
kenndi mér vísuna Krummi snjóinn
kafaði, hafði hann mikla skemmtun af
skrollinu í litlu frænku.
Ég taldi mig gjarna með heimilis-
fólkinu og sagði Skírnir oft að þau
ættu stóran hlut í mér, síðast þegar
ég hitti þau daginn áður en hann
veiktist minntist hann á það. Ég átti
góða stund með honum í bílnum hans
meðan Dísa fór að versla, þegar ég
kvaddi hann og gekk frá bílnum þá
hvarflaði að mér: skyldi þetta vera í
síðasta sinn? En samt fannst mér að
hann yrði alltaf til staðar fyrir sína
stóru fjölskyldu og okkur, hans stóra
ættgarð. Hann var afar stoltur af af-
komendunum og hvað þeim gekk öll-
um vel í lífinu. Þau eru 38 þannig að
það er nú nokkuð til að vera stoltur
af. Hann hafði þann góða eiginleika
að sjá það góða og geta talað um það.
Skírnir hafði mikinn ættfræðiáhuga
og fylgdist ótrúlega vel með sínum
gömlu sveitakrökkum og allri ætt-
inni. Skarðsheimilið var oft á sumrin
eins og hótel, fjöldi bíla í hlaði, ætt-
ingjar og vinir úr öllum áttum. Þann-
ig hefur það alltaf verið og verður
vonandi áfram þó að Skírnis njóti
ekki lengur við. Eftir sitjum við með
góðar minningar um flottan frænda,
Skírnir Jónsson
✝ Skírnir Jónssonfæddist á Skarði
í Dalsmynni 10.
mars 1928. Hann
lést á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Ak-
ureyri 23. júlí síð-
astliðinn og var
útför hans gerð frá
Laufáskirkju 2.
ágúst
hann var alltaf fínn í
tauinu, vel snyrtur og
bar sig vel. Elsku
frændi, þín er sárt
saknað þó að við vitum
nú að þú ert laus við
veikindi og verki og
minning þín lifir
áfram.
Far þú í friði,/friður
Guðs þig blessi,/hafðu
þökk fyrir allt og allt.
Jóhanna Sigurlaug.
Elskulegi frændi!
Nú er lífsljósið þitt slokknað, þú
ert farinn frá þinni stóru fjölskyldu,
konunni þinni elskulegri og börnun-
um tíu. Þú varst stoð og stytta for-
eldra þinna í uppvextinum, þriðji son-
urinn, sem upp komst á stórbýlinu
Skarði í Dalsmynni – sonurinn sem
ættin bar traust til að héldi uppi
merki hennar og hefði í heiðri fyrri
ákvarðanir og gamalgrónar venjur.
Við þig voru miklar vonir bundnar og
þú brást þeim ekki. Þú varst stór-
huga er þú byggðir hið glæsilega hús
á Skarði yfir vaxandi mannvænlegan
barnahópinn, sem ber foreldrum og
Skarðsheimilinu fagurt vitni. Skarð
er glæsileg jörð, skógur í hlíðum og
Fnjóská raular við túnfótinn sinn ró-
lega söng en getur þó á stundum
breyst í illúðlegt stórfljót. Samt er
hún fljót til sátta.
Í þessu fagra umhverfi ólst þú upp
og seinna meir börnin ykkar Dísu, en
þið eigið einstöku barnaláni að fagna.
Hamingjan virtist brosa við þér og
fjölskyldunni, þegar vágestur brá
fæti fyrir þig – afleiðingar blóðtappa
drógu úr þér lífskraftinn og ollu
margra ára þjáningu.
Við erum þess fullviss að nú geng-
ur þú á móti ljósinu með bros á vör –
þar sem menn ganga óhaltir á ný,
lausir úr viðjum jarðneskrar þrautar.
Við erum þakklát fyrir samveru-
stundirnar með þér og þínu fólki.
Konu þinni elskulegri, henni Hjör-
dísi, sem hefur staðið með þér í blíðu
og stríðu, börnum ykkar og þeirra
fjölskyldum sendi ég mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Sigríður Guðmundsdóttir
Schiöth og fjölskylda.
Skírnir Jónsson á Skarði er fallinn
frá eftir stutta sjúkrahúslegu.
Við andlát þessa góða manns fyllist
ég óendanlegu þakklæti – þakklæti
fyrir þær dásamlegu stundir sem ég
átti á Skarði í Dalsmynni – flottasta
sveitabæ á Íslandi – hjá Skírni
frænda mínum, Dísu konu hans og
börnum þeirra tíu. Það voru mikil for-
réttindi að fá að vera í sveit á Skarði,
enda ekkert venjulegt heimili. Óskap-
legt líf og fjör, og iðulega lagt á borð
fyrir 20 manns á matmálstímum. Allt
var gert af hinum mesta myndarskap
á Skarði, og það er mikið hrós í mín-
um eyrum ef talinn er vera Skarðs-
bragur á hlutunum. Ég notaði hvert
tækifæri til að komast norður, tók
flugvél, rútu eða mjólkurbíl ef því var
að skipta. Fjörið, samheldnin, hlýjan
og dugnaðurinn sem einkennir
Skarðsfjölskylduna er engu lík.
Það gladdi okkur hjónin mjög að fá
allan hópinn til okkar sl. sumar, þá
áttu Skírnir og Dísa gullbrúðkaupsaf-
mæli og við vorum svo heppin að fá að
bjóða þeim til veislu í Lækjartún á
Suðurlandsreisu þeirra, ógleyman-
legt kvöld.
Ég kveð þennan mæta mann með
mikilli virðingu og þakklæti. Minning
hans mun lifa.
Innilegar samúðarkveðjur til þín,
elsku Dísa mín, og ykkar allra.
Jórunn Viðar Valgarðsdóttir
og fjölskylda.
Kær vinur okkar, Skírnir Jónsson
á Skarði, hefur lokið langri og farsæll
jarðvist sinni.
Mér auðnaðist sú gæfa að fá að
kynnast Skarðsfólkinu í gegnum
Kristján, eiginmann minn, upp úr
miðbiki síðustu aldar, en mikil vinátta
hefur verið milli Skarðs- og Miðgerð-
isfólksins til langs tíma. Við höfðum
farið norður með strákana okkar
fjóra til að heimsækja æskustöðvar
Kristjáns og heimsóttum Skarð í leið-
inni. Strákarnir kolféllu fyrir öllu sem
fyrir augu bar og sama er að segja um
mig. Þvílík fjölskylda og þvílíkur
staður. Í framhaldi þessarar heim-
sóknar var haldið norður í Skarð í
mörg sumur, þar sem við fengum að
tjalda í gilinu sunnan við bæinn.
Strákarnir á Skarði, og allt það sem
þeir voru að bralla, toppuðu allt sem
synir mínir höfðu kynnst.
Það að fá að kynnast Skírni og
Hjördísi konu hans og stóra barna-
hópnum þeirra, er nokkuð sem ekki
er hægt að þakka nógsamlega. Það er
eiginlega ekki hægt að nefna Skírni
án þess að Dísa sé nefnd, svo sam-
hent voru þau hjón. Glæsileiki þeirra
og heimilisins var slíkur að vandfund-
inn er samanburður. Þar sem við
dvöldum ávallt hjá þeim á háanna-
tíma er ótrúlegt að rifja upp að það
var eins og þau hefðu ekkert annað að
gera en að taka á móti okkur og dekra
við okkur á allan hátt. Alltaf virtist
vera nægur tími til að taka á móti
gestum og ræða um lífið og tilveruna.
Maður gleymdi sér oft við hlátrasköll
og líka við djúpar samræður við þessi
yndislegu hjón og börnin þeirra tíu.
Oft var það að fleiri bættust við. Allt-
af var nóg pláss og nægur tími. Gest-
risni, kærleikur til alls og allra er og
hefur alltaf verið aðalsmerki þessar-
ar fjölskyldu. Við komum endurnærð
heim eftir hverja sumardvöl hjá
þeim.
Nú er komið að leiðarlokum. Skírn-
ir var búinn að lifa við heilsuleysi í
mörg ár. Það er til marks um styrk
hans og atgjörvi að þrátt fyrir þunga
baráttu við heilsubrest árum saman
hélt hann meðfæddri reisn sinni ótrú-
lega lengi. Hann átti því láni að fagna
að eiga einstaka eiginkonu og fjöl-
skyldu. Hann var glæsimenni sem
átti ekki margan sinn líkan!
Elsku Dísa, öll börnin ykkar og
fjölskyldur þeirra, innilegar þakkar-
og samúðarkveðjur til ykkar allra frá
okkur Kristjáni og strákunum okkar.
Guðbjörg Eggertsdóttir.
Mig langar með nokkrum orðum
að minnast Skírnis Jónssonar sem ég
og fjölskylda mín vorum svo heppin
að kynnast fyrir nokkrum árum.
Gunnella dóttir Skírnis var orðin góð
vinkona mín og bauð okkur að koma á
ættaróðalið Skarð að hitta foreldra
sína og skoða þetta glæsilega býli.
Þar var Skírnir mættur í dyrnar að
taka á móti gestum, svona líka virðu-
legur og flottur. Ég man að þegar ég
sá Skírni fyrst á mynd með Dísu og
öllum börnunum tíu þá sagði ég við
Gunnellu að hann minnti mig á hús-
bóndann í Dallas-þáttunum vinsælu,
hann bar af sér svo mikinn þokka og
var ávallt vel til hafður.
Skírnir var mjög gestrisinn og tók
alltaf á móti okkur með opinn faðm-
inn, bauð okkur í stofuna og sat þar
og rifjaði upp gamlar sögur af Skarði
og um lífið á sjónum sem hann stund-
aði í gamla daga og var mjög stoltur
af. Eftir að Dísa og Skírnir fluttu á
Akureyri þar sem heilsu Skírnis hafði
hrakað urðu heimsóknirnar fleiri
enda stutt að fara. Alltaf kom hann að
spjalla þegar hann heyrði að við vor-
um mætt, þó að heilsan væri ekki allt-
af góð. Daginn sem hann var fluttur á
spítalann, nokkrum dögum fyrir and-
látið, kíkti ég inn að fá kleinur hjá
Dísu og stoppaði stutt þar sem hann
var orðinn mikið veikur, en samt reif
hann sig á fætur og kom fram í stofu
og mátti Dísa reka hann inn í rúm aft-
ur. Ég fékk nú samt ekki að fara
nema fá knús og kossa eins og alltaf
og þakka ég mikið fyrir þessa stuttu
heimsókn því þá kvaddi ég þig
óvenjuoft, og eftir á er eins og við
hefðum vitað að þetta var í síðasta
skiptið.
Ég og fjölskylda mín þökkum
Skírni fyrir ómetanleg kynni, hans
verður sárt saknað og viljum við votta
öllum sem eiga um sárt að binda
vegna fráfalls hans okkar dýpstu
samúð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(Valdimar Briem)
Dísa mín, hugur okkar er hjá þér
og þinni stóru fjölskyldu. Megi minn-
ing um einstakan mann lifa í hjörtum
okkar allra.
Elín, Karl og börn.
Það var dálítið eins og að detta inn í
ævintýri eftir Astrid Lindgren, að
dvelja á heimili þeirra Skírnis og Dísu
á Skarði. Stórt hús sem var ætíð fullt
af fólki, á öllum aldri, börn og barna-
börn, öldruð ættmóðir og aukageml-
ingar eins og ég, og þó var enginn
auka á Skarði, þar áttu allir sinn stað.
Viðmót húsráðenda sendi þau skila-
boð til barnssálarinnar að þarna væri
maður innilega velkominn.
Í minningunni er mikill ævintýra-
ljómi yfir Skarði, Þar var alltaf svo
mikið líf enda stórbýli í orðsins fyllstu
merkingu, húsin stór, búskapurinn
stór og manneskjurnar báru uppi
stórar persónur. Menn hvísluðust
ekkert á heima á Skarði, þar var
skipst á skoðunum á hreinskiptinn og
heiðarlegan hátt. Einhvern veginn
tengi ég samtölin við eldhúsið þar
sem Dísa eldaði kjarngóðan mat í al-
veg ótrúlega stórum pottum og Sig-
rún tengdamóðir hennar sat á sínum
stól og fylgdist með svöngum afkom-
endum hlaupa inn úr fjósi, Skírnir
settist við enda borðsins og vakti þar
jafnan máls á því sem hæst bar í þjóð-
lífinu.
Það truflaði hann aldrei þó að ærsli
og hamagangur hinna yngri ætti sér
stað í kringum hann, hann gerði ein-
faldlega ráð fyrir því ef börn voru
annars vegar, enda búinn að ala upp
ellefu ásamt sinni góðu konu. Skírnir
var lengi sóknarnefndarformaður í
Laufássókn á meðan faðir minn var
prestur í Laufási. Móðir mín hefur oft
rifjað upp fumleysi og snör handtök
Skírnis í því embætti, einhverju sinni
þegar henni þótti orðið tímabært að
mála kirkjuna, hringdi hún í Skírni og
bar upp erindið. Það var eins og við
manninn mælt Skírnir var mættur
heim á hlað í Laufási á stundinni,
hann gekk nokkra hringi í kringum
kirkjuna og sagði svo, „Matthildur
mín, ég fæ málara strax á morgun og
þú velur litinn.“
Skírnir var líka minnisstæður með-
hjálpari í Laufáskirkju, þar las hann
jafnan upphafsbænina við guðsþjón-
ustu, útlit hans og fas þar sem hann
stóð uppáfærður í kórdyrum minnti
fremur á þjóðhöfðingja en íslenskan
bónda sem gekk út til að erfiða hvern
dag við sólarupprás. En í raun var út-
lit og fas Skírnis táknrænt fyrir stöðu
hans, hann var nefnilega höfðingi og
jafnvel þjóðhöfðingi því allur sá skari
afkomenda sem hann bjó af um-
hyggju út í íslenskt samfélag, mun
verða fjölda fólks til blessunar, á því
leikur enginn vafi.
Í huga mínum er fyrst og fremst
þakklæti, það er nefnilega einu sinni
þannig að þær manneskjur sem reyn-
ast manni vel sem barni gleymast
aldrei. Dísu og börnum, stórum sem
smáum sendi ég mínar innilegustu
samúðarkveðjur. Guð blessi minn-
ingu Skírnis á Skarði.
Hildur Eir Bolladóttir
frá Laufási.
Frá Skarði á ég margar af mínum
eftirminnilegustu og skemmtilegustu
æskuminningum. Fullt hús af börn-
um en samt alltaf nóg pláss fyrir ým-
iskonar aðkomubörn, m.a. bæjar-
lubba eins og mig. Eldri bræðurnir
oft á tíðum ansi uppátektarsamir og
stundum fannst húsbóndanum nóg
um. Enda var það ekki alltaf auðvelt
að vera faðir og uppalandi 11 barna.
Skarð var og er einstakur staður
og þar voru til hlutir sem hvergi ann-
arsstaðar var að finna á landinu t.d.
undanfari fjórhjóla; þríhjól og svif-
drekar, svo eitthvað sé nefnt. Þar
voru gerðar tilraunir með að fram-
leiða gas úr kúamykju og þar voru all-
ir uppnefndir eða höfðu viðurnefni
sem mörg hver voru æði sérstök.
M.a. belja ein sem hét Hundavonda-
manngóð og þar man ég líka eftir bola
sem hét Smurningur. Viðurnefnanna
Sparði, Trítill, Blundína og Dalli
minnist ég að ógleymdum húsbónd-
anum, Skírni Jónssyni, sem var af
heimilisfólki ýmist kallaður Diddi eða
Lenni.
Og nú er þessi eðalmaður og upp-
eldisbróðir Guðjóns heitins afa míns
fallinn frá. En minningin um veruna
mína á Skarði og þennan farsæla
stórbónda og ekki síst uppalanda
mun lifa um ókomna tíð.
Ég hitti Skírni síðast fyrir rúmu ári
síðan eða við jarðaför ömmu minnar
og uppalanda, Heiðdísar Eysteins-
dóttur. Mér þótti vænt um að sjá
hann þar enda böndin á milli hans og
ömmu og afa afar sterk. Hann var þar
léttur í lund og ítrekaði það sem hann
gjarnan gerði þegar við hittumst. En
það var hversu ánægður hann væri
með það hversu mörg börn við Adda
ættum og hversu mikil gæfa væri í
þeim fólgin!
Ekki efast ég nú um það og þegar
ég hugsa til allra barna, barnabarna
og barnabarnabarna Skírnis Jóns-
sonar, bónda frá Skarði, þá er ríki-
dæmi hans á núvirði algjörlega ómet-
anlegt. Því get ég ekki annað en
vonað að mér muni takast eins vel
upp við uppeldið á mínum börnum
eins og honum.
Ég sendi Dísu og öllum öðrum ætt-
ingjum og aðstandendum hans mína
dýpstu samúð.
Heiðar
Ingi Svansson.
✝
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur
samúð og vinarhug við andlát og útför elskulegs
eiginmanns míns, föður okkar, tengdaföður og afa,
JÓNS SVEINSSONAR
rafmagnstæknifræðings,
Arahólum 2,
Reykjavík,
sem lést á hjartadeild Landspítalans við Hringbraut
fimmtudaginn 12. júlí.
Helga Haraldsdóttir,
Sveinn Vilberg Jónsson, Guðný Lilja Guðmundsdóttir,
Haraldur Þór Jónsson, Helga Jóhanna Úlfarsdóttir,
Jóhann Helgi Sveinsson, Helga María Sveinsdóttir,
Sunneva Björg Davíðsdóttir, Jón Ágúst Haraldsson.
✝
Þökkum samúð og hlýhug við andlát og útför
móður, tengdamóður, ömmu og langömmu,
STEINUNNAR I. JÓNSDÓTTUR,
Hrafnistu,
Hafnarfirði,
áður Þúfubarði 4,
er andaðist fimmtudaginn 19. júlí.
Útför hennar hefur farið fram í kyrrþey að ósk
hinnar látnu.
Sverrir Berg Guðjónsson, Guðríður Valtýsdóttir,
Guðjón Steinar Sverrisson, Sigríður Jenný Halldórsdóttir,
Ágústa Valdís Sverrisdóttir, Ólafur Stefán Arnarson,
Halldór, Steinunn, Hildur og Sverrir Leó.