Morgunblaðið - 18.10.2007, Page 4

4 FIMMTUDAGUR 18. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Jarðhiti til kælingar
 Forstjóri Nýsköpunarmiðstöðvar Íslands telur hugmynd um nýtingu á
afgangsorku frá jarðhitavirkjunum til að knýja kælikerfi áhugaverðan kost
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
NÝTA má afgangsorku frá jarðhitavirkjunum til
að knýja kælikerfi. Dr. Þorsteinn Ingi Sigfússon,
prófessor og forstjóri Nýsköpunarmiðstöðvar Ís-
lands, telur það mjög áhugaverðan kost fyrir Ís-
lendinga að skoða nánar, ekki síst með tilliti til út-
rásar á sviði jarðhitanýtingar í löndum með heitu
loftslagi.
Það kann að hljóma sem öfugmæli að framleiða
kulda með hita en það má m.a. gera með svo-
nefndri ísogs/frásogs (absorbtion/desorbtion)
kælitækni. Í samtali við Morgunblaðið kvaðst Þor-
steinn hafa áhuga á að láta skoða kælitækni sem
nýtir jarðhita sem orkugjafa hjá Nýsköpunarmið-
stöð Íslands. Hann telur að það muni styðja útrás-
arverkefni á sviði jarðhitanýt-
ingar að geta boðið upp á
kælingu til viðbótar við raforku
og upphitun.
Þorsteinn benti á að við raf-
orkuframleiðslu með jarðhita
nýtist um 12% af orkunni sem
kemur úr iðrum jarðar. Hin
88% fari út í umhverfið, fyrst
og fremst í mynd varmaorku.
„Mér finnst þetta ekki forsvar-
anleg nýting á auðlindinni,“
sagði Þorsteinn. Verði hægt að nýta hluta þeirra
88% sem nú eru ónýtt afgangsorka til kælingar
verði til vara eða afurð sem sé eftirsóknarverð og
til margs nýtileg í hitabeltislöndum.
Þorsteinn segir að ýmsar leiðir séu færar að
þessu marki, en ísogs/frásogs-kælitæknin sé mjög
spennandi möguleiki. Hún byggir á samspili
varmaorku og hamskipta (uppgufunar og þétting-
ar) vökva. Þorsteinn nefndi notkun zeolíta og
hydríða í því sambandi. Zeolítar eru mjög vatns-
drægnar steindir en hydríð eru vetnisdræg. T.d.
kólna vatnsmettaðir zeolítar þegar vatnið í þeim
gufar upp og hafa zeolítar m.a. verið notaðar í til-
raunum með ísogs-kælitækni. Vandinn hefur verið
að búa til samfellda ferla með notkun þeirra.
Nýlega benti Birgir Dýrfjörð rafvirkjameistari
á það í grein í Morgunblaðinu að afgangsorku frá
jarðvarmavirkjunum hér á landi mætti nýta til að
kæla netþjónabú með ísogs-tækni. Þorsteinn Ingi
taldi það vissulega geta komið til greina, þótt kalt
loftslag hér sé einnig mjög ákjósanlegt með tilliti
til kælingar netþjónabúa.
Þorsteinn Ingi
Sigfússon
NÝJA Grímseyjarferjan verður máluð
hvít, að sögn Gunnars Gunnarssonar
aðstoðarvegamálastjóra. Aðspurður
um nafn á nýju ferjunni sagði Gunnar
að gengið hafi verið út frá því að ferjan
muni heita Sæfari, en tók jafnframt
fram að ekki hafi enn verið tekin form-
leg ákvörðun um nafnið.
Ferjan verður afhent 28. nóvember
næstkomandi, að sögn Eiríks Orms
Víglundssonar, framkvæmdastjóra
Vélsmiðju Orms og Víglundar ehf.
Hann sagði að gerður hafi verið nýr
verksamningur og verkáætlun þegar
framkvæmdir hófust aftur af krafti
við ferjuna. „Við erum frekar á undan
áætlun þannig að það er alveg klárt
að 28. nóvember ætlum við að skila
henni,“ sagði Eiríkur.
Nú vinna um 20 manns við ferjuna
og er unnið í hverju horni skipsins.
Eiríkur sagði að skipið yrði nánast
eins og nýtt að viðgerð lokinni, þrátt
fyrir að vera gamalt. „Skipið kemur
til með að líta út eins og nýtt bæði að
innan og utan og að gæðum,“ sagði
Eiríkur. „Þetta er breitt skip og stöð-
ugt – þetta er hörkuskip.“
Byrjað er að mála ferjuna að utan
og ef vel viðrar verður málning-
arvinnan langt komið um helgina.
Einnig er verið að setja upp innrétt-
ingar. Allur vélbúnaður var tekinn
upp og vinnu við það lokið. Búið er að
gangsetja allar vélar en reynslusigl-
ing er eftir.
„Þetta er allt að koma. Við erum
bara bjartir,“ sagði Eiríkur.
Grímseyjarferjan verður hvít
og mun líklega heita Sæfari
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Frágangur Nýja Grímseyjarferjan er nú að taka á sig endanlegan lit, en reiknað er með að lokið verði við að mála
skipið um helgina, haldist veður þokkalegt. Einnig er unnið af krafti við innréttingar og vinnu við vélar er lokið.
ENDURBÓTUM á nýju Grímseyjarferjunni á að ljúka
28. nóvember næstkomandi samkvæmt núgildandi
verkáætlun. Sú tímasetning mun standast að því er Ei-
ríkur Ormur Víglundsson, framkvæmdastjóri Vél-
smiðju Orms og Víglundar segir. Fyrsta áætlun gerði
ráð fyrir að vinnu við ferjuna lyki 31. október 2006.
Ferjan var keypt notuð frá Írlandi árið 2005 og hét
áður Oileáin Árann. Skipið hefur verið endurnýjað hátt
sem lágt og því breytt í veigamiklum atriðum.
Ferjan Sæfari, sem þjónað hefur Grímseyingum und-
anfarin ár, siglir á undanþágu sem rennur út um mitt
ár 2009.
Ferjan er loks á áætlun
LEIKRITIÐ um þær Skoppu og
Skrítlu hefur verið valið besta
barnaefni helgarinnar af tímaritinu
Time Out New York og einnig er
umfjöllun um leikritið í New York
Times. Í kjölfarið sendu Linda Ás-
geirsdóttir og Hrefna Hallgríms-
dóttir, sem leika þær Skoppu og
Skrítlu, myndband af Þjóðleikhús-
uppfærslu leikritsins og verður brot
úr þeirri uppfærslu sýnt í barnatíma
CBS-sjónvarpsstöðvarinnar.
Þær stöllur fljúga til New York á
morgun en þar í borg er uppselt á 17
sýningar af 21. Í kjölfarið verður svo
ný sýning – Skoppa og Skrítla í álfa-
leit – frumsýnd í Scandinavian
House í New York hinn 1. nóvember
á listahátíð fyrir börn. Þar eru þær
stöllur fulltrúar Íslands og í af-
bragðs félagsskap; Lína langsokkur
mætir fyrir Svíþjóð, Múmínálfarnir
koma fram fyrir hönd Finnlands og
Tröllasögur koma frá Noregi.
Skoppa og Skrítla orðnar
sjónvarpsstjörnur
Morgunblaðið/Ásdís
Leikhús Skoppa og Skrítla hafa m.a. verið á fjölunum í Þjóðleikhúsinu.
ÖKUMAÐUR sem ók á bíl í Blika-
hjalla í Kópavogi í gærkvöldi ók á
brott af slysstað á ofsahraða og
bárust lögreglunni fregnir af ferð-
um hans víðsvegar um Kópavog og
inni í Hafnarfirði. Í bílnum sem ekið
var á voru kona og ungt barn.
Sjúkrabíll var kallaður til. Að sögn
lögreglu þurfti barnið aðhlynningu
en ekki er talið að meiðslin séu al-
varleg.
Lögregla höfuðborgarsvæðisins
náði síðan manninum sem er talinn
hafa valdið árekstrinum á Nýbýla-
vegi við Reykjanesbraut og var
hann í annarlegu ástandi sem og
drukkinn.
Ók á ofsa-
hraða eftir að
hafa keyrt á
MAÐURINN
sem lést í bif-
hjólaslysi á
Krýsuvíkurvegi
á mánudag hét
Magnús Jónsson,
til heimilis í
Jöklaseli 1 í
Reykjavík. Hann
fæddist 21. apríl
1975. Magnús lætur eftir sig sam-
býliskonu.
Lést í
bifhjólaslysi
VELTA í dagvöruverslun jókst um
5% í september síðastliðnum frá
sama mánuði í fyrra á breytilegu
verðlagi, en minnkaði á milli mán-
aðanna ágúst og september um
9,4%. Þetta er í fyrsta sinn síðan í
apríl að ekki verður vöxtur í veltu
dagvöruverslunar á milli mánaða.
Þetta kemur fram í mælingu Rann-
sóknaseturs verslunarinnar.
Verð á dagvöru hækkaði um
0,6% á milli mánaðanna ágúst og
september sl., en sambærileg verð-
hækkun á síðasta ári var 1,6% á
milli ágúst og september, sam-
kvæmt verðmælingum Hagstofu Ís-
lands. Árstíðasveiflur í verði virð-
ast því heldur minni nú en í fyrra.
Sala áfengis minnkaði um 26% á
milli mánaðanna ágúst og sept-
ember á breytilegu verðlagi en
minnkaði um 0,8% á milli ára, þ.e.
milli september sl. og sama mán-
aðar í fyrra. Óvenjumikil aukning
varð í áfengissölu í sumar, sem
skýrir að einhverju leyti þessa
miklu lækkun núna.
Merki um sam-
drátt í verslun