Morgunblaðið - 26.10.2007, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 26. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
„AF hverju ekki bara að miða við
bankastjóra? Þeim hefur gengið
mjög vel.“ Þetta segir Lúðvík Berg-
vinsson, þingflokksformaður Sam-
fylkingar, um ummæli Kristjáns
Gunnarssonar, formanns Starfs-
greinasambandsins, sem sagði í
Morgunblaðinu í gær að hægt væri
að leysa kjaramál félaga í SGS „með
einu pennastriki ef við fengjum að
tengja okkur við þingfararkaup“.
Kristján sagði þá hugmynd hafa
komið upp vegna kröfugerðar í
komandi kjarasamningum og hún
væri athyglisverð enda hefði þing-
mönnum „gengið miklu betur en
okkur“.
Laun þingmanna eru ákveðin af
kjararáði, en þingfararkaup hækk-
aði síðast 1. júlí síðastliðinn, úr rúm-
um 517.000 krónum á mánuði í
531.000 krónur.
Lúðvík segist ekki átta sig á því
hvers vegna Kristján tali um að
miða skuli við þingmenn fremur en
einhverja aðra. „En ef menn vilja
miða við þá sem vel hefur gengið er
það sjálfsagt hið besta mál,“ segir
hann.
Lúðvík segist telja að laun þing-
manna hafi batnað mikið undanfar-
inn áratug. „En almennt held ég að
kjaraviðræður í haust eigi fyrst og
fremst að snúast um það að lyfta
lægstu launum,“ segir hann. Hugs-
anlega eigi ríkið einnig að skoða
sína aðild að þessu máli og reyna að
koma til móts við það fólk með ein-
hvers konar skattalækkunum.
Arnbjörg Sveinsdóttir, þing-
flokksformaður Sjálfstæðisflokks,
segir SGS sjálft ráða því hvað miðað
sé við í kjarasamningum. „Þeir velja
sér sínar viðmiðanir og ef það eru
þingmenn sem þeir vilja vísa sér-
staklega í er það auðvitað þeirra
val,“ segir Arnbjörg. Hún bendir á
að þingmenn taki ekki sjálfir
ákvarðanir um laun sín, heldur séu
þau ákvörðuð af kjararáði. Ögmund-
ur Jónasson, formaður þingflokks
Vinstri grænna, bendir á að fyrir
stuttu hafi þær breytingar verið
gerðar á ákvörðunum um þingfar-
arkaup að þær ættu að endurspegla
almennar launahækkanir á markaði.
„Þannig að þarna væru menn óneit-
anlega farnir að bíta í skottið á sér
hvað það snertir,“ segir Ögmundur.
„Hitt er svo annað mál að á íslensk-
um launamarkaði almennt hefur
mismunur á milli þeirra sem lægstir
eru og hæstir verið að aukast,“ seg-
ir hann. Þar sé komin sú hugsun
sem Kristján Gunnarsson orði í
ummælum sínum, að sjái til þess að
hinir lægra launuðu fylgi að lág-
marki þeim sem ofar standa. „Þá
væri fundinn einhver hópur sem
væri notaður þar að viðmiði. Þessa
hugsun felli ég mig mjög vel við, að
það verði sammælst um það á
launamarkaði að draga úr kjaram-
uninum sem þar er við lýði.“
Ekki fjarri framhaldsskólum
Kristinn H. Gunnarsson, formað-
ur þingflokks Frjálslynda flokks-
ins, kveðst telja að þingfararkaup
sé í sjálfu sér ekki góður mæli-
kvarði fyrir almennan vinnumark-
að.
„Ég held að menn verði bara að
horfa á það eins og það er. Það hef-
ur að vísu lagast frá því ég kom á
þing fyrir sextán árum, en þá var
þingfararkaup ekki mjög beysið,“
segir Kristinn. Laun þingmanna
séu í dag ekki hærri en svo að „ég
hugsa að forystumönnum í fé-
lagasamtökum og fyrirtækjum séu
almennt greidd hærri laun“, segir
Kristinn. Vissulega hafi þingmenn
ágæt laun, að minnsta kosti ef mið-
að er við verkamenn og ófaglærða.
„Ég hugsa að þetta sé ekki fjarri
því sem framhaldsskólakennarar
geta fengið, að vísu með einhverri
vinnu umfram vinnuskyldu.“
Siv Friðleifsdóttir, formaður
þingflokks Framsóknarflokks,
bendir líkt og Arnbjörg Sveins-
dóttir á að laun þingmanna séu
ákvörðuð af kjararáði og þeir hafi
ekkert um sín kjör að segja.
„En það eru auðvitað frjálsir
samningar í landinu svo ef SGS vill
tengja sig við einhvern er það mál
sem þeir ræða við sína viðsemj-
endur.“ Framsóknarmenn deili
hins vegar þeim áherslum SGS að
hækka eigi lægstu laun og horfa
sérstaklega til umönnunarstétta og
til þess að útrýma launamun
kynjanna.
„Af hverju ekki að miða frem-
ur við laun bankastjóra?“
Verkalýðsfélög væru
að bíta í skottið á sér
óski þau þess að tengja
laun félagsmanna við
þingfararkaup, segir
þingflokksformaður
Vinstri grænna
 

     
 



 
 
 

 


 
        

       !  "  #  $ %

$
#
"
!
   &  '(
)'*+)
&
,'
Morgunblaðið/Kristinn
Góð laun? Þingfararkaup er nú um 531.000 krónur á mánuði og hefur
hækkað um 74,8% frá árinu 2000. Það er ákveðið af kjararáði.
KONA á fertugsaldri var handtekin í
Vestmannaeyjum síðdegis á miðviku-
dag, grunuð um að hafa kveikt í íbúð
sinni. Konan var flutt með þyrlu
Landhelgisgæslunnar, TF-GNÁ, til
Selfoss til að hægt væri að færa hana
fyrir dómara Héraðsdóms Suður-
lands á Selfoss innan tilskilins frests
en ekkert áætlunarflug var til Eyja í
gær vegna veðurs. Dómari tók sér
frest til klukkan 16.00 í dag til að
kveða upp úrskurð.
Samkvæmt upplýsingum frá lög-
reglu var tilkynnt um eld í íbúð á mið-
hæð í þriggja hæða húsi rétt eftir
klukkan fjögur á miðvikudag. Íbúar á
jarðhæð hússins urðu varir við eldinn
og komust út í tæka tíð en að öðru
leyti var húsið mannlaust – á efstu
hæð býr þriggja manna fjölskylda.
Greiðlega gekk að slökkva eldinn
en töluverðar skemmdir urðu á íbúð-
inni þar sem eldurinn kviknaði. Aðrar
íbúðir skemmdust minna.
Fljótlega vaknaði grunur um að
kveikt hefði verið í og var húsráðandi
handtekinn. Þá var konan undir áhrif-
um áfengis. Er þar um sömu konu að
ræða og varð fyrir líkamsárás sl.
sunnudag, en þá er talið að hún hafi
verið slegin í höfuðið með glerösku-
bakka en konan var flutt höfuðkúpu-
brotin á heilsugæslustöð.
Grunuð um
íkveikju
Flutt með þyrlu og
færð fyrir dómara
TIL STENDUR að endurskoða
reglugerð um tæknifrjóvgun. Meta
skal m.a. hvort einhleypar konur fái
að gangast undir tæknifrjóvgun.
Þetta kemur fram á vef heilbrigðis-
ráðuneytisins.
Þar kemur fram að Guðlaugur Þór
Þórðarson, heilbrigðis- og trygginga-
málaráðherra, láti nú endurskoða og
meta reglugerðina um tæknifrjóvgun
sem að stofni til er frá 1996.
Hvatt til breytinga á lögunum
Fram kemur að tilmæli hafi borist
frá ýmsum aðilum, m.a. frá Samtök-
um atvinnulífsins, þar sem ráðuneytið
hefur verið hvatt til að breyta lögum,
eða reglugerð um tæknifrjóvgun, með
það að markmiði meðal annars að
heimila einhleypum konum að gang-
ast undir tæknifrjóvgun.
Eins og málum er fyrirkomið nú
eru tæknifrjóvganir skilyrtar við kon-
ur sem eru í hjúskap, staðfestri sam-
búð eða í óvígðri sambúð. Þetta þýðir
að kona í föstu óskráðu sambandi á
ekki rétt á tæknifrjóvgun.
Einhleypum
konum verði
heimil tækni-
frjóvgun?
ÖKUMAÐURINN ungi sem klessu-
keyrði bifreið sína á Kringlumýrar-
braut seint á þriðjudagskvöld er
grunaður um að hafa ekið undir
áhrifum vímuefna. Mikil mildi þótti
að hann og farþegi bílsins hafi slopp-
ið nær ómeiddir.
Rannsókn málsins gengur vel, að
sögn lögreglunnar á höfuðborgar-
svæðinu, en töluverðan tíma mun þó
taka að komast til botns í málinu.
Meðal annars er beðið eftir niður-
stöðum úr blóðrannsókn, en af þeim
má ráða með fullri vissu hvort pilt-
urinn hafi verið óhæfur til aksturs.
Af öndunarsýni sem pilturinn lét í té
var ekki að ráða að um ölvunarakst-
ur hafi verið að ræða, en fíkniefna-
próf gaf jákvæða svörun. Ekki fæst
uppgefið hvaða fíkniefni um ræðir.
Þar að auki er hægt að greina frá
því að pilturinn ók án ökuréttinda, en
hann hafði áður verið sviptur þeim.
Var undir
áhrifum efna
♦♦♦
♦♦♦Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
RÁÐUNEYTI þurfa að efla stefnu-
mótun stofnana sem undir þau heyra
og jafnframt þarf að bæta upplýs-
ingaflæði milli ráðuneyta og stofn-
ana auk þess sem fagráðuneyti þurfa
að bæta fjárlagavinnu sína. Meiri
vinnu þarf þá að leggja í þróun ár-
angursmælikvarða.
Þetta eru meðal ábendinga for-
stöðumanna ríkisstofnana sem koma
fram í nýrri könnun á stjórnun og
starfsmannamálum ríkisstofnana
sem unnin var af Ómari H. Krist-
mundssyni dósent við Háskóla Ís-
lands. Í henni kemur fram að for-
stöðumenn telja mikilvægustu
úrlausnarefnin í starfsmannamálum
þau að færa regluverk nær því sem
gerist á einkamarkaði. Telja þeir að
lög og reglur, einkum um uppsagnir,
séu íþyngjandi. Þá þurfi að draga úr
miðstýringu launaákvarðana, þróa
stofnanasamninga áfram og auka
svigrúm forstöðumanna til að
ákvarða laun. Einnig þurfi að bæta
sí- og endurmenntun starfsmanna.
Með könnuninni var í fyrsta skipti
safnað heildstæðum upplýsingum
um flesta þá þætti sem varða stjórn-
un og stjórnunartengda þætti hjá
ríkisstofnunum og telur skýrsluhöf-
undur að upplýsingarnar muni nýt-
ast við mótun áherslna í starfs-
mannamálum og við þróun
stjórnunaraðferða hjá ríkinu. Um sé
að ræða mikilvægt stöðumat sem
nýtist til samanburðar þegar skoðað
verði í framtíðinni hvernig stjórnun-
arhættir ríkisins hafa þróast.
Að sögn Hauks Ingibergssonar,
formanns Félags forstöðumanna rík-
isstofnana, er könnunin mjög mark-
tæk í ljósi góðrar þátttöku. Stofn-
unum ríkisins stjórna um 200
forstöðumenn og segir Haukur mik-
ilvægt að starfsumhverfi þessara
stofnana sé gott, einkum í ljósi þess
að þeim hefur verið komið á fót sam-
kvæmt lögum frá Alþingi og eiga að
veita almenningi mikilvæga stjórn-
sýslu og þjónustu frá degi til dags.
„Það fer fram margvísleg starf-
semi á vegum ríkisstofnana og könn-
unin endurspeglar fremur jákvæð
viðhorf forstöðumanna gagnvart
starfsumhverfinu,“ segir hann. „Það
er t.d. augljóst að þeir telja að síð-
ustu kjara- og stofnanasamningar
hafi leitt til framfara í launaákvörð-
unarumhverfinu. Hins vegar skapa
starfsmannalögin ríkisstofnunum
óviðunandi umhverfi, einkum hvað
snertir ráðningar og uppsagnir
starfsmanna. Í þessu samhengi þarf
að hafa í huga að ríkisstarfsemi er
þjónustustarfsemi af ýmsu tagi. Það
er umhugsunarefni hvort um hana
eigi að gilda sérstök starfsmannalög
þegar sama þjónusta er rekin af öðr-
um aðilum. Það má spyrja sig hvort
jafnfámenn þjóð eigi að hafa skiptan
vinnumarkað eftir því hvort unnið sé
á vegum ríkis, sveitarfélaga eða al-
menns markaðar. Velta má fyrir sér
hvort ekki væri skilvirkast að hafa
eina löggjöf á þessu sviði sem gildir
fyrir allan vinnumarkaðinn.“
Könnunin felur í sér ólíka afstöðu
forstöðumanna til samskipta við þau
ráðuneyti sem þeir heyra undir.
Þannig sögðust 43% ekki fá gagn-
lega endurgjöf vegna starfa sinna en
33% voru ánægð með þau mál. 65%
voru almennt ánægð með samskipti
við ráðuneyti en 24% óánægð.
„Nú þegar niðurstöðurnar liggja
fyrir þurfa forstöðumenn, ráðuneyti
og stjórnmálamenn að fara yfir þær
því hér er kominn góður upplýsinga-
grunnur sem getur vel nýst í aðgerð-
um til að bæta að ríkisreksturinn.“
Starfsmannalögin íþyngj-
andi að mati forstöðumanna
Morgunblaðið/Jim Smart
Stjórnsýsla Stofnunum ríkisins stýra um 200 forstöðumenn og virðist sem
tveir þriðju þeirra séu ánægðir með samskipti sín við ráðuneytin.
Heildstæðar upplýsingar um starfs-
mannamál komnar fram með könnun