Morgunblaðið - 26.10.2007, Síða 18

18 FÖSTUDAGUR 26. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Dalvegi 10-14 • Sími 577 1170
Innrettingar
Fataska´par
X
E
IN
N
IX
0
7
10
0
20 25%afsla´ttur
...af lagerstaerðum
MEISTARAVERK!
A N T O N Y
B E E V O R
STALÍNGRAD
Orrustan um Stalíngrad kostaði
meira en milljón mannslíf.
Hér lýsir Antony Beevor þessari
grimmu orrustu og byggir hann
frásögn sína að verulegu leyti á
áður óbirtum gögnum í söfnum
í Þýskalandi og Rússlandi.
Orrustan um Stalíngrad var
ekki einungis sálfræðilegur
vendipunktur síðari heims-
styrjaldarinnar – hún breytti
einnig nútímahernaði.
holar@simnet.is
M
bl
9
27
25
7
HERNAÐARUMSVIFUM Atlants-
hafsbandalagsins (NATO) í Afgan-
istan var mótmælt fyrir framan
fundarstað varnarmálaráðherra
NATO í Noordwijk í Hollandi í gær
en efst á dagskrá fundarins var ein-
mitt þörfin á fleiri hermönnum í
Afganistan. Vegna þess hversu
mjög hefur reynst erfitt að manna
stöður hjá NATO í Afganistan var á
fundinum í gær ákveðið að rifa
seglin hjá svonefndu hraðliði
NATO, sem meiningin var að yrði
25.000 manna lið sem senda mætti
með hraði hvert á land sem er.
Deilt er um verkefni NATO í Afg-
anistan en m.a. lét Paddy Ashdown,
fyrrverandi erindreki Sameinuðu
þjóðanna í Bosníu, hafa eftir sér í
gær að stríðið þar gegn talibönum
væri tapað. „Ég tel að við séum bú-
in að tapa, sigur er nú orðinn afar
ólíklegur,“ sagði Ashdown í samtali
við The Daily Telegraph. Lýsti
hann þeirri skoðun að afleiðing
ósigurs í Afganistan gæti orðið
verri en í Írak. Hætta væri á óöld í
Pakistan í kjölfarið sem gæti haft
áhrif á öryggi borgaranna á Vest-
urlöndum.
Reuters
Stríðsrekstri NATO
í Afganistan mótmælt
Ankara. AFP. | Leiðtogar Tyrklands
áréttuðu hótun sína um að senda
hermenn til Norður-Íraks þegar
írösk sendinefnd kom til Ankara í
gær til að freista þess að afstýra
slíkri innrás.
Abdullah Gül, forseti Tyrklands,
krafðist þess að Írakar og Banda-
ríkjamenn létu til skarar skríða gegn
kúrdískum skæruliðum sem eru með
bækistöðvar í Norður-Írak og hafa
gert árásir þaðan á tyrkneska her-
menn innan landamæra Tyrklands.
Forsetinn sagði að þolinmæði
Tyrkja væri á þrotum.
Recep Tayyip Erdogan, forsætis-
ráðherra Tyrklands, tók í sama
streng og sagði að herinn myndi láta
til skarar skríða gegn kúrdísku
skæruliðunum um leið og þörf
krefði.
Þing Tyrklands samþykkti í vik-
unni sem leið með miklum meirihluta
atkvæða að heimila stjórninni að
senda hermenn yfir landamærin til
að ráðast á bækistöðvar skæruliða
Verkamannaflokks Kúrdistans í
Norður-Írak. Stjórnvöld í Banda-
ríkjunum og Írak hafa skorað á
Tyrki að ráðast ekki yfir landamær-
in en tyrknesk stjórnvöld hafa svar-
að þeim áskorunum með því að krefj-
ast þess að Bandaríkjamenn og
Írakar standi við loforð sín um að
grípa til aðgerða gegn kúrdísku
skæruliðunum.
„Við virðum landamæri og einingu
Íraks en þolinmæði okkar er á þrot-
um og við látum það ekki viðgangast
að íraskt landsvæði sé notað til
hryðjuverkastarfsemi,“ sagði Gül.
Þolinmæði
Tyrkja „á
þrotum“
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
STJÓRN George W. Bush Banda-
ríkjaforseta hefur gripið til nýrra
refsiaðgerða gegn írönskum stjórn-
völdum sem hún sakar um að styðja
hryðjuverkastarfsemi og reyna að
framleiða kjarnavopn. Þetta eru
hörðustu refsiaðgerðir Bandaríkj-
anna gegn Íran í tæpa þrjá áratugi,
eða síðan íranskir námsmenn tóku
sendiráð Bandaríkjanna í herskildi
og héldu 52 Bandaríkjamönnum í
gíslingu.
Nýju refsiaðgerðirnar beinast
gegn Byltingarverðinum – úrvals-
sveitum íranska hersins – þremur af
stærstu bönkum landsins, fyrirtækj-
um sem tengjast Byltingarverðinum
og átta mönnum sem sagðir eru hafa
aðstoðað íslamska öfgamenn í Mið-
Austurlöndum. Þetta er í fyrsta
skipti sem Bandaríkjastjórn grípur
til refsiaðgerða gegn her ríkis og
hefur það vakið vangaveltur um að
þær kunni að vera undanfari hern-
aðar gegn klerkastjórninni í Íran
dugi viðskiptaþvinganirnar ekki.
Refsiaðgerðirnar felast m.a. í því
að eignir írönsku fyrirtækjanna í
Bandaríkjunum verða frystar og
Bandaríkjamönnum verður bannað
að eiga viðskipti við þau. Erlendum
fyrirtækjum verður einnig refsað
eigi þau viðskipti við þá sem aðgerð-
irnar beinast að.
Condoleezza Rice, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, og Henry
Paulson fjármálaráðherra sögðu að
refsiaðgerðirnar myndu einangra
klerkastjórnina í Íran og verða til
þess að erlend fyrirtæki hættu öllum
viðskiptum við írönsku fyrirtækin.
Rice og Paulson lögðu áherslu á að
Bandaríkjastjórn væri enn tilbúin að
semja við Írana um kjarnorkudeil-
una og refsiaðgerðirnar væru ekki
undanfari hernaðar gegn Íran.
Bandaríkjastjórn hefur lengi sak-
að Írana um að styðja hryðjuverka-
starfsemi og beitt sér fyrir því að ör-
yggisráð Sameinuðu þjóðanna herði
refsiaðgerðirnar gegn klerkastjórn-
inni. Öryggisráðið hefur samþykkt
tvær ályktanir um refsiaðgerðir
gegn Íran en Kínverjar og Rússar
hafa hindrað þriðju ályktunina.
Sérfræðingar í málefnum Írans
telja að refsiaðgerðirnar hafi lítil
áhrif á klerkastjórnina nema önnur
ríki taki þátt í þeim.
„Ég er efins um að þetta þjóni
nokkrum tilgangi, einkum vegna
þess að Bandaríkin hafa mjög lítil
áhrif á ríkisvaldið, efnahaginn og
herinn í Íran,“ hafði fréttastofan
AFP eftir Alex Vatanka, sérfræðingi
hjá hugveitunni Jane’s Information
Group. „Menn þurfa bara að líta á
hegðun Rússa, Kínverja og að
nokkru leyti Evrópuríkja til að fyll-
ast efasemdum um að önnur ríki taki
höndum saman með Bandaríkja-
mönnum í þessu máli.“
Skref í átt að stríði?
Vatanka bætti við að hann teldi
refsiaðgerðirnar gegn Byltingar-
verðinum geta orðið til þess Banda-
ríkin færðust nær stríði við Íran.
George W. Bush lét þau orð falla í
vikunni sem leið að yrði Írönum leyft
að framleiða kjarnavopn gæti það
leitt til „þriðju heimsstyrjaldarinn-
ar“. Dick Cheney, varaforseti
Bandaríkjanna, sagði á sunnudaginn
var að það gæti haft „alvarlegar af-
leiðingar“ ef ekki yrði komið í veg
fyrir að Íranar eignuðust kjarna-
vopn.
Íranar neita því að þeir hyggist
framleiða kjarnavopn og segjast að-
eins vilja hagnýta kjarnorkuna í frið-
samlegum tilgangi, þ.e. til orkufram-
leiðslu.
Þjarmað að her
klerkanna í Íran
Efasemdir um að hertar refsiaðgerðir
Bush gegn Íran hafi tilætluð áhrif
Í HNOTSKURN
» Byltingarvörðurinn er holl-ur klerkastjórninni í Íran og
var stofnaður skömmu eftir ísl-
ömsku byltinguna 1979.
» Talið er að hann sé skipaður125.000 hermönnum.
» Efnahagsleg og pólitískáhrif Byltingarvarðarins
hafa aukist í Íran á síðustu árum.
» Fyrirtæki í eigu Bylting-arvarðarins hafa aukið um-
svif sín, einkum verktökufyr-
irtæki sem tengjast
verkfræðideild hans.
» Mahmoud Ahmadinejad, for-seti Írans, og tugir þing-
manna eru fyrrverandi liðsmenn
Byltingarvarðarins.
Hanoi. AP. | Það fór allt á annan end-
ann í Víetnam þegar það spurðist út
að á netinu væri að finna myndband
þar sem vinsæl sjónvarpsstjarna sæ-
ist stunda ástaleiki. Viðbrögðin
þykja til marks um þá íhaldssemi
sem ræður ríkjum í Víetnam en fyrir
suma er uppákoman vísbending um
að hefðbundnum gildum Víetnama
stafi ógn af hnattvæðingunni, nefni-
lega að ungt fólk hafi tapað áttum í
spilltum (net)heimi nútímans.
Hoang Thuy Linh er nítján ára
gömul og hefur leikið aðalhlutverkið
í vinsælum sjónvarpsþætti, „Dag-
bækur Vang Anh“. Þar leikur hún
fyrirmynd annarra ungra kvenna,
siðprúða og hreinskiptna stúlku.
Á einni nóttu breyttist hins vegar
ímynd Thuy Linh. Sextán mínútna
langt myndband af henni og fyrrver-
andi kærasta hennar, Vu Hoang
Viet, birtist á netinu 15. október og
allt varð vitlaust. Jafnvel á þjóð-
þinginu mátti heyra menn pískra um
myndbandið, sem sýnir þau
skötuhjú í ástarleik.
Uppákoma þessi hefur þegar haft
alvarlegar afleiðingar fyrir Thuy
Linh. Hún kom fram í sjónvarpi og
baðst grátandi afsökunar, sagðist
harma að hún hefði valdið fjölskyldu
sinni skömm og aðdáendum sínum
vonbrigðum. Þáttur hennar hefur
verið tekinn af dagskrá og kunnugir
fullyrða að ferli Thuy Linh sé lokið.
Uppnámið sem mál þetta hefur
valdið virðist varpa ljósi á togstreitu
milli þess nýja og gamla í Víetnam.
Yngra fólk hugsar öðruvísi um kynlíf
og hlutverk kynjanna en eldri kyn-
slóðir. Sumpartinn hefur þetta
kommúníska samfélagi átt erfiðara
með að meðtaka hugmyndir um
frjálsar ástir en frjálsan markað.
„Krakkarnir í dag eru ruglaðir,“
segir Nguyen Thi Khanh, kennari í
Hanoi. „Þeir fara út yfir mörk þess
siðsamlega. Þeir stunda kynlíf ... allt
of snemma.“ Khanh segir að í gamla
daga hefði konu, sem stundaði kynlíf
fyrir hjónaband, verið útskúfað – og
það réttilega. „Góð stúlka verður að
halda sér hreinni uns hún er gift.
Það ber að fordæma Thuy Linh. Ef
ég sé hana aftur í sjónvarpi þá mun
ég slökkva á því.“
Kvenréttindakonan Tran Minh
Nguyet segir ósanngjarnt að reiðin
beinist aðeins að Thuy Linh en ekki
Viet. Það sé sorgleg staðreynd en
Víetnamar telji í lagi að drengur
stundi kynlíf fyrir tvítugt en ekki
stúlka. „Víetnam er að breytast
hratt en það er enginn möguleiki að
Thuy Linh verði fyrirgefið. Það tek-
ur aðra kynslóð.“
Kynlífsmyndband ungstirnis
skekur víetnamskt samfélag
AP
Hneyksli Hoang Thuy Linh var vin-
sæl en nú er ferill hennar í rúst.
EHUD Barak, varnarmálaráðherra
Ísraels, samþykkti í gær refsiað-
gerðir gegn Gaza-svæðinu til að
reyna að stemma stigu við flug-
skeytaárásum uppreisnarmanna á
landið. Ísraelar ætla meðal annars
að draga úr flutningi eldsneytis til
Gaza og takmarka dreifingu raf-
magns.
Leiðtogar Palestínumanna segja
að allir íbúar Gaza verði fyrir
barðinu á aðgerðum Ísraela.
Ísraelar útvega um 60% þess raf-
magns sem notað er á Gaza-svæðinu,
en þar býr um ein og hálf milljón Pal-
estínumanna.
Takmarka
orkudreifingu
♦♦♦