Morgunblaðið - 15.11.2007, Blaðsíða 6
6 FIMMTUDAGUR 15. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
EFTIRSPURN eftir fasteignum
hefur verið mun minni undanfarna
daga miðað við vikurnar á undan og
væntanlegir fasteignakaupendur eru
varari um sig þegar þeir leita upp-
lýsinga um fasteignir. Þetta segja
fasteignasalar sem Morgunblaðið
hefur rætt við um stöðuna á fast-
eignamarkaðnum í kjölfar breytinga
á íbúðalánavöxtum og ummæla for-
sætisráðherra um að fólk eigi að
halda að sér höndum. Mikið hefur að
undanförnu verið byggt í hverfum á
borð við Vallahverfi í Hafnarfirði,
Arnarneshæð í Garðabæ, Vatnsenda
í Kópavogi og í Norðlingaholti. Ætla
má að um þessar mundir séu í það
minnsta 1.000 eignir í sölu í ný-
byggðum hverfum á höfuðborgar-
svæðinu. Á þessum svæðum eru
einnig margar íbúðir í byggingu.
Fasteignasalar telja að erfiðast verði
að selja íbúðir sem standa við ystu
mörk byggðarlaga hjá sveitarfélög-
unum. „Það sem fer verst út úr þessu
er að mínu mati byggingaiðnaðurinn
í nýjum hverfum. Hann dregst fyrst
saman þegar syrtir í álinn,“ segir
Jón Guðmundsson hjá Fasteigna-
markaðinum. Hann telur að reikna
megi með því að á næstunni verði
einhver lækkun á fasteignum „á erf-
iðari sölustöðum“. „Menn spá því að
þegar komið verður fram undir 2009
verði fasteignaverð í sömu krónutölu
og í ársbyrjun 2007.“
Mikið í pípunum
Hann segir að um þessar mundir
sé mikið í pípunum á byggingamark-
aði. „Það er talað um að á árunum
2008 og 2009 verði lokið við að smíða
4.000 til 5.000 íbúðir en markaðurinn
taki e.t.v. ekki við nema ríflega helm-
ingnum. Það er erfitt að hætta við
byggingaframkvæmdir sem hafnar
eru,“ segir Jón. Hann segir að stað-
an sé þó ekki þannig núna að nýjar,
óseldar íbúðir í nýjum hverfum séu
farnar að hrannast upp. Jón segir að
það gerist oft þegar niðursveifla
byrjar að eftirspurn eftir nýsmíði
dragist saman og leiði til verðlækk-
unar. Byggingarverktakar hafi á
undanförnum árum verðlagt sína
vöru mjög hátt og verði trúlega að
horfast í augu við það að þurfa að
mæta minnkandi eftirspurn með
eitthvað lægra verði.
Reynslan sýni þetta og ein ástæða
kunni að vera sú að menn óttist að ný
hverfi muni ekki byggjast upp með
þeim hraða sem annars hefði orðið,
þegar niðursveifla sé í samfélaginu
og lengri tíma taki að byggja upp
þjónustu við þau hverfi.
Sverrir Kristinsson, hjá Eigna-
miðlun, segir að hægt hafi á sölu
eigna í nýbyggðum hverfum sem eru
fjærst miðborginni. Hreyfing sé á
eignum á þessum stöðum „en því er
ekki að neita að bæði vaxtahækkunin
og umtal hefur þau áhrif að það hæg-
ir á markaðinum“.
Ingibjörg Þórðardóttir, formaður
Félags fasteignasala, tekur undir
það að minni sala fasteigna muni
koma mest niður á nýbyggðum út-
hverfum. Undanfarið hafi verið mjög
mikið byggt og samdráttur í sölu
eigna komi verst niður á þeim sem
eiga mikið af óseldum eignum sem
seljist best þegar mikil þensla er á
markaði og mikil eftirspurn. Í sum-
um hverfum séu margar fasteignir
óseldar. Hún bendir á að þetta kunni
að hluta til að skýrast af því að í nýju
hverfunum þurfi fólk að fjármagna
íbúðakaupin frá grunni og eigi ekki
kost á að yfirtaka eldri, hagstæð lán.
Fasteignasalarnir eru sammála um
að þótt hægist um á fasteignmarkaði
séu ákveðin hverfi ávallt vinsælir bú-
setustaðir. Þar eru nefnd til sögu
hverfi á borð við miðborgina, vest-
urbæ, Seltjarnarnes, Garðabæ og
stóra hluta Kópavogs.
Jón segir það skoðun sín að ákveð-
in svæði á höfuðborgarsvæðinu séu
hafin upp fyrir verðlagssveiflur á
fasteignamarkaði og lækki ekki að
nafnverði. Sverrir segir að eignir í
grónum hverfum seljist ágætlega
þrátt fyrir breytta stöðu á markaðn-
um almennt. Ingibjörg tekur undir
þetta. „Ég tel að þetta muni ekki
bitna á hverfum sem eru eftirsókn-
arverð og hafa verið vinsæl eins og
101 og 107 Reykjavík, Seltjarnarnes,
Hlíðarnar og aðrir eftirsóttir staðir á
borð við Garðabæ.“
Eftirspurnin
minnkað hratt
Morgunblaðið/RAX
Mikið byggt Undanfarið hefur mikið verið byggt af íbúðarhúsnæði í nýjum hverfum á borð við Arnarneshæð.
Byggingariðnaður í nýjum hverfum fer verst út úr minnk-
andi eftirspurn Ekki nafnverðslækkun í grónum hverfum
!
!"#
!#$
!!#
!$$
%"#
%#$
%!#
%$$
"#
#$
!#
$
&
!
"#$
"#$
"
"#$
#
"#$
!
"#$
"#$
"
"#$
#
"#$
!
!%
%
&
'
'
(
'
%
'
!&
'
&
'
%
'
!
'
„VIÐ finnum fyr-
ir spennu á
markaðinum,“
segir Sigrún Þor-
grímsdóttir,
framkvæmda-
stjóri Hanza-
hópsins, sem
byggir um 335
íbúðir á Arn-
arneshæð í
Garðabæ. Um
100 íbúðanna hafa verið seldar, 100
eru í sölu en aðrar eru enn í bygg-
ingu.
Sigrún segir söluaðila íbúðanna
hafa fundið fyrir minni eftispurn að
undanförnu. „Bæði er minna spurt
og fólk er hræddara. Það spyr
meira um lánamöguleika og slíkt.“
Hún kveðst telja að margt fólk
skilji ekki nægilega vel umræðuna
um efnahagsmál, s.s. hvaða vægi
breytingar á krónunni og stýrivöxt-
um hafa. „Þetta eru hugtök sem
fjármálaheimurinn talar um eins og
brauð og ost, en ekki almenn-
ingur.“
Þær íbúðir sem Hanza-hópurinn
er með í sölu á Arnarneshæð eru
bæði í raðhúsum sem og íbúðir í
fjölbýli. Sigrún segir vel hafa geng-
ið að selja smærri íbúðir í húsunum
en þær íbúðir sem eftir eru séu
stærri íbúðir og lúxusíbúðir.
Hún segir að í einhverjum húsum
séu íbúðir sem hafa verið í sölu í allt
að ár en aðrar séu nýafhentar. Sig-
rún kveðst ekki telja að krónutölu-
lækkun muni eiga sér stað á fast-
eignum þótt raunlækkun verði.
„Við höfum t.d. ekki hækkað verð
frá því við byrjuðum að selja íbúðir
20. október í fyrra.“
Spenna á
markaðinum
Sigrún
Þorgrímsdóttir
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
FLESTUM börnum í 5.-7. bekk líður
alla jafna vel, eru vel studd af for-
eldrum sínum og eiga góða vini. Þetta
er meðal þess sem lesa má úr nið-
urstöðum rannsóknar á grunnskóla-
nemum, Ungt fólk 2007, sem kynnt
var í gær. Rannsóknin var unnin af
Rannsóknum & greiningu fyrir
menntamálaráðuneytið og náði til
10.829 nemenda í 5., 6. og 7. bekk –
það eru 82% skráðra nemenda á
þessu aldursbili.
Þó svo að lesa megi úr niðurstöð-
unum að flestir 10-13 ára nemendur
hafi það gott er ýmislegt sem vekur
athygli. Meðal þess er að 21% stráka
og 23% stúlkna í 7. bekk finnst þau
vera of feit og 11% stráka og stúlkna á
sama aldri finnst þau vera of mjó.
„Það þýðir að þriðja hverju barni í
sjöunda bekk finnst líkamleg bygging
sín ekki nógu góð. Það er mikið
áhyggjuefni,“ sagði Álfgeir Logi
Kristjánsson, starfsmaður Rann-
sóknar & greiningar, sem kynnti
helstu niðurstöður rannsóknarinnar.
„Ef þriðja hvert barn á þessum aldri
hefur þá hugmynd að útlit þess passi
ekki við samfélagsímyndina um gott
og hraustlegt útlit, þá er greinilegt að
við þurfum að gera betur. Það er
nokkuð sem við þurfum að breyta.“
Vandamálið er hins vegar ekki aðeins
í 7. bekk því tiltölulega lítill munur er
á milli bekkjardeilda.
Fleiri stúlkur en piltar horfa á
sjónvarpið með foreldrum
Í rannsókninni sem er afar ítarleg
var m.a. spurt út í samverustundir
foreldra og barna, þá t.a.m. hversu oft
nemendur horfi á sjónvarp eða mynd-
bönd með foreldrum sínum. Þar kem-
ur bersýnilega í ljós nokkur kynja-
munur, þ.e. að stúlkur eru líklegri til
að njóta samverustunda með foreldr-
um sínum fyrir framan sjónvarpið –
sem var reyndar raunin í hvers kyns
samverustundum barna og foreldra –
en drengir.
Í öllum aldursflokkum munaði á
milli fimm og sjö prósentum þegar
tekin voru saman svörin „aldrei,
næstum aldrei eða sjaldan“. Hins
vegar ber að nefna að langsamlega
flest börn njóta stundum eða oft sam-
verustunda með foreldrum sínum fyr-
ir framan sjónvarpið eða 73–85% allra
nemenda í 5.–7. bekk. Það er þrátt
fyrir að á 62–72% stráka í aldurs-
hópnum segist eiga sitt eigið sjónvarp
og 45–56% stúlkna.
Krakkar mikið einir heima
Íslensk börn búa í samfélagi þar
sem þau eru raunverulega tilneydd til
að eyða töluverðum tíma fjarri for-
eldrum sínum, sagði Álfgeir Logi í
kynningu sinni og vísaði til þess að at-
vinnuþátttaka hér á landi væri með
mesta móti. „Í fimmta bekk segjast
10% stráka aldrei vera ein heima eftir
skóla, hins vegar segjast tæp 20%
vera oft ein heima eftir skóla – tíu ára
gamlir strákar. Þessi tala er svo tæp
14% meðal stúlkna og fer hækkandi
eftir bekkjardeildum. Staðreyndin er
greinilega sú að það er mikið af
krökkum þarna úti, í fimmta til sjötta
bekk, tíu til tólf ára sem eyða miklum
tíma heima hjá sér án foreldra sinna.“
Erfitt er um það að vita hvað börn-
in hafast við eftir skóla en um 67%
nemenda í fimmta bekk segjast t.a.m.
nota hálfa til eina klukkustund á dag í
lestur annarra bóka en skólabóka og
það sama segja 63% nemenda í 7.
bekk. Þeim fækkar hins vegar tölu-
vert sem lesa lengur og þannig eru
aðeins 8,6% pilta í 7. bekk sem eyða
2–3 klukkustundum í bókalestur, en
21,1% pilta í sama aldurshóp eyðir
2–3 klukkustundum í að spila tölvu-
leiki á netinu.
Rannsókn & greining hefur um
árabil staðið fyrir rannsóknum er
varðar líðan og hagi barna og ung-
menna hér á landi. Inga Dóra Sigfús-
dóttir, forseti Kennslufræði- og lýð-
heilsudeildar Háskólans í Reykjavík,
segir þær upplýsingar sem fást afar
mikilvægar til að hægt sé að móta
gott starf í þágu barna og unglinga.
„Þetta eru upplýsingar sem fara til
foreldra og þeirra sem koma að
umönnun og uppeldi barna og ung-
menna. Ég held að við séum komin
upp á lag með að nýta þessar upplýs-
ingar í þágu barna og ungmenna og
tel að fólk myndi sakna þeirra ef þær
væru ekki á staðnum.“
Margir óánægð-
ir með útlit sitt
'
(&) *
#+,) "&&
!"#
'
&
(
* &
##
(
$ ! %&' ()'
* !
)##
&
)##
)##
+',
,
+',
,
+',
,
&&
&* &( && && &&
"" "-
(& ()
-. -"
"( "/
&" &0
&& &&
) ( ) ( ) *
&(
&-- *
-
(&
!
""
#
Íslenskum krökkum líður vel
VEFVARP mbl.is