Morgunblaðið - 15.11.2007, Blaðsíða 34
34 FIMMTUDAGUR 15. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Það er stórt skarð
fyrir skildi nú þegar
hún Gróa, móðir mín,
er fallin frá. Á kveðjustund sækir
að söknuður og tregi, en líka gnótt
góðra minninga frá langri sam-
fylgd.
Móðir mín var alla ævi heilsu-
hraust og gat gert það sem hugur
hennar stóð til en í apríl síðast-
liðnum greindist hún með krabba-
mein. Veikindum sínum tók hún
með æðruleysi og hugarró, eins og
öðrum áföllum í lífinu. Með aðstoð
fjölskyldunnar bjó hún heima eins
lengi og kraftar leyfðu, en tvo síð-
ustu mánuðina dvaldi hún á Líkn-
ardeild Landakots. Þar var hugsað
um hana af virðingu og nærfærni
og þrátt fyrir veikindi leið henni
þar eins vel og kostur var. Fyrir
það ber að þakka og eins þakka ég
þann hlýhug sem mér var sýndur
allan þann tíma sem ég dvaldi þar
jafnt á nóttu sem degi. Það tekur á
að sitja við sjúkrabeð móður og sjá
líf hennar smám saman fjara út.
Sjá þessa þróttmiklu konu verða
nánast að engu. Hugur hennar
sjálfrar dvaldi mjög við minningar
frá uppvaxtarárunum við Djúp og
bar þar hæst árin sem fjölskyldan
bjó á Bjarnastöðum. Hún minntist
þess oft með stolti að sjö ára gam-
alli var henni treyst til að fara með
heim af engjunum, en heyjað var á
Reykjarfjarðardal. Þegar heim á
tún kom var hleypt úr reipunum,
því ekki var mannafli heima við til
að taka sáturnar niður af klakki.
Það er með ólíkindum að svo ungt
barn skyldi geta leyst svo erfið
verkefni. Þetta dæmi er ef til vill
lýsandi fyrir þann dugnað og áræði
sem hún sýndi allt sitt líf. Hún lét
sér ekki allt fyrir brjósti brenna. Í
samskiptum var hún hrein og bein,
henni þótti vænt um fólk og bar
virðingu fyrir því og fór þar ekki í
manngreinarálit. Hún var umtals-
fróm og fór ekki með fleipur um
menn eða málefni, en hún fylgdist
vel með og hafði ákveðnar skoð-
anir. Barnabörnin og langömmu-
börnin voru stolt hennar og hún
minnti þau oft á hvað það væri
mikilvægt að vera duglegur að
læra og stefna að settu marki í líf-
inu. Nú er komið að kveðjustund.
Ég sakna móður minnar mjög, það
verður óendanlega tómlegt án
hennar. Guð blessi minningu henn-
ar.
Aðalheiður Auðunsdóttir.
Tengdamóðir mín, Gróa Jóhanna
Salvarsdóttir, lést 27. október eftir
erfið veikindi. Ég hitti Gróu fyrst
fyrir 33 árum þegar við Björn,
yngsti sonur hennar, rugluðum
saman reytunum. Ekki veit ég
hvernig henni leist á stelputrippið
en með árunum urðum við góðar
vinkonur og áttum margar ánægju-
stundir saman.
Gróa kom mér fyrir sjónir sem
röggsöm, dugleg og stundum
stjórnsöm kona sem leysti þau
verkefni sem henni voru falin af
dugnaði og ósérhlífni og þau voru
mörg og erfið verkefnin sem hún
þurfti að glíma við á ævinni. Hún
missti tvíbura 1946, dreng og
stúlku, um fimmtugt greindist hún
með brjóstakrabbamein, elsti son-
ur hennar drukknaði í Gautaborg
1974 og hún varð ekkja 1977 þegar
hún missti manninn sinn, Halldór
Víglundsson. Alltaf reis hún upp
með reisn og kvartaði aldrei. Hún
átti engan sinn líka.
Gróa Jóhanna
Salvarsdóttir
✝ Gróa JóhannaSalvarsdóttir
fæddist á Bjarna-
stöðum Reykjar-
fjarðarhreppi 7.
júní 1922. Hún lést á
líknardeild Landa-
kots 27. október síð-
astliðinn og var
jarðsungin frá Foss-
vogskirkju 5. nóv-
ember.
Hún var hjálpsöm
og mjög félagslynd,
ættrækin og leið best
þegar hún hafði fullt
hús af fólki. Gestrisin
var hún og góð heim
að sækja og kunni að
láta fólki líða vel í
kringum sig.
Gróa var sonum
mínum góð, hún
fylgdist vel með þeim
og tók þátt í lífi
þeirra og þegar erf-
iðleikar steðjuðu að
var amma fyrsta
manneskjan til að koma og ráð-
leggja og deila af sínum reynslu-
brunni.
Hún hélt elsta syni mínum undir
skírn og henni þótti afar vænt um
að hann var skírður Salvar eftir
elsta syni hennar og Halldór í höf-
uðið á eiginmanni hennar sem hún
hafði þá þegar misst. Salvar Hall-
dór var mikið hjá ömmu sinni og
þótti ákaflega vænt um hana. Ein-
hverju sinni orti ég svohljóðandi
vísu á jólakort til hennar frá hon-
um.
Til góðu ömmu minnar
sem gæsku á alltaf til
og strýkur mínar kinnar
það gefur traust og yl.
Þær voru ófáar ferðirnar sem
hún fór með okkur fjölskyldunni
vestur á Bjarnastaði, austur að
Eiðum og til Egilsstaða eða í sum-
arbústaði. Á þessum ferðum
fræddi hún syni mína um örnefni,
staðhætti og mannlíf hringinn í
kringum landið en amma vissi
ótrúlega margt um byggðir, dali,
fjöll, ár og læki. Einnig þekkti hún
til fólks um allt land og gat rakið
ættir þess og uppruna.
Gróa lagði sonum mínum lífs-
reglurnar þeir áttu að vera heið-
arlegir, hjálplegir, duglegir og axla
ábyrgð og ef þeir gerðu rangt áttu
þeir að kannast við það og reyna að
bæta fyrir.
Gróa hélt fjölskyldunni vel sam-
an og árvissir atburðir á Flókagöt-
unni eins og að taka slátur og
steikja laufabrauð eru mér ferskir í
minni. Þá kom fjölskyldan saman
og allir lögðu sitt af mörkum, stór-
ir sem smáir. Oft bökuðum við
saman fyrir jólin. Jólaboðin hennar
á Flókagötunni eða afmælisveislur
í fjölskyldunni, allt var þetta gert
af miklum myndarskap.
Á tímum efnishyggju, græðgi og
þverrandi siðferðis geri ég mér vel
ljóst hvílík gæfa það var að fá að
kynnast manneskju eins og Gróu
sem hafði dyggðir í hávegum og
hversu dýrmætt það var að eiga
hana fyrir tengdamóður.
Gróa mín, þökk fyrir allt sem þú
gafst mér.
Ég votta ættingjum samúð og
bið góðan Guð að styrkja þá.
Þín
Árnína.
Elsku amma. Eftir erfiða bar-
áttu við krabbamein léstu loks
deigan síga því eitt sinn verða allir
menn að deyja.
Ég man helst eftir ömmu sem
glaðlyndri, lífsglaðri og ákveðinni
konu sem var hörkudugleg með
stóru hái. Einnig var hún afskap-
lega rausnarleg og gjafmild, í hvert
sinn sem maður heimsótti hana
plokkaði hún hvers kyns góðmeti
úr hinum aðskiljanlegustu hirslum,
nóg til að fæða mannskap á meðal-
bifreiðaverkstæði með orðunum
„Þetta er nú bara lítilræði“. Ég var
einnig svo heppinn að fá að vinna
með henni í tvö sumur þegar hún
rak veitingastaðinn Djúpmannabúð
á Vestfjörðum. Þar lærði ég heil-
mikið um vinnuaga og vinnusemi
sem einkenndi þessa kynslóð og
það er fólk eins og hún sem lagði
grunninn að velferð landsins í dag.
Amma var mjög fylgin sér, eitt
sinn hafði hún pantað í gegnum
síma þrjá miða á leiksýningu í
Þjóðleikhúsinu fyrir sig og foreldra
mína. Þau komu á réttum tíma en
einhverra hluta vegna var búið að
selja miðana og því átti ekki að
hleypa þeim inn. Þetta þótti ömmu
svolítið ósanngjarnt og beitti því
aumingja sölukonuna ósviknum
vestfirskum rökum og fyrir vikið
enduðu þau í forsetastúkunni. Hún
var yndisleg amma, skarpgreind og
með afskaplega gott skap, best
kunni hún við sig ef margir voru í
heimsókn þannig að hún fengi
tækifæri til að „tína“ smáveigar til
handa mannskapnum.
Eftir að ég flutti utan fékk ég
ekki jafnmörg tækifæri til að hitta
hana en eins og gerist með mik-
ilvægar persónur í lífi manns þá
eiga þær sinn stað í hjarta manns.
Síðastliðnir mánuðir voru henni
erfiðir, hún var byrjuð að gleyma
og krabbamein veldur sársauka en
hún bar sig svo vel og kvartaði
aldrei, vissi hvert stefndi og var
ánægð með sitt. Ég hef lært í
gegnum tíðina að eldra fólk hefur
svo margt að segja og gefa, ég
minnist ömmu minnar með stolti
og þakklæti.
Jóhann R. Guðmundsson.
Nú er hún Gróa amma mín dáin
eftir erfið veikindi síðustu ár. Ég
kveð hana með söknuði en er að
vissu leyti líka ánægður því nú er
hún komin á betri stað og laus við
þrautirnar.
Hún amma mín var réttlát, sann-
gjörn og ljúf en gat líka verið skass
eins og hún orðaði það gjarnan
sjálf við þá sem ekki komu vel
fram við annað fólk. Hún elskaði
fjölskyldu sína ofar öllu og reyndi
eftir fremsta megni að hjálpa þeim
sem áttu í vanda.
Íbúðin hennar á Flókagötu var
jafnframt samkomuhús stórfjöl-
skyldunnar en það var nánast
skylda hvers fjölskyldumeðlims að
líta við ef hann átti leið hjá og
gæða sér á bakkelsi og spjalla en
einnig voru þar reglulegir atburðir,
s.s. smákökubakstur fyrir jólin.
Við mig var hún ekkert nema
elskulegheitin, hún sýndi áhuga á
mínum málum og ráðlagði mér ef
illa gekk, hughreysti ef maður var
niðurdreginn og hjálpaði til ef ein-
hver þurfti á að halda. Hún var
ávallt mikil félagsvera og sinnti fé-
lagsmálum frá unga aldri og
brýndi það fyrir mér að ég ætti sko
alls ekki að láta fólk vaða yfir mig.
Hún spilaði mikið á spil og kenndi
mér meðal annars að spila rommý,
ólsen ólsen, vist, kana og fleiri spil.
Sömuleiðis lagði hún áherslu á það
við mig að svo lengi sem hausinn
væri í lagi þá væri maður fær í
flestan sjó.
Eftir aldamótin fór heilsa ömmu
minnar hins vegar versnandi en
hún reyndi að láta það ekki á sig
fá. Á þessu ári urðu veikindin
henni ofviða og svo fór því miður
að hún lést aðfaranótt 27. október.
Vertu sæl, elsku amma mín. Ég
mun aldrei gleyma þér.
Þitt barnabarn,
Árni Björn Björnsson.
Ég mun alltaf minnast Gróu
ömmu fyrir þann mikla kraft sem
hún bjó yfir. Hún var ráðskona í
Héraðsskólanum á Eiðum fyrir
rúmum 30 árum. Þar lét hún sig
ekki muna um að baka pönnukökur
ofan í 200 manns. Til pönnuköku-
bakstursins notaði hún sex pönnur
sem hún bakaði á samtímis án þess
að neitt deig sullaðist út fyrir.
Amma bjó á Flókagötu og oft var
margt um manninn hjá henni þeg-
ar ég kom í heimsókn enda
skemmti amma sér vel þegar gesti
bar að garði og tók hún á móti
gestum af einstökum myndarskap.
Amma sá um símavörslu á Veð-
urstofu Íslands frá 1977 til 1992.
Þar kom ég stundum í heimsókn
sem stráklingur og fékk að sjá
hvað varð um allar veðurathugan-
irnar sem framkvæmdar eru um
land allt. Amma hafði fyrr á sinni
lífsleið séð um vitavörslu og veð-
urathuganir á Dalatanga og á
Hornbjargsvita. Veðurathuganirn-
ar voru gerðar fyrir tíma sjálf-
virknivæðingar og því þurfti að
„taka veðrið“ á þriggja tíma fresti
allan sólarhringinn allt árið um
kring. Á Veðurstofunni voru mikil
símasamskipti enda var þetta fyrir
tíma tölvupósts og farsíma. Mest
af innhringinum til Veðurstofunn-
ar fóru í gegnum skiptiborð. Þá
þurfti amma að vita hverjir væru í
húsinu og hverjir ekki. Hún kom
því í kring að allir létu hana vita
þegar þeir kæmu til vinnu á Veð-
urstofunni og þegar þeir færu úr
húsi. Með því móti varð símavarsl-
an mun skilvirkari. Eða eins og
amma orðaði það þá þurfti hún til
dæmis ekki að leita að starfsmanni
sem var að funda úti í bæ. Hún
sagði mér að fyrst um sinn hefði
sumum starfsmönnum þótt óþarfa
umstang að vera að láta hana vita í
hvert skipti sem þeir skruppu úr
húsi en amma hlustaði ekki á nein-
ar úrtöluraddir og þetta gilti jafnt
fyrir alla. Eftir nokkurn tíma
höfðu allir starfsmenn Veðurstof-
unnar samþykkt þetta vinnulag og
sáu að þetta var auðvitað eina leið-
in til þess að amma gæti sinnt
starfinu sómasamlega. Það má eig-
inlega segja að „eitt gildir fyrir
alla“ hafi verið mottó hennar
ömmu. Hún var óþreytandi við að
innræta manni að það ætti að
koma eins fram við alla og hefur
það reynst mér mjög gott vega-
nesti.
Lárus St. Guðmundsson.
Gróa amma mín er fallin frá.
Þegar ég hugsa til baka minnist
ég hennar ekki sem gamallar
konu. Sá partur ævi hennar þar
sem hún var veikburða og upp á
aðra komin var svo stuttur.
Amma Gróa var með orkumeiri,
duglegri og fjörugri einstaklingum
sem ég hef kynnst. Hún lifði við-
burðaríku lífi, vann fullan vinnu-
dag langt fram eftir aldri, var á
fullu í ýmis konar félagsmálum,
synti á morgnana og dansaði svo á
kvöldin. Ekkert var henni ómögu-
legt og úthaldið var endalaust. Það
sem hún ætlaði sér varð að veru-
leika, hvort sem það var að fara í
nám um fimmtugt og breyta al-
gjörlega um lífsstíl, kaupa jörð eða
vera í forsvari í félagsmálum, svo
eitthvað sé nefnt.
Óhrædd, ákveðin og bjartsýn,
það lýsir ömmu vel.
Amma vann sem matráðskona
fyrri hluta ævinnar og var vön að
stýra stórum vinnustöðum. Það
sást vel að þar fór vön kona þegar
hún „rúllaði upp“ stórum fjöl-
skylduboðum langt fram á gamals
aldur.
Það má segja að amma hafi ver-
ið hvunndagshetja. Hún hefur gef-
ið mér gott fordæmi og verið
ómetanleg fyrirmynd. Hún sýndi
mér að með áræði, dugnaði og
æðruleysi nærðu settu marki – og
minnir mig á að lifa lífinu lifandi!
Gréta Vilborg
Guðmundsdóttir.
Elskulega amma mín,
eg með stolti nafn þitt ber,
ætíð mun ég minnast þín
meðan hérna lífs ég er.
Það eru margar minningarnar
sem renna í gegnum hugann um
ömmu litlu, hún var jú ekki hávax-
in en stórt hafði hún hjartað.
Vorið sem ég dvaldi hjá ömmu
og afa á Eiðum, þá fimm ára göm-
ul skotta. Rifjaði hún oft upp þenn-
an tíma við mig og sagði mér þá
yfirleitt frá klossunum sem ég
hljóp um á með tilheyrandi skell-
um.
Sumarið sem ég var með henni í
Djúpmannabúð man ég hvað hún
hló mikið þegar skríkti í mér með
viskustykkið yfir símtólinu að
hlusta á samtöl í sveitasímanum.
Öll sumrin á Bjarnastöðum, þar
sem hún dansaði í eldhúsinu við
harmónikutóna bakandi lummur
og annað góðgæti. Hlaupandi
hraðar en gríslingarnir um túnið,
og hinar ómissandi sundferðir.
Börnunum mínum var hún góð,
Gunnar Örn var oft hjá henni á
meðan ég var í vinnu og mikið sem
hann elskaði snúðana hennar góðu.
Dúkkurnar eins og hún kallaði
Þrúði Sóley og Þórdísi Páley fá
ekki að kynnast henni svo að þær
eigi minningar, nema í gegnum
myndir og sögur sem ég, afi og
amma þeirra eigum eftir að ylja
okkur við um komandi ár.
Elsku amma mín, ég kveð þig
með þessum orðum;
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
(Þórunn Sigurðardóttir.)
Guð geymi þig
Þín
Gróa Halla.
Ég veit ekki einu sinni hvar ég á
að byrja eða hvað ég á að segja. En
það sem ég veit með vissu er að þú
varst besta amma í heimi sem
nokkur gat hugsað sér að eiga. Þú
ert búin að vera stór þáttur í lífi
mínu frá þeim degi sem ég fæddist
og munt áfram verða.
Þá er helst að minnast þess þeg-
ar við systkinin bjuggum hjá þér
þegar við vorum lítil. Við fylgdum
þér hvert fótmál og þú leiddir okk-
ur áfram. Við fórum með þér í
sund á hverjum morgni og svo á
veðurstofuna. Svo var alltaf nóg að
gera á Flókagötunni og Bjarna-
stöðum. Á þessum þrem árum náð-
ir þú að móta okkur að því sem við
erum í dag. Við vorum mikið hjá
þér og höfum verið mikið hjá þér
síðan. Þú munt alltaf verða meira
en amma í mínum augum, þú varst
mamma í dulargervi. Þú sagðir líka
alltaf að við værum börnin þín og
þannig leið okkur. Þú gafst okkur
öryggi, ást og hlýju og sérstaklega
á erfiðum tímum. Þú varst sú
fyrsta sem við leituðum til ef okkur
vantaði hjálp. Þú gerðir mig að því
sem ég er í dag og þakka ég þér
fyrir það og allt sem þú hefur gefið
mér.
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta,
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
Ég þakka þau ár sem ég átti
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfin úr heimi,
ég hitti ekki um hríð,
þá minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sig.)
Guðrún Hildur Ragnarsdóttir.
Amma mín, ég er enn að reyna
að átta mig á því að þú sért farin,
eftir allan þennan tíma sem þú hef-
ur verið til staðar í mínu lífi og
spilað stórt hlutverk þá finnst mér
það algerlega óhugsandi. Alveg
sama hvað allt annað í lífinu hefur
breyst frá því ég fyrst man eftir
mér þá hefur þú alltaf verið til
staðar fyrir mig, Flókagatan var
búin að vera griðastaður sem ég
hlakkaði alltaf til að koma á. Þú
last fyrir mig sögur þegar ég var
lítill, sagðir mér frá lífinu eins og
það var, fórst með mér í göngu-
ferðir eða heimsóknir og við spjöll-
uðum um heima og geima. Ég hef
aldrei á lífsleiðinni kynnst mann-
eskju sem hefur verið jafn óeig-
ingjörn, þú fannst alltaf tíma fyrir
alla í kringum þig og vildir allt fyr-
ir þá gera.
Ég á margar minningar frá
ferðalögunum okkar á sumrin,
margar allra bestu minningar sem
ég á síðan að ég var lítill á ég með
þér amma mín og ég verð ævinlega
þakklátur fyrir þær.
Ein þeirra er þegar við vorum að
veiða í Ísafjarðaránni (ætli ég hafi
ekki verið svona 10 ára), ég var
nýbúinn að fá veiðisett með fal-
legum önglum sem ég hafði beðið
eftir að prófa. Eftir ekki langa
tíma man ég hvar öngullinn minn