Morgunblaðið - 03.12.2007, Page 17

Morgunblaðið/Ómar
Óneitanlega sætir Það getur verið erfitt að standast tilhugsunina um svona lítil og hlý krútt. noghlýkrút.
G
efandinn verður að vera
tilbúinn til að hugsa
sjálfur um dýrið sem
hann gefur í jólagjöf, ef
viðtakandinn vill alls
ekki taka við því eða getur það
hreinlega ekki af einhverjum ástæð-
um,“ segir Björn Styrmir Árnason
hundaatferlisráðgjafi um það þegar
fólk tekur upp á því að gefa lifandi
dýr í jólagjöf eða af öðru tilefni.
„Vissulega er þetta voðalega róm-
antískt augnablik þegar einhver fær
kannski krúttlegan kettling eða
hvolp með rauða slaufu um hálsinn,
gefins frá sínum heittelskaða eða
einhverjum öðrum. Fólki finnst voða
sætt að sofa með hvolpinn uppi í
rúmi yfir jólahátíðina en svo þegar
hann er orðinn eins árs er hann
kannski 45 kíló, fer úr hárum og slef-
ar og þá finnst mörgum ekki lengur
gaman að hafa hann uppi í rúmi eða
yfirleitt á heimilinu.“
Égt vildi ekkert þennan kött
Dýralæknar og annað fólk sem
starfar á stofnunum þar sem komið
er með dýr til aflífunar, mæla ekki
með því að dýr séu gefin óvænt.
Björn segir að það sé til dæmis vin-
sælt að gefa kettlinga en svo kemur
fólk með kisuna til aflífunar þegar
sumarfríið brestur á, vegna þess að
þá er enginn til að hugsa um dýrið.
„Stundum virðist fólk firra sig
ábyrgð þegar það fær dýr að gjöf og
við heyrum setningar eins og: „Ég
vildi ekkert fá þennan kött í upphafi,
ég fékk hann gefins.“ Eins virðist
fólk miklu tengdara þeim dýrum
sem það fær sér að yfirlögðu ráði og
virkilegri löngun en þeim sem það
fær að gjöf. Þegar vandamál koma
upp gefst fólk frekar upp ef það hef-
ur ekki sjálft ákveðið að fá sér dýrið.
Við sjáum þetta ekki aðeins með kis-
urnar heldur líka með hundana, sem
fólk endar oft á að láta aflífa. Fólk
kemur til okkar og segir kannski:
„Æ, ég fékk hann gefins en ætlaði
aldrei að fá mér hund, og nú get ég
ekkert haft hann lengur.“
Fimmtán ára ábyrgð að taka
að sér hund eða kött
Björn segir heilmikið mál að eiga
hund, hann sé mikil félagsvera og
þurfi mikla umhugsun.
„Það þarf að fara með hann út á
hverum degi til að hreyfa hann, það
þarf að halda honum heilbrigðum og
fóðra hann. Allir í fjölskyldunni
þurfa að vera með í að ala hann upp,
svo hann verði sómasamlegur og
stilltur. Það er því eins gott að sá
sem fær hann að gjöf sé tilbúinn til
að taka þetta allt að sér. Þetta verð-
ur að hugsa til enda, því það er
þrettán til fimmtán ára ábyrgð að
taka að sér hund eða kött. Við mæl-
um frekar með að fjölskyldan fái sér
dýr í jólagjöf saman og að vel
ígrunduðu máli og það verða allir í
fjölskyldunni að vera tilbúnir til að
leggja sitt af mörkum. Það er ekki
hægt að ætlast til að einn ein-
staklingur í fjölskyldunni fái til
dæmis hund gefins með orðunum:
„Nú hugsar þú um þennan hund af
því þetta er hundurinn þinn.“
Að halda hund fylgja líka töluverð
fjárútlát, bæði fóðurkostnaður,
dýralæknakostnaður, skráning,
þjálfun og hundanámskeið, svo eitt-
hvað sé nefnt.“
Móttækilegasti aldurinn
Björn leggur áherslu á að þegar
fólk fái sér gæludýr, sérstaklega
þegar um hunda eða ketti er að
ræða, þurfi það að vera sameiginleg
ákvörðun allra á heimilinu. „Dýrin
þurfa líka að vera á réttum aldri.
Kettlingar og hvolpar eru tilbúnir á
ákveðnum aldri til að fara af sínu
upprunalega heimili yfir á nýtt
heimili, en það er í kringum átta til
tíu vikna aldur. Þá er hundurinn eða
kötturinn móttækilegastur til skipta
um umhverfi, læra og kynnast nýj-
um hlutum og mynda tengsl við nýja
einstaklinga og aðlaga sig. Eins er
mælt með að nýr eigandi komi
nokkrum sinnum í heimsókn áður en
hvolpur er fluttur svo flutningarnir
verði minna sjokk fyrir dýrið.“
khk@mbl.is
Ábyrgð
fylgir lifandi
jólapökkum
Morgunblaðið/RAX
Ungviði Ekki er mælt með að gefa dýr óvænt í gjafir, því fylgir ábyrgð.
Það getur svo sannarlega vakið kátínu og ham-
ingju þegar lítill hundur eða kettlingur stekkur
alskapaður út úr jólapakkanum. Kristín Heiða
Kristinsdóttir lærði þó að slíkir pakkar ættu ekki
að leynast undir jólatrénu nema gefandinn hefði
hugsað sér að taka ábyrgð á dýrinu.
Fólki finnst voða sætt
að sofa með hvolpinn
uppi í rúmi yfir jólahá-
tíðina en svo þegar
hann er orðinn eins árs
er hann kannski 45 kíló,
fer úr hárum og slefar
www.dyralaeknastofan.is
|mánudagur|3. 12. 2007| mbl.is
daglegtlíf
Einfaldar aðgerðir á borð við
handþvott og notkun munngr-
isju geta verið áhrifaríkar til að
varna inflúensusmiti. »19
Sápa gegn smiti
Tímasetning skiptir höfuðmáli
þegar kemur að því að taka út
séreignarsparnaðinn sem hugs-
aður var fyrir efri árin. »18
Krónur í ellinni
UM ÞRIÐJI hver karlmaður á
Norðurlöndunum burstar tenn-
urnar bara einu sinni á dag að
sögn danska dagblaðsins Berl-
ingske Tidende. Norrænar konur
eru hins vegar öllu duglegri að
munda burstann samkvæmt könn-
uninni sem gerð var af danska
tannheilsuráðinu og tannbursta-
framleiðandanum Oral-B.
Það hefur löngum verið vitað
að munur er á körlum og konum.
Norðurlandabúar hafa líka haldið
því fram að munur sé á t.d. Norð-
mönnum og Svíum. Ofangreind
könnun staðfestir hvorutveggja
en hún var gerð í Danmörku,
Noregi, Svíþjóð og Finnlandi.
Samkvæmt henni láta 27% karl-
manna og 15% kvenna sér nægja
að bursta tennurnar einu sinni á
dag og eru finnskir karlar lat-
astir við tannburstunina. Létu 7%
finnskra manna þannig duga að
bursta tennurnar tvisvar í viku.
Langstærstur hluti þátttakenda
burstaði hins vegar tennurnar
tvisvar á dag og komu sænskar
konur þar best út – 93% þeirra
bursta tennurnar að minnsta
kosti tvisvar á dag.
Rétt burstun lykilatriði
Jafnvel þótt einhverjar hugsi
sig kannski tvisvar um eftir að
hafa fengið slíkar upplýsingar
áður en þær kyssa finnskan karl-
mann þarf tíðni tannburstunar
ekki að skipta höfuðmáli þegar
kemur að heilbrigðum tönnum.
Mestu máli skiptir hversu vel þær
eru burstaðar.
„Ef maður burstar tennurnar
rétt ætti að vera nóg að bursta
þær einu sinni daglega,“ segir El-
isabeth Gregersen, formaður
danska tannheilsuráðsins. „Hins
vegar eru fæstir nægilega ná-
kvæmir við tannburstunina til að
eitt skipti dugi. Þess vegna þurfa
flestir að bursta tennurnar oftar
en einu sinni daglega.“
Litur og hönnun burstans
Könnunin sýndi líka að Danir
voru líklegastir til að velja tann-
bursta eftir tegund, Norðmenn
spáðu mest í litinn, Svíarnir voru
meðvitaðastir um verðið á meðan
Finnarnir veltu hönnuninni mest
fyrir sér.
Það reyndist þó ekki bara vera
munur eftir kyni eða þjóðerni
hvað burstagleðina varðar, því
langskólagengið fólk reyndist
einnig duglegra að bursta tenn-
urnar en þeir sem einungis áttu
grunnnám að baki. „Ástæða þessa
er sú að langskólagengið fólk er
líklegra til að vera meðvitaðra
um eigið ágæti og útlit. Það lifir
líka almennt heilbrigðara lífi,
borðar hollari mat og hreyfir sig
meira,“ hefur blaðið eftir Greger-
sen.
Loks virðist sem eldra fólk sé
uppteknara af tannheilsu en þeir
sem yngri eru.
Karlar latari við að bursta tennurnar
Morgunblaðið/Ásdís
Tvisvar á dag Um 93% sænskra kvenna burstar tennurnar tvisvar á dag á
meðan 7% finnskra karla lætur nægja að bursta þær tvisvar í viku.