Morgunblaðið - 05.01.2008, Síða 35

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. JANÚAR 2008 35
Gamall sveitungi
minn og vinur, Magnús
Jónsson frá Kollafjarð-
arnesi lést 20. desember sl. í hárri elli
á hjúkrunarheimilinu Eir í Reykja-
vík. Við andlát þessa ljúflings og
sómamanns er margs að minnast frá
liðnum árum. Af átta börnum þeirra
merkishjóna, séra Jóns Brandssonar
og Guðnýjar Magnúsdóttur, var
Magnús fjórði í röðinni. Hann var
organisti við Kollafjarðarneskirkju
og heyrði ég sagt að hann hafði verið
aðeins 12 ára gamall þegar hann byrj-
aði að spila í kirkjunni.
Vafalaust hefur Ragnheiður, sem
var organisti og elst systkinanna, orð-
ið vör við sérstakan áhuga drengsins
á hljómlist og kennt honum að lesa
nótur. En nokkrum árum síðar
stundaði hann nám í orgelleik hjá Páli
Ísólfssyni í Reykjavík.
Það sýnir áhuga Magnúsar á hljóð-
færaleik að hann eignaðist bæði fiðlu
og píanóharmoniku ungur að árum og
þess nutum við sveitungar hans í rík-
um mæli og fleiri, bæði á Ströndum
og sunnan heiða, því að Magnús spil-
aði víða fyrir dansi og stjórnaði söng á
skemmtisamkomum. Flutningur á
hljóðfærum var oft erfiður á þeim
tímum því að fátt var um bæði bifreið-
ar og bílvegi þannig að oftast þurfti
Magnús að nota hesta til að komast
leiðar sinnar með harmonikuna.
Stundum var Matthías Jónsson bróð-
ir hans í för með honum. Hann var
líka afar músíkalskur og mynduðu
þeir þá afbragðs hljómsveit með því
að Magnús lék á fiðlu en Matthías á
harmonikuna. Minnist ég hrífandi
samleiks þeirra í Heydalsárskólanum
að lokinni kappsláttarskemmtun,
sem um þær mundir var árviss við-
Magnús Jónsson
✝ Magnús ÓlafurJónsson fæddist
á Kollafjarðarnesi í
Strandasýslu 24.
september 1913.
Hann lést á Hjúkr-
unarheimilinu Eiri
20. desember síðast-
liðinn og var jarð-
sunginn frá Fella-
og Hólakirkju 3.
janúar.
burður. Þegar ég var
við nám í Gagnfræða-
skólanum á Ísafirði
veturinn 1939-40 minn-
ist ég þess að Magnús
kom vestur og spilaði
um skeið á Ísafirði. Og
var ég stoltur af að
hafa átt þátt í að ráða
hann til að leika á
harmoniku fyrir nem-
endur í Gagnfræða-
skólanum. Er þetta
nefnt sem dæmi um
það hve Magnús fór
víða til að skemmta
með hljóðfæraleik sínum. Þetta var
hans útrás, og eftir henni var tekið
því að slíkir atburðir voru fátíðir á
Ströndum í þá daga.
Á þessum árum starfaði ung-
mennafélagið okkar, Hvöt, með mikl-
um þrótti í Kirkjubólshreppi. Magnús
var þar góður liðsmaður, tók til máls
á fundum, stjórnaði söng og lék fyrir
dansi. Mikið var sungið af ættjarð-
arljóðum og gat Magnús jafnan spilað
hvert lag eftir minni án nótnabóka.
Oft var slegið upp balli eftir fundina.
Og í minningunni finnst mér ég hafa
notið meiri háttar forréttinda að hafa
verið viðstaddur dansleiki þar sem
Magnús þandi harmonikuna en Bene-
dikt Grímsson hreppstjóri á Kirkju-
bóli stjórnaði marsinum með miklu
fjöri og öryggi. Þegar marsinn var
hafinn skildist manni vel hvaða merk-
ing fólst í orðinu „dansleikur“, því að í
marsinum er bæði leikur og dans.
Snemma á fjórða áratug síðustu
aldar stofnuðu Tungusveitungar fót-
boltafélag sem hlaut nafnið Hvatur.
Átti Magnús og þeir Kollafjarðarnes-
bræður hugmyndina að þeim fé-
lagsskap. Ekki leið á löngu þar til pilt-
ar í Tungusveit fóru að iðka
knattspyrnu sér til ánægju og aukins
þroska og með góðum árangri, sem
kom best í ljós á næstu árum þegar
þeir tóku þátt í kappleikjum, bæði
innan héraðs og utan. Þá voru um eitt
skeið 4 bræður frá Kollafjarðarnesi í
liðinu.
Árið 1942 kvæntist Magnús
frænku minni, Ágústu Eiríksdóttur
frá Dröngum, mikilli ágætiskonu.
Tóku þau við búi á Kollafjarðarnesi
og eignuðust fjögur mannvænleg
börn. Magnús var áfram organisti
kirkjunnar og Ágústa sá jafnan um
veitingar fyrir kirkjugesti, sem vöktu
athygli fyrir myndarbrag.
En búskapur var ekki það starf
sem Magnús hafði mestan áhuga á.
Hugur hans hneigðist fyrst og fremst
að tónlist og hann hafði sterka löngun
til að geta helgað sig henni og fengið
starf á þeim vettvangi. Árið 1954,
þegar hann var orðinn rúmlega fer-
tugur, lét hann drauma sína rætast.
Hann sagði upp jarðnæðinu, innrit-
aðist í Söngskóla Þjóðkirkjunnar og
tók söngkennarapróf vorið 1955. Síð-
an settist hann að á Akranesi með
fjölskyldu sinni og starfaði þar við
söngkennslu í ýmsum skólum. Einnig
kenndi hann á söngnámskeiðum og
stjórnaði kórsöng. Fækkaði þá sam-
fundum okkar, en við hjónin áttum þó
eftir að hitta Magnús og Ágústu á
Akranesi og gista hjá þeim eitt sinn, á
leið okkar til Reykjavíkur. Gengu þau
þá úr rúmi fyrir okkur og var ekki við
annað komandi, sem lýsir vel þeirra
fórnfúsu greiðvikni.
Árið 1971 fluttu þau Magnús og
Ágústa til Reykjavíkur, þar sem
Magnús starfaði enn að söngkennslu.
Tók hann þá fljótlega að sér að
stjórna kór Átthagafélags Stranda-
manna í Reykjavík og gegndi því
starfi í 12 ár. Af þeim tveim hljóm-
plötum sem Átthagafélagið gaf út
1979 og 1983 má glöggt heyra að
Magnús hefur náð skínandi góðum
árangri með söngstjórn sinni. Magn-
ús Jónsson var gæfumaður í einkalífi
sínu og það varð honum mikil lífsfyll-
ing að geta helgað störf sín tónlistinni
síðari hluta ævinnar. Ég er þakklátur
fyrir að hafa kynnst þessum sóma-
manni og átt hann að vini. Við hjónin
sendum Ágústu og öðrum aðstand-
endum innilegar samúðarkveðjur.
Torfi Guðbrandsson.
✝ Jón ÁstvaldurHall Jónsson
fæddist í Otradal í
Arnarfirði 8. des-
ember 1943. Hann
lést á heimili sínu,
Brekkustíg 1 í
Bíldudal, 21. des-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Elísabet Matt-
hildur Árnadóttir,
f. 8. júní 1924, og
Jón Erlendsson, f.
15. apríl 1903, d.
30. maí 1980.
Eiginkona Ástvaldar er Þur-
íður Sigurmunds-
dóttir, f. 18. maí
1945, og eignuðust
þau þrjá syni, þeir
eru Ómar Hall, f.
28. nóvember
1963, Viðar Örn, f.
26. júlí 1965, og
Andri Már, f. 11.
desember 1976.
Barnabörnin eru
tíu.
Útför Jóns Ást-
valdar fer fram
frá Bíldudalskirkju
í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Sú sorgarfregn barst mér, að
frændi minn og vinur, Jón Ástvaldur
Hall Jónsson frá Bíldudal, hefði látist
21. desember síðastliðinn. Hann var
fæddur í Otradal í Arnarfirði. Móðir
hans er hálfsystir mín, Elísabet Árna-
dóttir, og faðir Jón Erlendsson.
Jón Ástvaldur var í fyrstu á heimili
foreldra minna, stuttan tíma í Otradal,
en síðan á Bíldudal. Hann var skamm-
an tíma í Reykjavík, en fékk þá að fara
vestur aftur. Þar ólst hann síðan upp í
skjóli foreldra minna þangað til hann
stofnaði eigið heimili í þorpinu.
Snemma fór að bera á áhuga hans
og hæfileikum til tónlistariðkunar.
Hann eignaðist snemma harmoniku
og þá stofnaði hann ásamt félögum
sínum tríó sem síðar urðu svo fleiri.
Þá var stofnuð alvöruhljómsveitin Fa-
con, sem aflaði sér frægðarorðs á
landsvísu, enda spiluðu þeir félagar
nokkuð víða um landsbyggðina.
Svavar Gests sem rak fyrirtækið
S.G.-hljómplötur gaf út plötu með
hljómsveitinni og voru lögin mjög vin-
sæl í alllangan tíma. Eitt laganna
komst inn á lista tíu vinsælustu laga
skömmu eftir að platan kom út. Það
var hið fræga lag Ég er frjáls eftir
Pétur Bjarnason.
Jón Ástvaldur hefur samið fjöldann
allan af fallegum lögum, sem lítt hafa
þó komist út fyrir heimahéraðið, en
synd er, að úrvali þeirra skuli ekki
vera safnað inn á disk. Við unnum
saman við gerð söngleikja árum sam-
an og voru þeir sýndir á leikfélags-
skemmtunum og víðar. Jón Ástvaldur
hefur leikið undir söngvum og gam-
anmálum á flestöllum skemmtunum
hjá hinum ýmsu félögum á staðnum í
áraraðir og sjaldan eða aldrei hafði
hann neitað beiðni um aðstoð í þeim
efnum.
Hann kvæntist Þuríði Guðmundu
Sigurmundsdóttur póstafgreiðslu-
manni og eignuðust þau þrjá syni, þá
Ómar, Viðar og Andra. Tveir þeir síð-
arnefndu hafa stofnað heimili á Bíldu-
dal, en sá elsti býr í Hafnarfirði.
Jón Ástvaldur stundaði ýmis störf
um dagana til sjós og lands, eins og
gengur í hinum smáu byggðarlögum.
Hann var um stundarsakir skipstjóri
á rækjubáti og einnig stundaði hann
sjómennsku á öðrum skipum. Mest
vann hann þó við smíðar, enda var
hann bráðlaginn og eftirsóttur á þeim
vettvangi. Seinast vann í þeirri at-
vinnugrein hjá fyrirtækinu Lás á
Bíldudal. Hann var síkátur, jafnlynd-
ur og gamansamur og var mjög vin-
sæll af vinnufélögum og héraðsfólki.
Jón Ástvaldur var gleðimaður tals-
verður og hafði gaman af að dreypa á
glasi af góðu víni. Hann lék á mörg
hljóðfæri og kona hans er einnig
söngmanneskja mikil og hefur verið
drjúgur kraftur hjá leikfélagi staðar-
ins. Synir þeirra eru einnig hæfileika-
menn á tónlistarsviðinu.
Ég sakna þessa vinar míns og
frænda, en minningarnar lifa, einkum
þó hvað mig snertir um samvinnu
okkar við leikritin og söngvana. Ég
dvaldi á heimili þeirra hjóna sl. sumar
á þeirri miklu hátíð, sem nefnd er
Bíldudals grænar. Ekki hvarflaði að
mér er ég kvaddi minn ágæta frænda,
að það yrði í síðasta sinn er við sæj-
umst. Bíldudalur horfir nú á bak eins
síns ástsælasta íbúa.
Ég votta fólki hans innilega samúð
mína.
Hafliði Magnússon, Selfossi.
Ljúfþýtt lag
lokkandi fagran hljómþýðan óm
söngst þú blítt brosandi
barnslega mildum róm
Ástaróð
aðeins sem þú söngst fyrir mig
alsæll og ástfanginn
örmum ég vafði þig.
Ljúft leið þá stund
um lognkyrra nótt
við ljóðið þitt sefandi rótt.
Af því enn
unaðsleg birta um huga minn fer
Ómar sælt söngur þinn
síðan í hjarta mér.
(Hafliði Magnússon)
Að leiðarlokum vil ég þakka Ást-
valdi Jónssyni fyrir lífsgönguna í tón-
listinni er við deildum saman í mörg
ár.
Jón Kr. Ólafsson,
söngvari, Bíldudal.
Ástvaldur var tónlistarmaður af lífi
og sál. Hann var ávallt að sinna tón-
listinni hvort heldur sem var heima
hjá sér, á ýmsum skemmtunum á
Bíldudal eða í hljómsveitum. Þekkt-
asta hljómsveitin hans var Facon sem
starfaði nánast allan sjöunda áratug-
inn og líklega var hann eini meðlim-
urinn sem var í hljómsveitinni allan
tímann sem hún starfaði. Aðrar
hljómsveitir sem nefna má voru
Stúkutríóið, HGH tríó, Tríó aukaat-
riði, Sem og Hljómsveit Jóns Ástvald-
ar Hall Jónssonar. Ég spilaði á bassa í
þeirri hljómsveit sem bauð upp á
gömlu íslensku dægurlögin. Þetta var
á níunda áratugnum og þessi lög voru
þá ekki almennt orðin vinsæl aftur
eins og nú er. Ástvaldur kunni öll
þessi lög afturábak og áfram og það
var mikill skóli að læra þau af honum
því mörg þeirra hafa blæbrigðaríkar
hljómasetningar og melódisk tónteg-
undaskipti.
Ég man að það kom á óvart á æf-
ingum að Ástvaldur vissi stundum
ekki hvað sumir hljómanna sem hann
var að kenna mér og félaga mínum
hétu, það voru þá gjarnan breyttir
hljómar, stækkaðir eða minnkaðir og
þvíumlíkt. Hann hafði aldrei lært tón-
list í skóla og ég veit ekki til þess að
neinn hafi kennt honum, ég held að
hann hafi lært þetta allt af sjálfum sér
– hlustað og spilað. Það var samt ekki
fyrr en nokkrum árum seinna að ég
áttaði mig á því að hann bjó yfir náð-
argáfu í tónlist. Við vorum þá nokkrir
félagar komnir vestur að æfa fyrir
dansleik á Bíldudal og Gutti, eins og
hann var jafnan kallaður, var með.
Prógrammið var rokk og ról og upp
komu meiningar í bandinu um að það
hentaði ekki að vera með másandi
orgel í öllu rokkinu en orgelið var að-
alhljóðfæri Gutta. Gutti skrapp þá
heim og náði í gítargarm og magnara
sem var ekki merkilegur og lét org-
elið eiga sig. Ég hafði heyrt sögur af
honum frá Facon-tímanum þegar
þeir voru að fá einhver ný hljóðfæri í
bandið og Gutti þurfti ekki nema dag-
inn til að geta spilað á þessi hljóðfæri
um kvöldið. Og þarna var hann kom-
inn með rafmagnsgítar og hann sló
allt út. Gítarinn bókstaflega söng í
höndunum á honum. Hann var með
hreinan og sterkan tón eins og hann
hefði aldrei gert neitt annað en að
spila á gítar alla sína ævi.
Það er ekki oft sem maður verður
vitni að svona einstakri gáfu eins og
hann sýndi þetta kvöld í Baldurshaga
og það eru ekki margir atvinnutón-
listarmenn sem geta látið hljóðfæri
sín syngja með þeim undraverða
hætti sem hann kunni skil á, hvað þá
hljóðfæri sem þeir almennt leika ekki
á. Þarna upplifði ég merkilega stund í
mínu tónlistarlífi og ég áttaði mig á að
hljóðfærið, þótt nauðsynlegt sé, er í
raun aukaatriði, það er tónlistin sjálf
sem skiptir öllu máli. Af honum lærði
ég margt fleira um tónlist og hvernig
hægt er að stunda hana og ég er hon-
um þakklátur fyrir það.
Við Ásta vottum fjölskyldu Ást-
valdar samúð okkar á þessari sorg-
arstundu.
Helgi Hjálmtýsson.
Jón Ástvaldur Hall
Jónsson
✝
Elskulegur faðir okkar, afi og langafi,
MAGNI INGÓLFSSON,
Dvalarheimilinu Höfða,
Akranesi,
lést á Sjúkrahúsi Akraness mánudaginn
31. desember.
Útförin fer fram frá Akraneskirkju þriðjudaginn
8. janúar kl. 14.00.
Inga Birna Magnadóttir,
Steinn Bragi Magnason,
Steinunn Hlín Þrastardóttir,
Elvar Árni Þrastarson,
Jón Ingi Þrastarson,
Hákon Helgi Óskarsson.
✝
Elskulegur eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir
og afi,
HALLDÓR JÓHANNESSON
frá Víðigerði,
Gullengi 9,
Reykjavík,
verður jarðsunginn frá Grafarvogskirkju
mánudaginn 7. janúar kl. 13.00.
Helga Ingvarsdóttir,
Ingvar Halldórsson,
Jóhanna Halldórsdóttir,
Edda Halldórsdóttir,
tengdabörn og barnabörn.
✝
Elskuleg sambýliskona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma, langamma og langalangamma,
RAGNHEIÐUR MARÍASDÓTTIR,
Skúlagötu 40,
Reykjavík,
sem lést á Landspítalanum í Fossvogi fimmtudaginn
20. desember verður jarðsungin í Langholtskirkju
mánudaginn 7. janúar kl. 13.00.
Jóhannes Leifsson,
Ingvar Á. Jóhannesson,
Friðgeir Þ. Jóhannesson, Ragna Kjartansdóttir,
Sigríður M. Jóhannesdóttir, Pétur Hreinsson,
Reynir S. Jóhannesson, Margrét G. Kristjánsdóttir,
Jökull H. Jóhannesson,
barnabörn, barnabarnabörn og langalangömmubarn.
Minningarkort
535 1825
www.hjarta.is 5351800