Morgunblaðið - 16.03.2008, Qupperneq 26

neyðaraðstoð
26 SUNNUDAGUR 16. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
taka stúlkuna úr að ofan og setja
hana í sjúkratreyju. Undirbúa á
hana undir frekari rannsóknir.
Mamma hennar lætur hana fá
GSM-síma, kveðst ætla heim þar
sem hún er sjálf með lítil börn en
segist hafa samband fljótlega.
Ég kveð sjúkraflutningamennina,
sem ég hef fylgt um kvöldið, með
nokkrum söknuði en sný mér svo að
því að fylgjast með meðferðinni sem
sjúklingurinn okkar fær.
Blóðþrýstingur er mældur og
settur upp vökvi – allt er undir öfl-
ugu eftirliti hér.
„Hún gæti verið orðin þurr, sem
við köllum, eftir viku veikindi,“ seg-
ir hjúkrunarfræðingurinn sem heit-
ir Bára Benediktsdóttir. „Hún hefur
verið með hita og flensu og fékk svo
lyf sem hún þoldi illa.“
Lungnamyndataka og spjall
Rétt á eftir er sjúklingnum ekið
fram. Það á að fara með stúlkuna í
lungnamyndatöku. Ég tölti á eftir
og næ tali af henni þegar búið er að
röntgenmynda og beðið er eftir úr-
skurði læknis um niðurstöður.
„Ég er búin að vera með hita og
flensu og svo fékk ég svo hræðileg-
ar kvalir í magann þegar ég hafði
tekið lyf sem mér var ávísað vegna
sífellds hósta,“ segir Ýrr Geirs-
dóttir.
Hún kveðst vera með penisill-
ínofnæmi.
„Ég fékk heiftarleg viðbrögð fyrir
nokkrum árum þegar mér var gefið
penisillín, útbrot um allan líkamann,
svima, uppköst og mikinn kláða. Ég
hafði verið með steratöflur jafnhliða
en ofnæmiseinkennin komu fram
þegar ég hætti að taka sterana.“
Hún kveðst fædd 1979 og hafa
verið heilsugóð yfirleitt.
„Ég tók fyrstu töfluna í gær-
kvöldi, svo í morgun og þá fór ég að
verða mikið lasin, flökurt og með
svima og loks uppköst – þá hringdi
ég í mömmu og hún dreif í að kalla
á sjúkrabíl.“
Algeng meðferð
Þegar niður kemur tala ég aftur
við Báru hjúkrunarfræðing og spyr
hana hvort meðferðin sem Ýrr fékk
sé dæmigerð fyrir svona tilvik?
„Já, þetta er mjög algeng afleið-
ing af inflúensu, fólk verður þurrt
vegna hitans, fær ljótan hósta.
Henni er gefinn vökvi til að vega á
móti þurrkinum, teknar blóðprufur
og röntgenmyndir af lungum. Ég
býst við að hún verði ekki lengi hér.
En maður veit aldrei, hún lítur þó
sannarlega miklu betur út strax
núna en við komuna hingað. Þetta
lítur ágætlega út.“
Móðir sjúklings, Hlíf Guðmunds-
dóttir er aftur komin til dóttur sinn-
ar. Hún kveður hana ekki hafa
fengið penisillínofnæmi fyrr en á
fullorðinsárum, hafa þolað vel lyfið
sem barn og enginn í kringum hana
sé með slíkt ofnæmi. „Ýrr var
hraustur krakki, en ef við veikjumst
þá veikjumst við vel,“ bætir hún við
og brosir.
Við kveðjum þær mæðgur þar
sem þær brosa blítt til ljósmynd-
arans og sannarlega er Ýrr orðin til
muna hressari en þegar hún lá í
sjúkrabörunum í sjúkrabíl 701.
Ég fæ fylgd Páls Svavars Páls-
sonar læknis um húsakynni slysa-
og bráðadeildar í Fossvogi. Hann
sýnir mér stofu þar sem alvarlega
veikt fólk er rannsakað, þar eru alls
kyns tæki til að veita sem öruggasta
athugun og meðferð, lyf og annað er
við höndina.
Hann segir Ýri vera með berkju-
bólgu sem afleiðingu af hita og
flensu sem fór versnandi. Fékk
sýklalyf sem sló á einkenni en olli
kviðverkjum þar sem hún þoldi illa
lyfið Erymax. Hann kveður Ýri ekki
vera í neinni hættu, hún myndi fá
nýtt lyf og verða send heim fljótlega
ef ekkert óvænt kæmi út úr blóð-
prufunum.“
Við kíkjum inn í stofur sem á leið
okkar verða, sjáum stofu þar sem
háls- nef- og eyrnaskoðun fer fram,
svo og augnskoðun. Verið er að
setja gips á handlegg manns í stórri
stofu, „gipsherberginu“, og loks
enda ég frammi á gangi þar sem ég
kveð móttökustúlkuna með virktum
og þakka fyrir að fá að fylgjast með
störfum alls þessa ágæta starfsfólks
sem ég hef þarna hitt og talað við.
Ég hef sannfrétt að búið er að
kaupa bíl til að flytja lækni á neyð-
arstað, þetta kallar Már Krist-
jánsson, sviðsstjóri lækninga á
Landspítala, stefnumótabifreið og á
þetta fyrirkomulag að koma í stað
mönnunar lækna á sjúkrabíl 701. Á
slysa- og bráðadeild Landspítala er
augljóslega unnið mikið, óeig-
ingjarnt og gott starf sem sann-
arlega er okkur hinum lífs-
nauðsynlegt.
Skýrslan Sigurjón bráðatæknir afhendir Báru hjúkrunarfræðingi skýrslu sem hann gerði í
sjúkrabíl 701 um ástand og líðan Ýrar Geirsdóttur og hvað fyrir hana hafði verið gert.
Hlustun Páll Svavar Pálsson læknir hlustar Ýri Geirsdóttur. Hún var með sérlega ljótan hósta
og greindist með berkjubólgu sem afleiðingu af hita og slæmri inflúensu.
Veik Ýrr Geirsdóttir var talsvert veik þegar hún var flutt á slysa- og bráðadeild eftir förina í sjúkrabíl 701 með
þeim Sigurjóni og Sveinbirni sem þarna bera hana á milli sín í sjúkrabörunum til meðferðar á deildinni.
Slysa- og bráðadeild í Foss-vogi er mikilvægur staðurfyrir höfuðborgarsvæðiðog raunar allt landið og
miðin.
„Segja má að við sinnum öllu
svæðinu milli Grænlands og Fær-
eyja, bæði hvað varðar flug- og
skipaferðir, auk þess sem gerist á
landi,“ segir Ófeigur Tryggvi Þor-
geirsson, yfirlæknir deildarinnar.
En hvernig er deildin í stakk bú-
in til að sinna svo umfangsmiklu
starfi?
„Spítalinn hefur komið til móts
við óskir deildarinnar um rýmri
og betri aðstöðu. Hún er ágætlega
í stakk búin til að sinna þessu hlut-
verki þó svo að margt mætti betur
fara. Þar með talið hvað varðar
aðstöðu og það sem snýr að tví-
skiptingu spítalans sem hefur gert
okkur stundum erfitt fyrir.“
Væri betra að hafa bráðadeild á
einum stað?
„Það er ekki nokkur spurning
vegna þess að fólk er oftast með
fleiri en eitt vandamál og það, að
hafa tvo staði til að sinna sitt hvoru
vandamálinu, gerir okkur erfiðara
um vik að sinna sjúklingum. Í ljósi
þessa er best að hafa þetta á einum
stað.
Það er komin upp mikil þörf á
að þróa bráðafræði frekar og
skriður kemst ekki á þau mál fyrr
en starfsemin hefur verið samein-
uðu undir einu þaki. Það er erf-
iðara að þróa bráðafræði á tveim-
ur stöðum.“
En hvernig er staðan hvað
mönnun snertir?
„Hún er nokkuð erfið um þessar
mundir hvað varðar læknavæng-
inn og rekja má orsakir þess til at-
burða undanfarnar vikur og mán-
uði í tengslum við breytingar á
starfsemi utan spítalaþjónustu. Sú
breyting sem varð að aðkomu
deildarinnar hvað varðar svo-
nefndan neyðarbíl leiddi til upp-
sagnar og brotthvarfs yngri lækna
frá deildinni og við erum svolítið
að ströggla um þessar mundir
vegna þessa – en erum að leita
leiða til að leysa málið.“
Er deildin í örri þróun að öðru
leyti núna?
„Deildin hefur tekið heilmiklum
breytingum undanfarin tvö ár með
breyttu verklagi og áherslum í
starfseminni sem hefur gert hana
betur búna til að mæta sífellt vax-
andi aðsókn.
Um 60 þúsund manns á ári
Árlega koma á deildina rúmlega
60 þúsund manns, þar af um tveir
þriðju á svokallaða gönguvakt eða
slysavakt og einn þriðji á svokall-
aða bráðavakt.
Við á slysa- og bráðadeild höf-
um útfært starfsemina þannig að
við getum sinnt betur þessari
auknu aðsókn í þjónustu deild-
arinnar, til að mynda getum við
sinnt sjúklingum í allt að 24
klukkustundir. Það eykur getu
okkar til að leita úrræða fyrir
fleiri en áður og í kjölfarið höfum
við fækkað innlögum á spítalann
töluvert. Annað knýjandi úrlausn-
arefni er að stytta bið og gera
starfsemina skilvirkari. Í síðustu
viku tókum við upp nýtt móttöku-
lag sem byggir á því að gera mót-
töku sjúklinga mun skilvirkari. En
útkomu er ekki að vænta fyrr en
eftir fáeinar vikur hvað varðar
biðtíma og aðgengi að deildinni.
Við höfum fullan hug á að bæta
þann þátt í samræmi við það sem
bestu staðir austanhafs og vestan
hafa verið að gera á undanförum
fimm árum.“
Hverjar eru mestu framfarir
síðustu ára í starfi?
„Við reiðum okkur aðallega á
gott starfsfólk og starfsþróun þess
á vettvangi bráðafræði sem við er-
um að móta sem nýja sérgrein á Ís-
landi. Bráðafræði hefir rutt sér til
rúms undanfarin 20 ár, einkum í
enskumælandi löndum. Við erum
að þróa þetta við Landspítalann til
að mæta sívaxandi kröfum um bet-
ur skipulagða móttöku bráðveikra
á sjúkrahúsum. Stefna okkar er að
stytta biðtíma verulega og auka
þannig aðgengi að deildinni fyrir
þá sem þurfa þjónustu hennar.“
Lífsnauðsynleg starfsemi
Yfirstjórn F.v. Már Kristjánsson, sviðsstjóri lækninga LSH, Guðlaug Rakel
Guðjónsdóttir, sviðsstjóri hjúkrunar, Ófeigur Þorgeirsson, yfirlæknir
slysa- og bráðadeildar, og Ragna Gústafsdóttir hjúkrunardeildarstjóri.