Morgunblaðið - 08.08.2008, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 8. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Andrés Þorleifsson
andresth@mbl.is
FJÖLMENNI var við opnun nýrrar og end-
urbættrar metandælu í þjónustustöð N1 á Bílds-
höfða í dag. Metanið er nú afgreitt með sama
hætti og annað eldsneyti en áður var metanið flutt
með tönkum á sérstöku svæði. Þá er eldsneytið
flutt beint frá Álfsnesi um 10 km leiðslu.
Ráðuneytið vinnur með sveitarfélögum
Össur Skarphéðinsson iðnaðarráðherra segir
ráðuneyti sitt hafa rætt við fimm sveitarfélög um
samstarf við að þau taki upp vistvæna hætti varð-
andi bifreiðaeign sína. Þá eigi að greiða leið olíufé-
laga sem vilji opna s.k. fjölorkustöðvar. Lengst
séu viðræðurnar komnar við Reykjanesbæ, en
einnig hefur verið rætt við fulltrúa Hafnarfjarðar,
Fjarðabyggðar, Hornafjarðar og Akureyrar.
„Með þessu erum við að ýta undir að markaður
skapist fyrir innlent eldsneyti af þessum toga,“
segir ráðherra og að ávinningurinn felist m.a. í
minni innflutningi eldsneytis, minni losun skað-
legra lofttegunda auk þess sem þetta sé hagstæð-
ara fyrir almenning. „Neytandinn á að hafa val,
hann á að hafa tækifæri til að velja. Smám saman
mun markaðurinn velja einhverja lausn sem mun
duga í töluvert langan tíma,“ segir ráðherra, sem
telur boð og bönn á olíufélögin ekki koma til
greina.
Fleiri fjölorkustöðvar á næstunni
 Iðnaðarráðherra opnar endurbætta metandælu á N1-stöð  Ráðuneytið í viðræðum við
sveitarfélög um vistvæna orku á landsbyggðinni  Neytendur hafi val um hvaða orku þeir nota
Í HNOTSKURN
»Í dag er eina metanstöðlandsins á Bíldshöfða.
»Fjölorkustöðvarnar eigaað hafa margs konar vist-
væna orkugjafa auk hinna
hefðbundnu.
»Vonir standa til að stöðv-arnar verði orðnar að
veruleika í lok næsta árs.
»Miðað við orku samsvararverð á metani því að
greiddar væru 83,93 kr. fyrir
bensínlítrann.
»4.000 bílar gætu gengiðfyrir metani af Álfsnesi.
Morgunblaðið/Golli
Kátir Össur Skarphéðinsson dælir á metanbíl við hlið Hermanns Guðmundssonar, forstjóra N1.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Unu Sighvatsdóttur
unas@mbl.is
UTANVEGAAKSTUR er viðvar-
andi vandamál á Íslandi þótt tíðnin
gangi í bylgjum. Víða hefur heldur
dregið úr akstri utan vega, en land-
vörður í Landmannalaugum sagði
frá því í Morgunblaðinu í gær að frá
mánaðamótum hefðu mikil spell-
virki verið unnin í friðlandinu og
bæði bílar og hjól skilið eftir slæm
sár í jarðvegi. Sama mátti nýlega
heyra á landverði í Reykjanesfólkv-
angi, þar sem sjá má ljót ummerki
eftir akstur mótorhjóla og fjórhjóla
í sumar.
Afleiðingarnar eru sérstaklega
slæmar á viðkvæmum svæðum há-
lendisins þar sem gróður hefur rétt
um tvo mánuði á ári til að komast á
legg, svo umferð ökutækja getur
valdið langvarandi skemmdum. Erf-
itt hefur þó reynst að taka á þessum
málum, m.a. hafa landverðir stund-
um gagnrýnt að löggæsla sé ekki
nógu virk utan alfaraleiðar en auk
þess hefur verið umdeilt hvað telst
til aksturs utan vega og hvað ekki.
Árið 2006 féllu fjórir sýknudómar
í Héraðsdómi Suðurlands þar sem
kært var fyrir utanvegaakstur og
var ástæða sýknu í öllum tilfellum
sú að slóðarnir sem eknir voru töld-
ust vegir samkvæmt skilgreiningu
umferðarlaga. Dómarar bentu þá á
að engin skilgreining er í nátt-
úruverndarlögum á hugtakinu „utan
vega“, en í umferðarlögum er „veg-
ur“ hins vegar skilgreindur mjög
vítt. Ætli löggjafinn að taka fyrir
akstur á ómerktum slóðum er því
þörf á skýrari lýsingu í lögum.
30.000 km kortlagðir
Til að bregðast við þessu hafa
Landmælingar Íslands unnið að því
undanfarin ár að kortleggja vegi og
slóða sem liggja utan vegakerfisins.
Verkið er langt komið og hafa alls
um 30.000 km verið kortlagðir, en
mælingum á að ljúka á landsvísu
haustið 2009.
Í febrúar skipaði umhverf-
isráðherra vinnuhóp sem hefur nú
hafist handa við að ákvarða, í fram-
haldi af vinnu Landmælinga, hvaða
slóðum þurfi að loka. Að því loknu
verður gefið út kort yfir samþykkta
slóða sem færðir verða í reglugerð,
og ætti þá enginn að velkjast í vafa
um það lengur hvar leyfilegt er að
keyra. Sesselja Bjarnadóttir, for-
maður hópsins, segir að vinnan
gangi vel þótt margt hægi á yf-
irferðinni. Horfa þurfi bæði til nátt-
úruverndarsjónarmiða og aðgengis
almennings að landinu, í samvinnu
við hvert sveitarfélag fyrir sig.
Enginn tímarammi hefur verið
settur á vinnu hópsins og því óvíst
hvenær lögin verða skýrari. Í milli-
tíðinni virðast fá úrræði vera til að
sporna við skemmdum á landinu.
Áfram er ekið utan vega
 Þrátt fyrir árlegar skemmdir af völdum utanvegaaksturs gengur hægt að
taka á vandamálinu  Lagabókstafurinn er óskýr og úrræði í löggæslu takmörkuð
Hvernig er
löggæslunni háttað?
Landhelgisgæslan hefur verið í
samvinnu við lögregluna á
Hvolsvelli og Selfossi um viku-
legt þyrlueftirlit með Suður-
landshálendinu þar sem fjöl-
förnustu slóðirnar eru.
Landverðir hafa þó gagnrýnt að
lögreglan sé ekki nógu sýnileg.
Þarf virkilega að
skilgreina hvað telst
utan vegar og hvað ekki?
Já, með núverandi lögum hefur
reynst erfitt að sakfella menn
fyrir að aka á viðkvæmum
jarðvegi ef einhvers konar slóði
er þar fyrir. Samkvæmt 2. gr.
umferðarlaga er vegur
skilgreindur á mjög víðan hátt
sem „vegur, gata, götuslóði,
stígur, húsasund, brú, torg, bif-
reiðastæði eða þess háttar sem
notað er til almennrar umferð-
ar.“
Eru viðurlög við
utanvegaakstri?
Já, brot á náttúruverndarlögum
geta varðað sektum eða allt að
tveggja ára fangelsi. Sekt-
argreiðslur hafa verið dæmdar
fyrir akstur utan vega, þótt ekki
séu mörg dæmi um slíkt.
S&S
ÞÓRUNN Sveinbjarnardóttir umhverfisráðherra for-
dæmir framferði þeirra sem spilla náttúrunni með ut-
anvegaakstri. Þetta athæfi sé „ömurlegur vitnisburður
um virðingarleysi“ fólks fyrir náttúru landsins, segir
ráðherrann. En kemur til greina að takmarka með ein-
hverjum hætti akstur fjórhjóla hérlendis eins og gert
hefur verið í Noregi?
„Í ljósi þess að ökutækjum hvers konar, torfæruhjól-
um, fjórhjólum, breyttum bílum og bílum almennt, hefur
fjölgað gríðarlega hér á landi á undanförnum árum er
það mín skoðun að þessum farartækjum megi ekki aka um hálendi Íslands
eins og þar sé nokkurs konar fríríki, svo að vitnað sé til orða landvarðar í
Landmannalaugum,“ segir Þórunn Sveinbjarnardóttir. kjon@mbl.is
„Vitnisburður um virðingarleysi“
Ör Myndirnar sýna skemmdir eftir utanvegaakstur í grennd við Borgarvatn, skammt frá Mosfellsbæ. Ör sem þessi eru lengi að gróa.
Ljósmynd/Vigdís
FRAMKVÆMDASTJÓRI Alþýðu-
sambands Íslands, Gylfi Arnbjörns-
son, segir brýnt að hugað verði sam-
eiginlega að lausnum á
efnahagsvandan-
um en ekki virðist
mikill áhugi á því
í ríkisstjórninni.
Til greina komi
að aðilar vinnu-
markaðarins
hefjist handa,
eins og gert var
með þjóðarsátt-
inni 1990, um að
leita lausna án aðkomu stjórnmála-
manna.
„Af einhverjum ástæðum hafa
stjórnmálamenn ekki tekið þennan
bolta. Og ég verð að viðurkenna að
mér finnst eins og forystumenn rík-
isstjórnarinnar hafi ekki nægilegan
pólitískan kjark til að leggjast í
þessa vinnu. Auðvitað getur hún ver-
ið þess eðlis að hún takist ekki og við
sem færum í hana yrðum að axla
ábyrgð á því. En það getur vel verið
að við þessar aðstæður þurfi vinnu-
markaðurinn að taka meira frum-
kvæði í málinu eins og var með þjóð-
arsáttina. Henni var ekki stýrt af
hálfu stjórnmálamannanna, það var
vinnumarkaðurinn sem reis upp og
bjó til þá lausn.“
Gylfi segir ójafnvægi hafa fengið
að leika lausum hala mjög lengi í
efnahagslífinu.
Bankarnir græða
á tá og fingri
„Tökum sem dæmi mismunandi
stöðu útflutningsgreina annars veg-
ar og verslunar og þjónustu hins
vegar. Þrátt fyrir þessar hremming-
ar skila bankarnir á þriðja og jafnvel
fjórða tug prósenta í raunávöxtun
eigin fjár. Einhvern veginn mótast
öll umræða um aðgerðir af því að það
þurfi að bjarga bönkunum en þeir
græða á tá og fingri!“
Gylfi segir að menn þurfi að hefja
samræður um stöðuna en ótímabært
sé að tala um launabreytingar. Hins
vegar sé ljóst að fyrirtækin séu nú
þegar að hækka álagningu, ekki sé
sjálfgefið að lausnin verði að bjarga
bara fyrirtækjunum. „Ef menn
halda það er það ekki farvegur um
samstöðu heldur eru það bara at-
vinnurekendur að bjóða okkur upp í
dans um átök.“ kjon@mbl.is
Lausn án
aðkomu
stjórnar?
Gylfi Arnbjörnsson
viðrar þjóðar-
sáttarhugmyndir
Gylfi Arnbjörnsson