Morgunblaðið - 06.09.2008, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. SEPTEMBER 2008 13
NÝLEGA var Dyngjunni fært
gjafabréf að upphæð 500 þúsund
kr., sem er framlag fjölskyldu og
vina Kristínar Maríu Gísladóttur á
níræðisafmæli hennar.
Dyngjan er áfangaheimili fyrir
konur sem hafa lokið áfengis og/
eða fíkniefnameðferð.
Kristín er félagi í Hvítabandinu,
líknarfélags sem stutt hefur Dyngj-
una. Kristín afþakkar allar gjafir á
afmæli sínu aðrar en þær sem hún
getur látið renna til Dyngjunnar.
Gjöf Kristín María og Edda Guð-
mundsdóttir hjá Dyngjunni.
Dyngjunni
færð gjöf
DAGANA 7.-9. september fer fram
ráðstefna við Háskólann á Akureyri,
í samstarfi við Háskóla Sameinuðu
þjóðanna fyrir æðri menntun í Japan
og fleira aðila um stöðuna á heim-
skautasvæðunum. Helstu sérfræð-
ingar heims í málefnum þessu
tengdum koma saman og ræða þörf
fyrir nýja löggjöf vegna viðkvæmrar
stöðu á heimskautasvæðunum en ís-
inn er þar á undanhaldi. Þar með
skapast rými fyrir siglingar, fisk-
veiðar og aðrar auðlindir sem áður
voru utan seilingar.
Ráðstefna um
heimskautin
NÝ heimasíða Styrktarfélags
krabbameinssjúkra barna var opn-
uð sl. þriðjudag í tilefni af 17 ára af-
mæli samtakanna og voru samtökin
með opið hús á skrifstofu félagsins
af því tilefni. Slóðin á heimasíðuna
er www.skb.is og var síðan unnin af
ARDE-skrifstofuþjónustu og var öll
vinna við heimasíðuna unnin endur-
gjaldslaust.
Ný heimasíða
AÐ gefnu tilefni og í ljósi umræð-
unnar í samfélaginu um einelti und-
anfarnar vikur vill stjórn Heimilis
og skóla – landssamtaka foreldra
ítreka mikilvægi þess að skólastjórn-
endur, foreldrar og nemendur láti
eineltismál í skólum til sín taka. Ein-
elti er dauðans alvara og afleiðingar
þess geta haft langvarandi áhrif á
einstaklinga. Mikilvægt er því að allt
skólasamfélagið axli ábyrgð.
„Samtökin heimili og skóli telja
afar mikilvægt að allir skólar á land-
inu hafi virka eineltisáætlun og
benda á að margir skólar hafi tekið
upp slíka áætlun s.s. Olweusaráætl-
unina sem hefur víða reynst mjög
vel,“ segir í tilkynningu.
Vilja aðgerðir
gegn einelti
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
Bíldudalur | „Þetta er besta fyrir-
tækið sem hér hefur verið, góður og
fjölbreyttur vinnustaður,“ segir Jón
Kr. Ólafsson söngvari á Bíldudal.
Hann ræðir um Rækjuverksmiðjuna
sem Gísli Jónsson athafnamaður
stofnaði á Bíldudal og opnaði með
mikilli viðhöfn fyrir réttum sjötíu ár-
um. Jón vill að Gísla verði reistur
minnisvarði á Bíldudal.
Gísli Jónsson byggði rækjuverk-
smiðju og fiskimjölsverksmiðju á
Bíldudal 1938 og beitt sér fyrir
byggingu hafskipabryggju og lagn-
ingu vatnsveitu. Allt var þetta vígt
sunnudaginn 4. september þetta ár.
Af því tilefni efndi Gísli til mikillar
hátíðar á staðnum. Leigði meðal
annars Gullfoss til að flytja um 250
manns vestur, þar á meðal Lúðra-
sveit Reykjavíkur. Var skipið drekk-
hlaðið af fólki, meðal annars sofið í
lestinni. Einnig var við athöfnina
fjöldi innansýslumanna, eins og
greint var frá í Morgunblaðinu.
Bíldudals grænar baunir
Gísli stofnaði verksmiðju sína í
framhaldi af því að ísfirskir sjómenn
höfðu fundið rækju í Arnarfirði. Nið-
ursuða rækju þótti þá arðvænleg at-
vinnugrein og fékk Gísli Þorvald
Guðmundsson í Síld og fisk til að að-
stoða sig við að koma upp verk-
smiðju. Rækjuverksmiðjan var búin
góðum tækjum, var líklega sú besta
á landinu á sínum tíma. Hægt var að
framleiða 7500 dósir á dag og fyr-
irtækið veitti 90 manns vinnu. Auk
rækjunnar var soðið niður kjöt, fisk-
ur og grænmeti. Ein af afurðum
verksmiðjunnar, Bíldudals grænar
baunir, varð seinna landsþekkt og í
hugum margra tákn fyrir staðinn.
Hafliði Magnússon rithöfundur
hefur verið að skrifa bók þar sem
Jón Kr. Ólafsson, söngvari á Bíldu-
dal, segir frá lífshlaupi sínu en Jón
vann lengi í niðursuðuverksmiðjunni
og á góðar minningar frá þeim tíma.
Þeir félagarnir hafa verið að rifja
upp sögu ýmissa manna sem settu
svip á staðinn, meðal annars Gísla
Jónssonar. „Mér finnst það leið-
inlegt þegar merkir menn týnast.
Gísli Jónsson var stórveldi á þessum
stað en hefur alveg gleymst,“ segir
Jón en hann vill að Gísla verði reist-
ur minnisvarði á Bíldudal.
Rækjuverksmiðjan varð Nið-
ursuðuverksmiðjan á Bíldudal hf. og
síðar Matvælaiðjan hf. Rekstri henni
var hætt fyrir mörgum árum. Húsið
var um tíma nota undir sláturhús en
nú hefur því verið fundið nýtt hlut-
verk því verið er að setja þar upp
skrímslasetur.
Gullfoss á Bíldudal Fjölmenni var við hátíðahöld á Bíldudal þegar Gísli Jónsson opnaði fyrirtæki sín 4. september
1938. Gullfoss kom með gesti að sunnan en Bílddælingar og nærsveitamenn létu sig heldur ekki vanta.
Gullfoss flutti gestina
á opnunarhátíðina
Gísli Jónsson
var fæddur á
Álftanesi 1889
en flutti með
foreldrum sín-
um að Bakka í
Arnarfirði þar
sem faðir hans
gerðist kaup-
maður. Meðal
bræðra hans voru Guðmundur
Kamban rithöfundur og Björn
Blöndal löggæslumaður.
Gísli nam járnsmíði og vélsmíði
og fékk vélstjóraskírteini nr. 1 að
loknu námi við Vélstjórnarskóla Ís-
lands. Hann starfaði sem vélstjóri
og síðar umsjónarmaður skipa og
véla ríkisins. Hann stundaði jafn-
framt eigin atvinnurekstur. Þannig
keypti hann Bíldudal og byggði
upp fyrirtæki þar. Fimmtán árum
eftir stofnun fyrirtækjanna gáfu
Gísli og kona hans, Hlín Þorsteins-
dóttur, Suðurfjarðarhreppi allar
óseldar lóðir og lendur sínar á
Bíldudal.
Gísli var alþingismaður Barð-
strendinga og síðar Vestfirðinga á
árunum 1942 til 1963 að und-
anskildum þremur árum. Hann lést
1970.
Fékk fyrsta vélstjóraskírteinið
STJÓRN Sagnfræðingafélags Ís-
lands hefur skrifað forseta Alþingis
bréf þar sem farið er fram á að Al-
þingi tryggi að þingmenn og starfs-
fólk fari í öllu eftir þeim lögum sem
gilda um Alþingistíðindi og líti ekki
undan þegar þingmenn geri efnis-
breytingar umfram auðsæjar og
sannanlegar villur, sem kveðið er á í
lögum um þingsköp.
Í bréfinu segir að fjölmiðlar hafi
vakið athygli á því að við yfirlestur á
þingræðu til birtingar í Alþingistíð-
indum á netinu hafi þingmaður
breytt merkingu ummæla sem hann
lét falla í ræðustól á Alþingi. Í kjöl-
farið hafi komið í ljós að slík iðja er
nokkuð algeng þó hún sé skýrt brot á
lögum og reglum um birtingu þing-
skjala og -ræðna. Í bréfinu er vísað
til þingskapa Alþingis þar sem segir,
að í Alþingistíðindum megi ekkert
undan fella sem þar á standa og fram
hafi komið í þinginu og hljóðupptaka
beri með sér. „Að það skuli tíðkast að
þingmenn breyti efni og merkingu
ummæla sinna eru slæmar fréttir
fyrir sagnfræðinga og annað fræða-
fólk sem notar þingtíðindi sem heim-
ildir. Það gefur auga leið að ummæli
sem raunverulega féllu á þingi eru
allt annars eðlis en þau ummæli sem
þingmenn hefðu viljað látið falla eftir
umtalsverð umhugsun og sjálfsrit-
skoðun. Þessi eðlismunur hefur
grundvallaráhrif á þær ályktanir
sem fræðimenn draga af þessum
heimildum. Það jaðrar því við sögu-
fölsun þegar þingmenn gera efnis-
og merkingarlegar breytingar á orð-
um sínum í trássi við lög og reglur
sem eiga einmitt að tryggja að slíkt
eigi sér ekki stað,“ segir í bréfinu.
Þingræðum verði ekki breytt
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sagnfræði Þingmenn mega ekki
breyta ræðum skv. þingsköpum.
Fyrirlesturinn er í boði tækni- og
verkfræðideildar Háskólans í Reykavík í
samstarfi við Taugavísindafélag Íslands.
Fyrirlesturinn er um nám og minni og
verður haldinn á ensku.
Í fyrirlestrinum mun Tonegawa gefa yfirlit
yfir rannsóknir sínar sem hafa varpað nýju
ljósi á sameindalíffræðilegar undirstöður
náms og minnis.
Dr. Susumu Tonegawa er prófessor við MIT háskólann í
Boston, Bandaríkjunum. Hann hefur hlotið fjölmargar
viðurkenningar fyrir rannsóknir sínar, þar á meðal fékk hann
Nóbelsverðlaunin í lífeðlisfræði eða læknavísindum árið 1987.
Nánari upplýsingar um fyrirlesturinn má finna á
hr.is/fyrirlestrartvd
NÓBELSVERÐLAUNAHAFI
Í LÆKNAVÍSINDUM
FLYTUR FYRIRLESTUR Í HR
Nóbelsverðlaunahafinn Susumu Tonegawa flytur
fyrirlestur í Háskólanum í Reykjavík laugardaginn
6. september kl 14:00 – 15:00 í húsakynnum
Háskólans í Reykjavík, Ofanleiti 2 í stofu 101.