Morgunblaðið - 06.09.2008, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. SEPTEMBER 2008 19
Framsóknarflokknum líði ekki vel í stjórn-
arandstöðu. Við höfum miklar skyldur eftir
áfall innan flokksins. Það þarf að fara í
grasrótina og byggja flokkinn upp á nýjan
leik sem sóknarafl. Sá sem tapar kosn-
ingum tapar oft meiru eftir þær því fáir
vilja vera í liði taparans. Lausafylgið hefur
því ekki verið okkar. En við erum að kom-
ast í gegnum það tímabil og erum á upp-
leið. Fylgi flokksins er komið í tveggja
stafa tölu, orðið 10 prósent og við stefnum
að því að verða 20 prósent í næstu kosn-
ingum. Það er skylda okkar. Ég trúi því að
okkur takist að ná vopnum okkar og getum
með markvissum hætti á næstu árum byggt
Framsóknarflokkinn upp.
En það er misskilningur að stjórnarand-
staða þurfi að vera samhent í öllum málum.
Það er ekki hlutverk hennar. Mikilvægast
er að bera á borð þjóðþrifamálin okkar og
berjast fyrir framgangi þeirra. Það er hins
vegar hlutverk ríkisstjórnarflokkanna að
vera samstiga. Þar er mikill misbrestur á,
því ríkisstjórnarflokkarnir nú eru einungis
sammála um að brosa framan í þjóðina og
vernda sína valdastóla. Samstaðan nær
ekki lengra, og það í mörgum mikilvægustu
málum þjóðarinnar í dag. Almenningur
þarf svo að súpa seyðið af því. Það er því
stjórnarmeirihlutinn sem er aumur, þó
þingstyrkurinn sé mikill.“
Engin flokkslína í Evrópumálum
Hvernig ætlarðu að efla flokkinn á höf-
uðborgarsvæðinu? Er Framsóknarflokk-
urinn ekki bara landsbyggðarflokkur?
„Nei, Framsóknarflokkurinn er þjóð-
arflokkur. Hann er þjóðarafl. Framsýnasti
maður allra tíma í íslenskum stjórnmálum
var Jónas frá Hriflu sem stofnaði Fram-
sóknarflokkinn og sömuleiðis Alþýðuflokk-
inn. Framsóknarflokkurinn hefur búið við
þann áróður að vera sagður landsbyggð-
arflokkur eða bændaflokkur. Hann stendur
auðvitað með sinni landsbyggð og sínum
bændum sem eru mikilvægt afl í íslensku
samfélagi, eins og hver einasti maður nán-
ast veit. Framsóknarflokkurinn þarf að
snúa þessum áróðri við og minna á að hann
er flokkur allrar þjóðarinnar. Við eigum að
tala til þess hógværa, öfgalausa og miðju-
sinnaða fólks í samfélaginu. Á höfuðborg-
arsvæðinu á Framsóknarflokkurinn að eiga
öruggt um 15-20 prósent fylgi. Þetta er
fylgi þeirra sem eru ekki vinstri grænir,
ekki sjálfstæðismenn og eru í eðli sínu ekki
kratar. Á síðustu árum höfum við misst
þetta fólk frá okkur en nú munum við leita
að þeim hópi fólks á höfuðborgarsvæðinu
sem er framfarasinnað og fordómalaust og
gerir sér grein fyrir því að við þurfum öfl-
ugt, kröftugt og fjölbreytt atvinnulíf sem
undirstöðu mennta- og velferðarkerfis á
heimsmælikvarða. Þetta er sama fólkið og
Sigurður Geirdal fann og gerði Framsókn-
arflokkinn í Kópavogi að 30 prósent flokki.“
Það eru gríðarlega skiptar skoðanir um
Evrópumál innan Framsóknarflokksins, þar
eru áhrifamenn sem eru stuðningsmenn
Evrópusambandsins eins og til dæmis Val-
gerður Sverrisdóttir. Verður þú ekki að
gefa eftir í afstöðu til Evrópusambandsins?
„Framsóknarflokkurinn er fjöldahreyfing
tólf þúsund félagsmanna og eins og í öðrum
fjöldahreyfingum eru skiptar skoðanir um
Evrópumál í svo stórum félagsskap. Við er-
um framsóknarmenn af því að við eigum
okkur sameiginlegar hugsjónir og lífsskoð-
anir. Evrópumálin eru í eðli sínu þannig að
skoðanir fólks á þeim endurspegla ekki
endilega hvaða stjórnmálaflokk fólk á end-
anum kýs að styðja. Við framsóknarmenn
höfum verið í fararbroddi flokka í að gaum-
gæfa þessi mál og kanna kosti og galla að-
ildar að Evrópusambandinu, enda flokkur
sem leitar jafnvægis og málamiðlana eins
og við erum þekkt fyrir í samfélaginu. Það
hyggjumst við gera áfram. Ferli umræð-
unnar innan Framsóknarflokksins er sem
fyrr ábyrgt og skynsamlegt, að meta ís-
lenska hagsmuni mikils. Í ræðu minni á
miðstjórnarfundi okkar framsóknarmanna
fór ég vandlega yfir þessi mál og taldi að
menn yrðu að vera sammála um að vera
ósammála um þetta stóra grundvallaratriði.
Það er ekki til „flokkslína“ í þessu máli þar
sem andstæð sjónarmið eru svo jöfn að
burðum, hvorki innan okkar raða né innan
annarra flokka. Önnur skoðunin er ekki
rétthærri hinni og því taldi ég eðlilegast að
þjóðin ætti lokasvarið í þessu máli, að lokn-
um nauðsynlegum lagasetningum, breyt-
ingu á stjórnarskrá og vandaðri umfjöllun
um kosti og galla aðildar. Ég hlaut mikinn
stuðning við þessi sjónarmið mín og raunar
samþykkti miðstjórnin einróma ályktun í
þessa veru. Það er því ekkert að því að
stjórnmálamenn hafi ólíkar áherslur í þessu
máli. Mikilvægast er að lýðræðisleg nið-
urstaða fáist og menn geti staðið á sinni
sannfæringu, stjórnmálamenn og almenn-
ingur. Ég tel mig því síður en svo þurfa að
gefa eftir í neinu varðandi þessa nið-
urstöðu.“
Eina færa leiðin
Framsókn er komin í meirihluta í borg-
inni. Þið Geir Haarde eruð sagðir hafa
hannað þennan nýja meirihluta. Er það
ekki rétt?
„Nei, það er ekki rétt. Við Geir erum
ekki höfundar að þessum nýja meirihluta.
Við verðum að gefa þeim sem takast í
hendur og ákveða að ganga heilir til sam-
starfsins allan heiðurinn. En það má
kannski kalla okkur Geir eins konar guð-
feður að þessu gæfusambandi sem ég vona
að verði.
Við Geir ræddum málið tvívegis. Þegar
ljóst var að samstarf sjálfstæðismanna við
Ólaf F. Magnússon væri í uppnámi þá töl-
uðum við Geir lítillega um að möguleiki
væri á samstarfi Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks í borginni. Við vissum þá
hvorugur hvort það yrði raunin. Þegar Ósk-
ar Bergsson og Hanna Birna voru sest að
samningaborðinu áttum við Geir alvöru
samtal um að mikilvægt væri fyrir Reyk-
víkinga að vel tækist til. Við vorum sam-
mála um að þetta samstarf í borginni væri
eina færa leiðin. Reykvíkingar áttu ekki
kost á öðrum meirihluta sem hefði gengið í
verkefnin af ábyrgð og festu. Það var eng-
inn Tjarnarkvartett á borðinu, Ólafur F.
var ekkert að fara inn í þann meirihluta og
hann var ekki að fara út úr borgarstjórn,
fullyrðingar um það voru bara klækjapólitík
og áróður af hálfu Vinstri grænna og Sam-
fylkingar. Ég hef fulla trú á þessum nýja
meirihluta sem ég er viss um að muni vinna
sér traust borgarbúa á skömmum tíma.“
Nú ert þú gagnrýndur fyrir að hafa
breytt ræðu þinni í þinginu um kristilegt
siðgæði fyrir birtingu í Alþingistíðindum.
Af hverju gerðir þú það?
„Ég á mína barnstrú og það væri fárán-
legt af manni sem hefur verið gæfusamur
að þakka ekki forsjóninni og einhverju afli
sem maður finnur í kringum sig. Það finna
margir að yfir þeim er vakað. Umrædd
ræða í þinginu var þannig að ég gekk full-
langt og það hefði verið auðvelt að stimpla
mig öfgamann. Ég sagði þar að í rauninni
væri ekkert annað siðgæði til en kristið sið-
gæði. Ég breytti svo textanum og sagði að
ekkert hefði bætt heiminn jafn mikið og
kristið siðgæði.
Auðvitað eiga ýmsar trúarhreyfingar og
trúlausir menn með sér göfuga siðgæðisvit-
und. Ég vildi sýna þeim þá virðingu að níða
ekki þeirra lífsskoðanir, en hins vegar er ég
sannfærður um að ekkert siðgæði hefur
breytt veröldinni jafnmikið og kristið sið-
gæði. Þetta er það sem ég vildi sagt hafa
og leyfði mér að breyta ræðunni samkvæmt
því.“
Lagður af stað í mikið ferðalag
Ætlarðu skilyrðislaust að halda áfram
sem formaður Framsóknarflokksins?
„Ég varð formaður Framsóknarflokksins
tiltölulega óvænt þegar Jón Sigurðsson fór
frá borði. Ég er bjartsýnismaður og finn að
ég á mikinn stuðning í Framsóknarflokkn-
um. Ég er lagður af stað í það mikla ferða-
lag með mínu fólki að byggja Framsókn-
arflokkinn upp sem stóra og sterka einingu.
Ég hygg að við getum stækkað fyrr en við
ætluðum.
Sjálfstæðisflokkurinn er enginn miðju-
flokkur og frjálshyggja hans er að bíða
skipbrot. Samfylkingin er sundrað bandalag
úr mörgum áttum. Gömlu kratarnir, mjög
ábyrgir menn, eiga sér engan flokk. Þeir
eru móðurlausir á þessari jörð. Vinstri
grænir er flokkur sem fyrst og fremst er
stjórnarandstöðuflokkur í flestum þjóðþing-
um heimsins. Framsóknarflokkurinn er
miðjuflokkur, byggður upp sem fé-
lagshyggjuafl, á samvinnuhugsjón og ung-
mennafélagshugsjón. Hann hefur í sínum
röðum margt af besta og skemmtilegasta
fólki á Íslandi. Hann getur verið stoltur af
sögu sinni og verkum. Það á að vera auð-
velt að byggja hann upp.
Eitt erfiðasta verkefni sem einn maður
tekst á við er að vera formaður stjórn-
málaflokks. Þar standa menn á köldum
tindi og eru í skotlínu. Ég hræðist það ekki.
Ég er umdeildur maður eins og allir for-
menn stjórnmálaflokka eru. Það sem gefur
mér styrk er að ég finn samhljóm milli mín
og fólksins í landinu.“
tindi
Morgunblaðið/Golli
» Það er alvarlegt efnahagsástandá Íslandi. Samfylkingin hefur verið algjörlega stikkfrí í því máli.
Nánast enginn í hennar röðum hefur talað
um efnahagsmál eftir að fór að þrengja að.
Það eru pólitísk hyggindi og klókindi að láta
Sjálfstæðisflokkinn svitna við þær aðstæður –
og hann gerir það sannarlega. Þessi ríkisstjórn
starfar aðeins þetta kjörtímabil, inn við beinið
þola flokkarnir ekki hvor annan.“
» Eitt erfiðasta verkefnisem einn maður tekst
á við er að vera formaður
stjórnmálaflokks. Þar
standa menn á köldum
tindi og eru í skotlínu.
Ég hræðist það ekki.
» Það var hins vegar reyntað skrökva að þjóðinni,
ekki síst af Vinstri grænum, að
álver væri komið eða á leið í
hvern einasta fjörð og búið
væri að sökkva Íslandi. Ég sá
þegar ég fór um mitt fallega
land á dögunum að enn rís það
hátt og fagurt og álverin eru
bara á þremur stöðum, tvö
hérna við Reykjavík og eitt
austur á Reyðarfirði.