Morgunblaðið - 01.11.2008, Side 23

Fréttir 23ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. NÓVEMBER 2008
Eftir Svein Sigurðsson
og Baldur Arnarson
VÍSINDAMENN hafa nú sýnt fram
á það í fyrsta sinn, að breytinga á
loftslagi af manna völdum verður
vart í öllum heimsálfum og á heim-
skautunum báðum. Áður var talið, að
þeirra gætti ekki, að minnsta kosti
ekki ennþá, á Suðurskautslandinu.
Í skýrslu, sem unnin var fyrir
milliríkjaráðið um loftslagsbreyting-
ar (IPCC) og birt á síðasta ári, segir,
að á Suðurskautinu hafi ekki fundist
merki um loftslagsbreytingar af
manna völdum. Það hefur nú verið
hrakið með nýjum rannsóknum en
samkvæmt þeim hafa gróðurhúsa-
áhrif af völdum manna látið þar til
sín taka í sextíu ár.
„Í fyrsta sinn hefur okkur tekist
að tengja hlýnun á Norðurskauti og
Suðurskauti beint við áhrif manna á
loftslagið,“ segir Nathan Gillett, en
hann starfar við loftslagsrannsókna-
deild háskólans í Austur-Anglíu.
Undir það taka aðrir vísindamenn
og benda þeir á, að eyðing ósonlags-
ins yfir Suðurskautinu hafi raunar
tafið fyrir gróðurhúsaáhrifunum en
nú hafi eyðingin minnkað og jafnvel
gengið til baka. Því megi búast við,
Ísfreri Landslagið er víða stór-
brotið á ísbreiðum Suðurskautsins.
Hlýnar yfir Suðurskautinu
 Vísindamenn sýna í fyrsta sinn fram á loftslagsbreytingar yfir ísfreranum
 Jafnvel búist við að hlýnunin verði hraðari  Byggt á nýjum rannsóknum
að loftslagsbreytingarnar verði
hraðari en áður.
Hefur í þessu samhengi verið bent
á að á Suðurskautinu mæla aðeins 20
stöðvar lofthitann, en um 100 stöðv-
ar á norðurskautinu þar sem því er
spáð að sumarísinn verði jafnvel
horfinn með öllu innan nokkurra
ára.
Milliríkjaráðið um loftslagsbreyt-
ingar spáir því að sjávarmál muni
hækka um frá 18 og upp í 59 senti-
metra á öldinni, vegna loftslags-
breytinga, veðurbreytinga sem
einnig muni koma fram í enn tíðari
flóðum, þurrkum og fárviðrum.
Í HNOTSKURN
»Kæmi til þess að ísinn áSuðurskautinu og í Græn-
landsjökli bráðnaði hefði það í
för með sér hækkun sjáv-
armáls um 70 metra.
»Fjallað er um rannsókninaí Nature Geoscience.
»Til samanburðar má nefnaað Hallgrímskirkjuturn er
um 74 metra hár.
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
ÁÆTLAÐ er að um 250.000 manns
hafi þurft að flýja heimkynni sín í
Austur-Kongó vegna átaka milli
uppreisnarmanna og stjórnarhers-
ins í austanverðu landinu. Óttast er
að átökin leiði til hungursneyðar og
mannskæðra farsótta á svæðinu.
Mikill skortur er á matvælum og
starfsmenn hjálparstofnana hafa lít-
ið sem ekkert getað aðstoðað fólkið
síðustu daga.
Embættismenn Sameinuðu þjóð-
anna segja að búðir 50.000 flótta-
manna hafi verið eyðilagðar. Árás-
armennirnir hafi látið greipar sópa,
hrakið fólkið í burtu og kveikt í búð-
unum.
Uppreisnarmennirnir eru undir
forystu Laurents Nkunda, sem sak-
ar ríkisstjórn Austur-Kongó um að
hafa ekki verndað tútsa frá vopn-
uðum hópum hútúa sem sluppu til
Austur-Kongó eftir að hafa tekið
þátt í fjöldamorðunum í Rúanda árið
1994. Talið er að 800.000 manns hafi
þá legið í valnum, flestir tútsar.
Stjórn Austur-Kongó hefur sakað
Nkunda og uppreisnarlið hans um
stríðsglæpi. Mannréttinda-
hreyfingin Human Rights Watch
segist hafa fengið upplýsingar um að
uppreisnarmennirnir hafi gerst sek-
ir um morð, pyntingar og nauðganir
á árunum 2002-2004. Mannréttinda-
hreyfingar hafa einnig sakað stjórn-
arhermenn um grimmdarverk á
ófriðarsvæðinu.
Njóta stuðnings Rúandamanna
Talið er að um þrjár milljónir
manna hafa látið lífið í Austur-
Kongó af völdum fimm ára borg-
arastyrjaldar sem lauk árið 2003.
Erfiðlega hefur þó gengið að binda
enda á átökin í austanverðu landinu
og miklar náttúruauðlindir á svæð-
inu hafa kynt undir ófriðnum.
Talið er að uppreisnarmenn
Nkunda gætu ekki barist lengi án
stuðnings stjórnvalda í Rúanda sem
eru sökuð um að hafa sent uppreisn-
arliðinu hermenn og vopn. Forseti
Rúanda, Paul Kagame, var í upp-
reisnarliði tútsa sem batt enda á
fjöldamorðin 1994. Talið er að með
stuðningnum við uppreisnarlið
Nkunda vilji Kagame knýja stjórn
Austur-Kongó til að standa við lof-
orð sín um að afvopna hútúa.
Hætta á
hungursneyð
Reuters
Fjöldaflótti Íbúar Austur-Kongó flýja með eigur sínar á átakasvæðinu í austanverðu landinu. Talið er að um 250.000 manns séu á flótta á svæðinu.

             !"#
$  % & '  $(#   )$   
      *"+( (# ,))"   +-.)  /) )&& +0



 


  
1   * '  
$(#   !"#
2(#      
   ! "
 "

  0 -
0
2
0 34)5
0
&6, 7
0

1 0 89
0 .
#
0 $:

0 ;  #
 3 # $% &
<== #
'( 
)*

!2
%;03
3! '
&3'
4" .:6 > :
 
6 7
 )
6
 ? >5  #5#
6 04 
! 5'
5-
!6748

"
+  $,

 !@$
 & A
&2A
-97:
-.( &
)


, %

!
@
SVO virðist sem það sé algengt í
Kína að bæta efninu melamín í
dýrafóður. Kom það fram í kín-
verskum ríkisfjölmiðlum í gær en
það þýðir, að efnið er hugsanlega
að finna í flestum landbúnaðar-
afurðum.
Hneykslið kom upp snemma í
september þegar nokkur börn lét-
ust vegna melamíneitrunar og
leggja varð tugþúsundir á sjúkra-
hús. Þá fannst efnið í mjólk og
mjólkurafurðum en í síðustu viku
fannst það í eggjum í Hong Kong.
Melamín, sem er mjög köfnunar-
efnisríkt, var blandað í mjólk til að
hún virtist próteinríkari en hún var
og það sama á við um dýrafóðrið.
„Við getum ekki útilokað, að
melamín sé meira eða minna að
finna í flestum matvælum í land-
inu,“ sagði í leiðara China Daily og
í blaðinu Nanfang sagði, að það
væri á margra vitorði, að melamín
væri sett út í fóðrið.
Athygli vekur að ríkisfjölmiðlar
skuli flytja þessar fréttir en þeir
þögðu lengi þunnu hljóði.
svs@mbl.is
Melamín í
fleiri vörum
Á EINU ári hafa
fleiri bandarískir
landgönguliðar
látist af völdum
mótorhjólaslyss
en vegna hern-
aðar í Írak.
Af 200.000
landgönguliðum
eiga 18.000 mót-
orhjól og frá því í
nóvember í fyrra
hafa 25 látið lífið í slysum á þeim. Á
sama tíma féllu 20 landgönguliðar í
Írak. Þykja þessar tölur svo alvar-
legar, að skipuð hefur verið nefnd
til að kanna málið. svs@mbl.is
Hættulegri en
Íraksstríðið
Öflugur farkostur
en líka varasamur.
MOAMAR Kadhafi Líbýuleiðtogi
ætlar að bjóða Rússum að koma
upp flotastöð í Líbýu. Var það full-
yrt í rússnesku dagblaði.
Dagblaðið Kommersant kvaðst
hafa þetta eftir áreiðanlegum heim-
ildum en Kadhafi kom til Rússlands
í gær í sinni fyrstu opinberu heim-
sókn þar frá árinu 1958. Sagði blað-
ið, að flotastöðin yrði við hafn-
arborgina Benghazi.
„Með þessu vill Kadhafi tryggja,
að Líbýa verði ekki fyrir árás
Bandaríkjamanna, sem hafa ekki
tekið hann í sátt þrátt fyrir til-
raunir hans í þá átt,“ sagði í Komm-
ersant. Þá vilji Kadhafi einnig bæta
Rússum það upp, að hann hafi ekki
staðið við samninga um aukin við-
skipti við rússnesk fyrirtæki.
svs@mbl.is
Fá Rússar að-
stöðu í Líbýu?