Skinfaxi - 01.12.1942, Page 21

SKINFAXI
69
En dagurinn í dag á eklci að vera og er ekki eingöngu
helgaður þessum, minningum. Vér hljótum einnig og
eigum að hugleiða, á hvern liátt vér fáum bezt varð-
veitt frelsi vort og fullveldi og varið það gegn hættum
þeim, sem að því kunna að steðja.
Til er málsháttur á þá leið, að eigi sé minni vandi
að gæta fengins fjár en afla þess. Spakmæli þetta kann
að visu ekki að eiga fullkomJega við um sjálfstæði vort.
En áreiðanlega er óhætt að fullyrða, að það sé mikill
vandi fyrir hverja smáþjóð, að gæta fullveldis sins og
frelsis og á það ekki sízt við nú á tímum. Sérhver smá-
þjóð getur auðveldlega misst sjálfstæði sitt. Því geta
valdið ástæður, sem hún fær engu ráðið um, og eru
þau dæmi nærtæk nú. En hún getur einnig glatað sjálf-
stæði sínu vegna atvika, sem hún sjálf ber ábyrgð á, og
á að meiru eða minna leyti sök á. Hver smáþjóð verður
að heyja stöðuga sjálfstæðisharáttu, og vera einlægt á
verði um sjálfstæði sitt og fullveldi. Þau sannindi eig-
um vér íslendingar að rifja upp og liugleiða 1. desember.
Á það má minna, að það voru íslenzkir höfðingjar á
Sturlungaöld, sem með sundurlyndi sinu og sérhags-
munabaráttu opnuðu hér liliðin fyrir erlendu konungs-
valdi og áttu með því drjúgan þátt í aldalöngu ósjálf-
stæði og kiigun íslenzku þjóðarinnar. Sagan getur end-
urtekið sig, ef menn láta sér ekki vítin að varnaði verða.
Því verður ekki neitað, að yfirstandandi tímar eru
alvarlegir og iskyggilegir á ýmsa lund. Yér íslendingar
höfum að visu sloppið betur við ófriðareldinn en sum-
ar nágrannaþjóðir vorar. En þrátt fyrir það hefir hann
fært oss að liöndum mörg erfið og viðkvæm vanda-
mál og ærin sár höfum vér hlotið af Iians völdum.
Atburðirnir gerast nú stundum með óvenjulegum, og
ægilegum liraða. Fyrir hálfu þriðja ári vorum vér ís-
lendingar af mikilli skyndingu dregnir inn í hringiðu
heimsstyrjaldarinnar. Vér vorum hernumin þjóð. Síðar