Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1960, Blaðsíða 12

Ásgeir Sigurðsson
fyrfihnetti/* - (jerfakip - (jerpwnn
Á síðasta ári hafa margir
gerfihnettir verið sendir út í him-
ingeiminn. Það er góðra gjalda
vert, að reyna að komast að réttri
niðurstöðu um ástand og eðli okk-
ar stjömukerfis. Er vonandí að
þessar athuganir verði til þess að
færa mönnum heim sanninn um
það, hversu skammt við erum
komnir áleiðis, — hversu mikið
við þurfum enn að læra, svo að
von sé um viturlegri meðferð
hinnar miklu orku, sem nútíma-
þjóðir eru að byrja að leysa úr
læðingi. Allt það starf þarf að
miða í friðarátt, til aukinnar vel-
sældar mannkynsins, en ekki til
eyðingar.
tJt frá þeim forsendum að allt
sem gjört er þurfi að miða í þá
átt, að auka á framfarir og vel-
megun fólksins, vil ég leyfa mér
með nokkrum orðum að minnast
á þær gerfiumbætur, það fálm-
kennda bruðl, sem lýsir sér oft
í ýmsum þeim aðgerðum og fram-
kvæmdum, er gjörðar eru af rík-
isvaldinu hjá okkar þjóð, en eiga
þó að miða að aukinni framleiðslu
en verður hefndargjöf eða fálm
vegna þess hvemig framkvæmd-
in fer úr hendi. 1 því sambandi
má minna á, þegar Svíþjóðarbát-
amir svonefndu voru keyptir til
landsins, sem reyndust dýrir og
óhentugir, svo að ekki sé frekar
sagt. Þá má nú nefna hina Aust-
ur-þýzku gerfitogara, eða hvað
vilja menn nefna þessa litlu
kugga, sem era á stærð við þau
skip, sem þóttu of litlir togarar
um 1920 og voru seldir úr landi.
Nú þyrftum við að eignast ný
togskip, sem væru til þess hæf að
fiska,bæði á innlendumogerlend-
um miðum, vegna burðarþols og
annars. Á þessum árum eru og
verða mjög örar framfarir í bygg
ingu skipa, bæði fiskiskipa og
annarra, og af öllum gerðum. Það
er því ekki viturlegt, mætti segja
óhæfa, að byggja og kaupa á ann-
an tug skipa af þessari gerð, sem
er úrelt áður en skipin koma til
landsins og henta okkur alls ekki.
Þjóð, sem á líf sitt og framfarir
undir því, að sem mest sé aflað
af verðmætum hafsins, verður að
fylgjast út í æsar með framför-
um í skipabyggingum, það er lífs-
spursmál.
Það er líka fáránlegt að láta
dýpi eða stærð þeirra svonefndu
hafna sem skipin eiga að hafa
viðskipti við, ráða nokkru um
stærð skipanna sem veiðiskipa.
Það sem á að ráða um stærð
fiskiskipa er það, hvaða stærð er
hagkvæmust vegna reksturs skip-
anna, hvað stærð gefur beztar
vonir um aflamagn, hvað er þjóð-
hagslega bezt. Það er enginn vel-
gjörningur við hinar dreifðu
byggðir landsins, að fá þeim skip,
sem aldrei geta skilað arði sem
togveiðiskip, skip sem menn fást
ekki á, nema til þess að sigla þeim
heim og leggja þeim síðan, nema
máske um síldveiðitímann og með
breytingum. Nei, það er því mið-
ur að gefa steina fyrir brauð að
fá mönnum þessi tæki í hendur
og segja síðan, nú getið þið fisk-
að. Þið sögðuð að þetta væru á-
gæt skip, er þið reynduð þau á
heimleiðinni í vondu veðri, og
’ólkinu leizt mætavel á þau, þeg-
ir því var boðið að skoða skipin
nýkomin og fólkið fékk veitingar
og fluttar voru ræður og jafnvel
drápur. Já, það fara mörg skip
og bátar vel við bryggju, flögg-
um skrýdd og nýmáluð, er þau
koma í fyrsta sinni og ef veður
er gott. En svo kemur alvara lífs-
ins, það þarf að manna þessi skip
og þá duga ekki gerfimenn, þótt
á stundum sé máske hægt að not-
ast við þá, þegar verið er að
bollaleggja um þessi kaup.
Nú eru margir af þessumgerfi-
togurum komnir til landins, sex
hafa legið bundnir við bryggjur
á Akureyri síðan löngu fyrir jól.
Nú er komið nýtt ár. Það er verið
að hækka svolítið öldustokkinn á
sumum þeirra. 1 það minnsta
einn þessarar gerðar er bundinn
og hefur verið nokkuð lengi, á
Isafirði. Þetta er sorgleg en sönn
saga. Hefði ekki verið nær að
hafa þá færri og stærri og yfir-
byggða, svo að von væri um að
menn fengjust á þá og von væri
um hagkvæman rekstur? Það er
því miður ekki hægt að bjarga
dreifbýlinu með svona aðgerðum.
Það eru línuveiðiskip og síldveiði-
skip, sem henta smáhöfnunum,
en ekki gerfitogarar.
Bezt væri að gera hafnirnar
svo úr garði, að þær gætu tekið
á móti mun stærri skipum og þó
aðeins þær hafnir, þar sem hafn-
irnar yrðu til þess að fólkið gæti
unað, þar sem slíkar aðgerðir
kæmu að fullu gagni. Þar sem að
lægju blómlegar og fagrar sveit-
ir, samfara góðum fiskimiðum.
Nú á næstunni er von mikilla
og gagngerðra aðgerða, til þess
að bjarga þjóð vorri frá miklum
vanda. Allir þjóðhollir menn
þurfa að leggjast á eitt til þess
að vel megi fara. Eg vil minna á
eitt dæmi í friðar- og samkomu-
lagsátt, um vandamál dagsins.
Árið 1946 og aftur 1953 þegar
sjómannasamtök yfirmanna áttu
í samningum, benti ég á við samn-
ingaborðið, að æskilegt væri að
sjómannasamtökin og samtök út-
gerðarmanna kæmu sér saman
um að skipa nefnd frá báðum að-
ilum, til þess að ræða öll misklíð-
armál, á meðan að samningar
væm í gildi, svo að frekar væri
hægt að komast hjá vinnustöðv-
unum. Benti ég á að þetta tíðkað-
ist með öðrum menningarþjóðum.
Þetta þótti þá hin mesta fjar-
stæða og ótímabært.
Nú minnir mig að sambykkt
hafi verið á síðasta aðalfundi
Eimskipafélags Islands, að rétt
væri að skipa slíka nefnd. Það
gleður mig sannarlega og þótt
fyrr hefði verið. Það er því mið-
ur oft með góð mál að þau eru
dregin á langinn úr hófi fram,
Vf KIN GUR
12