Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1975, Page 21

Halldór Halldórsson:
Aðvörun til 1. stýrimanna
og verðandi skipscjóra
Það er alþekkt á skipum að
þegar skipstjórinn fer í frí og 1.
stýrimaður á að leysa hann af,
er það ekki alltaf, sem skipstjór-
inn treystir honum fyrir skipinu,
ýmissa hluta vegna. Á þetta
jafnt við um fiskiskip og farskip.
Þetta vantraust er oft á tíðum
það síðasta, sem 1. stm. sætta sig
við. Oft eru skipstjórarnir á eða
komnir yfir miðjan aldur og er
þú grunnt á því að talað er um
„þá gömlu“ af stýrimönnum og
öðrum af áhöfn skipsins. Það að
skipstjórarnir eru kallaðir „þeir
gömlu“ bíður þó upp á vissa
hættu, — það getur nefnilega
gerst að þeir hafi rétt fyrir sér,
reynslu sinnar vegna. Þegar svo
hvorki skipstjórinn eða 1. stm.
eru í fríi leggur 1. stm. sig fram
við að sýna skipstjóranum fram
á það, að hann sé fullfær um að
leysa hann af í fríum. Sjálfsagt
tekst það oft, en stundum getur
brugðist illilega til hins verra og
um það er eftirfarandi saga, sem
er dagsönn:
Á skipi einu íslensku, sem
siglir að mestu leyti á ströndinni,
hafði það nýlega gerst að skipið
hafði ekki komist upp að bryggju
á stað í Húnaflóa vegna veðurs í
tvo sólarhringa. Nú brá svo við
að fara átti á þennan sama stað
aftur og grunaði skipstjórann að
farið gæti eins og í fyrra skiptið
vegna veðurútlits, en þetta var
að vetrarlagi. Áætlaður komu-
timi var kl. 3 um nótt, en þá var
1. stm. á vakt.
Mikið hafði verið að gera á
undanförnum dögum og var skip-
stjórinn þreyttur. Kvöldið áður
fer skipstjórinn að leggja sig, en
áður fer hann upp í brú og segir
við II. stýrimann, sem var á vakt,
VIKINGUR
en hann var nýlega byrjaður á
skipinu, að hann skuli segja við
1. stm. að hlusta á veðurspána og
lýsinguna kl. 1. Hefur skipstjór-
inn mörg orð um það að hann
skuli muna eftir að minnast á
þetta við 1. stm. og bætir því við,
að hann hafi þá reynslu af 1. stm.
að hann geti verið að hlusta á út-
varpið, en athyglin sé ekki meiri
Halldór Halldórsson stýrimaóur.
en það, að allt fari inn um annað
eyrað og út um hitt. Heitir II.
stm. að gera þetta. Skipstjórinn
fer nú úr brúnni, en varla er hann
búinn að loka hurðinni þegar
hann opnar hana aftur og ítrekar
við II. stm. að muna eftir að
segja við I. stm. að hlusta á veðr-
ið kl. 1. Enn heitir II. stm. því
og hugsar með sér að það sé
naumast að skipstjóranum sé um-
hugað að munað sé eftir því að
segja I. stm. að hlusta á veðrið
kl. 1. Nú líður að vaktaskiptum
og á miðnætti kemur I. stm. upp.
Eftir að II. stm. hafði sýnt hon-
um hvar skipið var og sagt hon-
um frá því, sem venjulega fer á
milli stýrimanna á vaktaskiptun-
um, segir hann að skipstjórinn
hafi komið upp, áður en hann
hafi farið að sofa og haft mörg
orð um það að biðja sig um að
ítreka við I. stm. að hann hlust-
aði á veðrið kl. 1. I. stm. skildi
strax hvað klukkan sló og sagðist
ætla að muna eftir þessu. II. stm.
fer nú úr brúnni og minnugur
þess hvað skipstjórinn gerði þá
beið hann í smástund og opnaði
síðan brúarhurðina og segir við
l. stm. að muna nú eftir þessu
með veðrið kl. 1.
Niðamyrkur var í brúnni og nú
svaraði I. stm. engu. Svo sagði
II. stm. seinna, að þó að I. stm.
hafi engu svarað, hafi honum
fundist eins og nokkuð hafi sigið
í I. stm. þarna í myrkrinu og hafi
honum fundist eins og I. stm.
hafi getið sér til um það, að skip-
stjórinn hafi verið að segja II.
stm. frá þessu eftirtektarleysi
sínu í sambandi við útvarpið. Hafi
því I. stm. heitið því með sjálf-
um sér að nú skildi hann koma
skipstjóranum rækilega á óvart.
Svo er það um kl. hálf tvö um
nóttina, sem skipstjórinn vaknar
við það að kojuljósið er kveikt
hjá honum. Meðan hann er að
venjast ljósinu, heyrir hann að
byrjað er að lesa upphátt og
þekkir hann þar rödd I. stm.:
„Útvarp Reykjavík. Þetta eru
veðurfregnir frá Veðurstofunni
tt
Það, sem hér hafði gerst var
einfaldlega það, að I. stm. hafði
gert sér lítið fyrir og skrifað upp
allt sem útvarpað var kl. 1: Veð-
urspána og lýsinguna, þar sem
m. a. voru staðir í nágrannalönd-
um Islands. Var hann nú byrjað-
ur að lesa þetta upp fyrir skip-
stjóranum. Skipstjórinn hlustaði
sallarólegur á I. stm. sinn lesa
þetta allt upp. Meira að segja
gleymdi I. stm. ekki að geta
tveggja báta, sem ekki höfðu full-
nægt tilkynningaskyldu sinni og
voru „beðnir um að hafa sam-
173