Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1977, Blaðsíða 16

Tíu árum síðar, eða árið 1960,
voru 100.000 tonna olíuskip eða
stærri, farin að sigla á höfunum og
voru hreint ekki svo óalgengir far-
kostir.
Hið 19.000 tonna ARGO
MERCHANT, sem strandaði útaf
strönd Bandaríkjanna og fyrst var
talað um, er hreinasta skel hjá
stærstu oliuskipunum einsog t.d.
hinu japanska GLOBTIK
TOKYO, sem er 476.292 tonn.
Það er 1.243 fet að lengd og það
ristir fulllestað um 92 fet, eða um
30 metra og það getur borið
476.292 tonn af oliu.
Við getum vart séð allar afleið-
ingarnar fyrir, ef svona skipi
hlekktist á og farmur þess rynni í
sjóinn.
Torrey Canyon sem áður var
sagt frá, missti 114 milljónir lítra i
hafið árið 1967 undan ströndum
Cornwalls og 50—60 milljónir
litra fóru í sjóinn í Persaflóa þegar
MT METULA strandaði árið
1974. Bæði þessi skip voru i flokki
risaskipa.
Þriðja stórslysið varð svo árið
1975, þegar danska risaolíuskipið
JAKOB MÆRSK brann og
sprakk í loft upp í Portúgal og um
95 milljónir lítra af olíu runnu í
sjóinn.
Menn standa i raun og veru
VLCC risaskip á siglingu. Hið
476.292 tonna Globtik Tokyo.
ráðþrota gegn slysum af þessu tagi.
Hundruðum og þúsundum tonna
af ,,hreinsiefnum“ er dælt í sjóinn
og sumir sérfræðingar draga mjög í
efa að þau geti ekki líka valdið
skaða. Sérfræðingar vita að mjög
mikið drapst af fiski, skelfiski,
kröbbum og sæormum, þegar
Torrey Cannyon fórst. Sérfræð-
ingar víða um heim hafa rannsak-
að tjón í lífríkinu eftir að olía hefur
Skipamálning - Utanborðsmálning Botn-
málning - Lestalakk - Lestaborðlakk
Skipalakk - HARPA HF.
sest á botn sjávar og þær skýrslur
eru ekki uppörvandi, a.m.k. ekki
fyrir Islendinga, sem allt sitt eiga
undir sjónum og sjávarafla.
Öryggi risaskipa
dregið í efa
Ein af brennandi spurningum í
þessu efni er hvort risaolíuskipin
séu í raun og veru eins örugg og
menn vilja vera láta (framleiðend-
ur og eigendur).
Suður-afrískur blaðamaður »
Noél Mostert hefur ritað bók um
risaolíuskipin, en bókin varð met-
sölubók og ber nafnið SUPER- ,
SHIPS.
Blaðamaðurinn dregur öryggi
stójskipanna mjög í efa og í viðtali
við stórblaðið TIME í byrjun árs,
segir hann m.a. á þessa leið:
— Þau slys er nú eru að henda
minni skip, munu í framtíðinni
einnig henda stórskipin, yfirstór
skip, sem á fagmáli eru nefnd
VLCC (very large crude carri-
ers). Við verðum að vera reiðu-
búin undir það að slík skip farist á
höfunum og við strendurnar í
vaxandi mæli.
Ennfremur þetta:
VLCC skipin eru upphaflega
smíðuð án allrar reynslu í því
hvað um er að ræða í raun og veru
þegar svo stór skip eru byggð. það
hafa vissulega orðið framfarir í
smíði stórskipa en aðalvandinn
við slík skip virðist samt enn ó-
leystur.
Sem dæmi er, að risaskipið
verður að mæta margvíslegum
aðstæðum.
VLCC skipið verður kannski að
þola að sigla eina viku í monsún <
vindunum, næst hreppir það ill-
viðri í suðuríshafinu á leið fyrir
Cape Horn. Síðan liggur leiðin i
um hitabeltið, þar sem þrumu-
veður og fellibyljir eru tíðir. Síðan
verður það að vera fært um að
mæta stórviðri í Biscay flóanum,
þar sem fárviðri eru tíð.
16
VIKINGUR