Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1979, Síða 29

þilið til að gera vart við mig áður
en ég stigi inn; það voru fyrirmæli
matsveinsins. Eldhús Nikolja var
nefnilega eins konar ríki í ríkinu
og þessa skítugu járnkompu varði
hann með oddi og egg. Fékk eng-
inn að stíga þar fæti sínum að
undanteknum mér nema með
sérstöku leyfi hans.
Nikolja leit á mig og saxið nam
staðar í loftinu. „Hvað gengur að
þér?“
Ég lauk við að þurrka leifarnar
af skyrinu af andliti mínu. „Ekk-
ert. Þeir spurðu hvers konar
morgunmatur þetta væri.
Drættirnir kringum munninn á
Nikolja dýpkuðu. Svo varpaði
hann hnífnum á trébrettið, þurrk-
aði sér rólega um hendurnar,
varpaði að því búnu þurrkunni
yfir öxl sér og geystist fram hjá
mér inn í borðsalinn.
Ég heyrði smella í þurrkunni.
Kliðurinn dó út. Það varð þrúg-
andi þögn nokkur andartök. Síð-
an glumdi rödd Nikolja. Hann
talaði hratt — með nístandi
áherzlu á hvert orð. „Þið spyrjið
hvort þetta sé morgunmaturinn.
Þetta er hann — og ef þið hafið
eitthvað út á hann að setja, þá
komið til mín, en níðizt ekki á
drengnum; hann býr ekki til mat-
inn. Það geri ég. Ég! — munið
það. Og ég hef verið við þetta starf
í tuttugu og fimm ár, piltar mínir,
og kann tökin á ykkur. Ég er engin
tuska sem þið getið troðið á. Ég
þekki engan ykkar, en það skiptir
ekki máli, hitt skiptir máli að þið
þekkið mig. Nikolja, heiti ég, og
ég þykist vita að þeir sem þekkja
það nafn af spurn muni ekki troða
illsakir við mig eða mitt eldhús.“
Matsveinninn brýndi röddina:
„Nikolja, það er ég! Ef þið hagið
ykkur eins og menn, heyrið það,
þá mun eldhúsið vera ykkur hlið-
hollt, en ...“ Það glumdi í visku-
stykkinu og rödd matsveinsins
skalf af niðurbældum ofsa: „En ef
þið viljið stríð,“ grenjaði hann
VÍKINGUR
hamstola, „þá skuluð þið fá stríð!
Og að síðustu, munið það, leppa-
lúðar, það sem þið gerið drengn-
um, það gerið þið mér og mínu
eldhúsi! Mér, Nikolja!“
Ég heyrði blautt viskustykkið
smella á borðinu. Síðan buldi í
skyrdallinum. „Étið svo þetta eða
þið fáið ekki neitt!“
Á næsta andartaki þusti mat-
sveinninn fram hjá mér og hvarf
inn í eldhúsið. Þeir í borðsalnum
sátu agndofa. Það varð þögn
nokkrar sekúndur, síðan hvísl. Ég
heyrði orð og orð á stangli. Svo
var að heyra að matsveinninn
hefði drepið mann. Mér var sama
þótt hann hefði drepið mann. Það
ótrúlega hafði skeð. Maður hafði í
fyrsta sinn tekið upp hanzkann
fyrir mig. Kökkurinn kom upp í
hálsinn á mér, mér vöknaði um
augu. Mér varð litið á matsvein-
inn. Augu okkar mættust, en hann
leit strax undan og hélt áfram að
brytja kjötið, þegjandi og illúð-
legur.
Ég harkaði af mér og hélt áfram
störfum mínum. Seinna um dag-
inn fór matsveinninn með mig
niður í búrið og lokaði vandlega á
eftir sér. Hann gæddi mér á
franskbrauði með jarðarberja-
sultu. Þetta var mikill heiður, því
að sjálft búrið var helgidómur.
Hann bar lyklana að því í bandi
um hálsinn og dvaldi oft þarna
tímunum saman og enginn vissi
hvað hann var að gera. „Þú verður
að harðna,“ sagði Nikolja. Mér
kom móðir mín í hug, þetta lítils-
virta hjú, og ég minntist andláts-
orða hennar: „Þú skalt launa illt
með góðu, Ljótur minn. Þá mun
þér farnast vel.“ Svo var hún dáin,
södd lífdaga. Hún var góð kona en
fáfróð. Ég kyssti líkið á kinnina,
en grét ekki. Nikolja vissi betur:
„Auga fyrir auga og tönn fyrir
tönn,“ sagði hann. „Það gildir
fyrir okkur, hitt kann að gilda fyrir
aðra, það veltur á því hvernig
maðurinn er. Menn og tilviljanir
lyfta sumum, aðrir eru troðnir of-
an í duftið.“ Það var stundarþögn,
síðan hélt matsveinninn áfram og
andlit hans varð torkennilegt og
drættirnir kringum munninn
grimmdarlegir: „Rétti mótleikur-
inn, hvuti litli, rétti mótleikurinn
er að bíta frá sér strax, leiftur-
snöggt, láta kné fylgja kviði; þá
eru þeir varnarlausir, strax leift-
ursnöggt!“ Hann þagnaði skyndi-
lega; andlitsdrættirnir mýktust,
hann tvísteig eins og hann væri á
báðum áttum með eitthvað. Síðan
klappaði hann mér á kollinn og
sagði fljótmæltur: „Ljúktu nú við
kökuna og komdu svo upp.“
Ég skildi lítið af því sem hann
sagði, en eitt skildi ég. Þessi maður
átti bágt. Ég hafði heyrt orð og orð
Útgerðarmenn
Vélstjórar
ðnnumst allar
raflagnir og viögeröir
í skipum
og verksmiöjum
Símar:
13309 og 19477
29