Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1986, Blaðsíða 16

GunnarJónsson
fiskifræöingur
Ólafur Valgeir
Einarsson
útvegsfræðingur
16 VIKINGUR
Tindaskata
Raja radiata
Langalgengasti brjóstfiskurinn á íslandsmiöum er tindaskata. Enda þótt hún
veiðist oft sem aukaafli í botnvörpu, dragnót eða á línu er hún nær ekkert nýtt —
aðeins fleygt í sjóinn aftur og verður víst fátt um kveðjur. Nær væri að hirða þær
stærstu og reyna að gera úr þeim mat því að flestum sem reynt hafa ber saman um
að tindaskata sé hiö mesta lostæti.
Rannsóknir á tindaskötu hafa verið í lágmarki en í rannsóknaleiðöngrum Haf-
rannsóknastofnunarinnar undanfarin ár hefur þó verið safnað nokkrum gögnum
einkum lengdarmælingum og kyngreiningu. í marsmánuði s.l. þegar fimm togarar
(Páll Pálsson ÍS var á V-NV-miðum, Arnar HU var á N-miðum, Drangey SK var á
NA-A-miðum, Hoffell SU var á SA-S-miöum og Vestmannaey VE var á S-SV-mið-
um.) flengdu íslandsmið vítt og breitt og næstum enginn fiskur slapp ómældur né
órannsakaöur voru m.a. nær allar tindaskötur sem veiddust mældar og kyn-
greindar. Er nú búið að mestu aö vinna úr þeim gögnum ásamt með öðrum gögn-
um sem í þessum leiðöngrum söfnuöust. Jafnframt því sem tindaskötugögn leið-
angranna voru unnin var gluggaö í gögn úr öörum leiööngrum Hafrannsóknastofn-
unarinnar til samanburðar.
Hér á eftir veröur gerð grein fyrir helstu niöurstöðum tindasköturannsóknanna
auk þess sem sagt veröur frá því helsta sem um tindaskötu er almennt vitað. Einn-
ig er minnst á möguleika á nýtingu tindaskötu í framtíðinni.
Smávegis fróðleikur
um tindaskötu
Tindaskata getur náð um
100 cm lengd hér við land
(Bjarni Sæmundsson, 1926)
og verður óviöa stærri. Þó er
vitað um 102 cm tindaskötu
af miðunum við Nýja Skotland
(Bigelow & Schroeder, 1953).
Hún verður ekki eins stór við
strendur Evrópu eins og við
austurströnd Ameriku og Is-
land.
Heimkynni tindaskötunnar
eru beggja vegna Norður-
Atlantshafsins. í austanverðu
N-Atlantshafi finnst hún með-
fram strönd Noregs og allt
norður i Barentshaf og Hvita-
haf. Hún er i Skagerak og
Kattegat og inn i vestanvert
Eystrasalt. Hún finnst i Norö-
ursjó (þó ekki syðst) og við
Bretlandseyjar allt aö Ermar-
sundi, við Færeyjar og ísland.
I vestanveröu N-Atlantshafi
finnst hún frá Grænlandi suð-
ur til N-Ameriku allt til S-Kar-
ólínu. Hér við land er tinda-
skatan allt i kring um landiö
bæði djúpt og grunnt.
Lífshættir. Tindaskatan er
botnfiskur sem hefur fundist
á 20—1000 metra dýpi en er
algengust á 30—200 metra
dýpi og er allageng á
200—400 m dýpi.
Fæöa er einkum allskonar
botndýr eins og krabbadýr,
skeldýr, ormar og smáfiskar,
t.d. sandsili.
Got. Hrygnur með þroskuö
egg (pétursskip) finnast allt
árið þó oftast i febrúar til júni.
Taliö er að tindaskatan gjóti
hér við land i júni til ágúst.
Hrygnur veröa kynþroska um
39 cm langar og hængar 42
cm langir. Seiði eru 9,3 — 10,3
cm löng við klak.
Rannsóknir 1985
I togararallinu í mars 1985
voru mældar og kyngreindar
8608 tindaskötur, þar af voru
4212 hængar (48,9%) og
4396 hrygnur (51,1 %). Þess-
ar tindaskötur voru 9—65 cm
langar. I töflu 1 er sýnt hve
mikill hluti tindaskötuaflans
er lengri en 45 cm og 50 cm
en ætla má að tindaskötur
stærri en 45 cm séu vel ætar.
A mynd 1 er sýnd lengdar-
dreifing eftir svæðum (skip-
um) og á mynd 2 er sýnd
samals dreifingin fyrir allt
svæðið við landiö. Stærstu
tindasköturnar voru á SA-
Tindaskötur stærri en 45 cm og 50 cm eftir svæöum. 45 cm og) 50 cm og)
V-NV-miö (Páll Pálsson IS) 42,4% 29,0%
N-miö (Arnar HU) 43,9% 23,5%
NA-A-mið (Drangey SK) 52,2% 39,0%
SA-S-miö (Hoffell SU) 61,2% 40,3%
S-SV-miö (Vestmannaey VE) 49,8% 36,0%
Öll miðin 48,4% 30,9%