Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1999, Blaðsíða 53

hagsmuna þeirra sem eru háðir sjávarútvegi.
Þetta á ekki einungis við um útgerðarmenn
°g sjómenn, heldur einnig alla íbúa í sjá-
varplássum, þar sem atvinna og búseta eru í
hættu eftir að veiðiheimildir hafa verið seldar
burt.
Aðlögun í 15 ár
Vert er að minna á að núverandi kerfi
hefur verið við lýði í 15 ár. Þeir sem fengu
veiðiheimildirnar afhentar í upphafi hafa því
þegar fengið drjúgan tíma til að nýta sér þær.
Þeir sem hafa keypt kvóta nýlega fái tækifæri
til að afskrifa þau verðmæti á hæfilega
löngum tíma áður en skerðing kvótanna
hefst með fyrrgreindum hætti. H
í því sem samtökin hafa látið frá sér eru
nokkrar sögur, hér á eftir fer sýnishorn af
þeim.
Þessi saga er sögð árið 2020. Útgerðarfé-
iagið Framherji byrjaði í útgerð á Akrafirði
frá grunni kringum 1990. Þá var kvótinn
enn ekki dýrari en svo að menn gátu byrjað
tneð því að kaupa allan kvóta. Fyrirtækið
hefur síðan dafnað vel enda rekið með nú-
tímasniði af mönnum sem hafa menntun
og reynslu. Núna er dóttirin Sæunn að taka
við eftir að hafa lært rekstrar- og auðlinda-
hagfræði við Harvard-háskóla. Hún er Ak-
urfirðingur fram í fingurgóma og ætlar að
halda áfram að styðja fótboltann í kaup-
staðnum. Hún lítur yfir farinn veg í fyrir-
tækinu og spyr pabbann og afann því í ó-
sköpunum þeir hafi ekki strax fallist á auð-
lindagjald eða uppboð, heldur lagt í allan
þennan stríðskostnað og þurft að kaupa
kvótann á þessu uppsprengda verði þegar
frá leið. Reiknaður fjármagnskostnaður fyr-
irtækisins vegna kvótakaupa fortíðarinnar
er nú þyngsti bagginn í fjárhag þess. Sæunn
hefur reiknað það út að fyrirtækið stæði enn
betur og öll rekstrarskilyrði væru miklu
stöðugri ef allur kvótinn hefði farið á markað
kringum 1995-2000. Hún veit að pabbi
hennar og afi ætluðu sér alltaf að vera í útgerð
til frambúðar og heldur því fram að þeir hafi
verið plataðir af mönnum, ættum og fyrir-
tækjum í LIÚ, sem eru nú flestir hættir í út-
gerð og búnir að selja. ■
Einu sinni var skip í kaupstað úti á landi.
Það var eitthvert dýrasta og glæsilegasta veiði-
skip íslenska flotans, útbúið til að veiða nær
allt sem hrærist í sjó, með viðeigandi veiðar-
færum. En það var hins vegar svo dýrt að það
gat ekki borið sig með venjulegum veiðum
og þeim kvóta sem fylgdi því. Þá vildi svo vel
til að rækjan á Flæmska hattinum var öllum
frjáls. Skipið sigldi þangað og fiskaði 16-
1800 tonn á ári. Kvótinn sem hafði fylgt því
var hins vegar fluttur á önnur skip. Þá kom
að því að setja þurfti kvóta á rækjuna, og
skipið fékk ekki nema 600 tonn. En það
lækkaði ekki í verði við þessa takmarkandi
aðgerð almannavaldsins, heldur hækkaði
markaðsverð þess um nokkur hundruð millj-
ónir. Og eigendurnir sáu hag sínum best
borgið með því að selja skipið með kvótan-
um til stórútgerðar í öðru plássi, þar sem
bæði skip og kvóti nýtast vonandi vel. En
þeir sem höfðu áður viðurværi sitt af rækju-
vinnslu á upphaflega útgerðarstaðnum sitja
eftir með sárt ennið. ■
Erfingi kvótans í Sviðinsvík er læknir vest-
ur í Ameríku. Þegar foreldrar hans dóu seldi
hann kvótann stórútgerðarmönnunum í Ak-
urvík. Peningarnir fóru hins vegar til Amer-
íku og gera vonandi eitthvert gagn þar. Svið-
insvík er nú að leggjast í auðn. Enn eru þó til
þeir landsbyggðarþingmenn sem halda því
fram að kvótakerfi sem hefur svona afleiðing-
ar þjóni hagsmunum landsbyggðarinnar.
Eða eru þeir eingöngu að hugsa um Akurvík?
Roskinn útgerðarmaður og fiskverkandi
úti á landi var orðinn þreyttur á umfangs-
miklum rekstri. Börnin flogin úr hreiðrinu
og hjónin skilin. Hann átti myndarlegan
kvóta og seldi hann ásamt öðrum eignum á
1100 milljónir íslenskra króna. Það jafngild-
ir 45 þúsund krónum á hvert mannsbarn í
landinu. Hann keypti sér 30 milljón króna
einbýlishús í dýru hverfi í Reykjavík og er nú
að láta gera það upp fyrir annað eins. Afgang-
urinn af milljónunum 800 endar í fasteign-
um og fyrirtækjum í höfuðborginni. Þær eru
bæði glataðar íslenskum sjávarútvegi og hin-
um dreifðu byggðum í landinu. ■
Hafliði á Sæbjörgu er ungur maður og
duglegur og hefur brennandi áhuga á sjó-
mennsku og útgerð; kominn af aflaklóm í
báðar ættir. Hann erfði tíu milljónir eftir afa
sinn og nafna og vill byggja upp útgerð.
Hann keypti sér kvótalausan bát en með
veiðileyfi. Hann borgar 100 kr. fyrir kílóið af
leigukvótanum og fiskar á góðum miðum
þar sem óvalinn fiskur gefur 130 kr. á mark-
aði. Þessi 30 króna mismunur dugir Hafliða
fyrir útlögðum kostnaði, svo sem olíu, veið-
arfærum og viðhaldi á báti og vél. Að öðru
leyti lepur hann dauðann úr skel. - Til að
hafa til hnífs og skeiðar grípur Hafliði til þess
ráðs að henda lélegasta fiskinum þó að það
kosti hann bæði vinnu og peninga. Eftir það
kemur hann að landi með svo góðan fisk að
meðaltali að hann getur selt hann á 190 kr.
kílóið. Þannig hafa tekjur hans umfram
kvótakostnaðinn þrefaldast og hann sér fram
á að geta hægt og bítandi byggt sér upp fram-
tíð við sjósókn. Það hillir undir að Hafliði á
Sæbjörgu verði aftur þekkt nafn í byggðinni
sem harðfylgin aflakló. ■
f
og valið er einfalt
Vatnagaröar 10 • 104 Reykjavík
S: 568-5855 • Fax: 568-9974 • www.volti.is
RAFMÓTORAR
T Öflugur valkostur
▼ Hagstætt verð
T Stærðir:
0.12 kW - 315 kW.
T Sérpantanir
SJÓMANNABLAÐIÐ VÍKINGUR
53