Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2003, Blaðsíða 20

Einar K. Guðfinnsson alþingismaður og varaformaður þingflokks Sjálfstœðisflokksins
1.
Lífskjör á íslandi hafa batnað hraðar á
íslandi en í flestum öðrum ríkjum. Al-
menningur hefur notið lífskjarabatans
sem betur fer og kaupmáttur er betri nú
en nokkru sinni fyrr. Þetta hefur skilað
sér til sjómanna jafnt og annarra starfs-
stétta hér á landi. Ef sérstaklega er litið
til þróunar fiskverðs þá fer auðvitað ekk-
ert á milli mála að tekjuþróunin hefur
verið jákvæð flest undangengin ár. Þetta
er sannarlega fagnaðarefni. Stjórnvöld
ráða vissulega ekki lífskjörunum með
beinum hætti. En þau geta stuðlað að
betri lífskjörum með aðgerðum sínum.
Sá lagalegi rammi sem við setjum markar
lífskjörin. Með stefnumótun okkar und-
angengin árin höfum við lagt grunn að
þessari lífskjarsókn. Við viljum halda á-
fram á þeirri braut og leggjum grunn að
henni með verkum okkar.
í þeim efnum skiptir margt máli.
Nefna má skattamálin. Eins og rækilega
hefur verið sýnt fram á hafa skattar verið
lækkaðir í okkar tíð. Gagnstætt vilja
stjórnmálaandstæðinga okkar. Þeir hafa
lagt áherslu á aukin ríkisútgjöld, sem
fyrr eða síðar leiða til aukinna skatta.
Það er í sjálfu sér ekki undarlegt. Þeirra
grundvallarskoðun er að betra sé að fela
ríkisvaldinu fjármálavöldin en einstak-
lingunum. Þeir vilja hafa vit fyrir al-
menningi. Þar skilur á milli. Gott dæmi
er sérstakur tekjuskattur, oft ranglega
nefndur hátekjuskattur. Ætli nokkur
starfsstétt greiði hlutfallslega jafn mikla
skatta á grundvelli hans og sjómenn?
Tekist hefur að lækka hann verulega en
áfram viljum við halda áfram á þeirri
braut, hvað sem líður andróðri vinstri
flokkanna.
2.
Aflahlutdeildarkerfi, kvótakerfi án
framsals af einhverju tagi er óhugsandi.
Við tölum oft um skort á sveigjanleika í
núverandi kerfi og það með réttu. En
hvað myndu menn segja um kvótakerfi
þar sem framsal yrði bannað. Þar færum
við úr öskunni í eldinn. Sjálfstæðisflokk-
urinn hefur hins vegar staðið fyrir því að
þrengja framsalið mjög verulega. Það
gerðum við meðal annars í tengslum við
kjaradeilu sjómanna og útvegsmanna. Þá
lögfestum við niðurstöðu í blóra við vilja
útvegsmanna, en sem sjómenn höfðu
staðfest. Sjálfur er ég þeirrar skoðunar að
veiðiskylda eigi að vera mikil, þó ég vilji
ekki banna með öllu framsalið. Eðlilegt
er að þeir sem hafa aflahlutdeild til ráð-
stöfunar í meginatriðum veiði hana sjálf-
ir að sem mestu leyti.
Einar K. Guðfinnsson
Athyglisvert er að sjómenn og útvegs-
menn eru nú sammála um að þrengja
enn framsalið. Hins vegar er ljóst að full-
trúar stjórnarandstöðunnar lögðust al-
gjörlega gegn því að þrengja framsalsrétt-
inn. Einnig þeir stjórnmálamenn úr
þeirra hópi sem hæst hafa talað um nei-
kvæðar hliðar á frjálsu framsali. Einnig
kom á óvart hversu mikilli andstöðu það
mætti frá sjómönnum, útvegsmönnum
og fiskverkendum að þrengja framsalið,
þó samtök þeirra stæðu að slíkri kröfu.
Ég er því þeirrar skoðunar að ekki verði
að sinni gengið lengra í kröfunni um
aukna veiðiskyldu. Menn verði því að ná
utan um vandann sem við er að glíma
gagnvart kjaramálum sjómanna að þessu
leyti með öðrum aðferðum.
3.
Já það getur vel verið eðlilegt. Mark-
miðið með rekstri sjávarútvegsins er auð-
vitað að hámarka þjóðfélagslegan arð.
Þannig þurfa að njóta góðs af rekstri
sjávarútvegsins, sjómenn, útvegsmenn,
landverkafólk, fiskverkendur, byggðirnar
og þjóðfélagið í heild. Til þess að það sé
hægt þarf að vera hægt að byggja á stöð-
ugleika; vissu um hráefnisframboð og
svo framvegis. Með því að slíta algjörlega
á milli fiskvinnslu og útgerðar er verið
að rýra öryggi við hráefnisframboð. Það
mun rýra hlut fiskvinnslunnar og rnark-
aðshæfni hennar. það mun af sjálfu sér
leiða til verri afkomu og lakari viðskipta-
kjara. Markaðurinn erlendis krefst stöð-
ugleika í framboði. Hann unir því ekki
að fá ekki stöðugt framboð. Þess vegna
hefur það orðið þróunin í rás áratuganna
að byggja upp samspil útgerðar og fisk-
vinnslu. Án þess er líklegt að fiskvinnsl-
an stæði höllum fæti. Ekki síst úti um
landið.
Víða hefur þetta líka komið sér vel fyr-
ir einyrkja útgerðir. Þær hafa haft stuðn-
ing af slíku samstarfi, eins og segja má
frá með ótal dæmum. Það er því auðvelt
að sýna fram á að slíkt samstarf hefur
tryggt störf sjómanna líka, rétt eins og
það hefur án nokkurs vafa tryggt starfs-
öryggi landverkafólks. Þess vegna er ég
sannfærður um að langtímahagsmunum
beggja, sjómanna og landverkafólks, er
betur borgið þar sem hægt er að tryggja
hráefnisframboð með tengslum útgerðar
og fiskvinnslu, þó ef til vill megi færa
fyrir því rök að í skammtímanum gætu
sjómenn og útvegsmenn haft af því
stundargróða að slíta þarna á milli.
Á hinn bóginn er hægt að ganga
þannig frá málum, í kjarasamningum og
tneð löggjöf að tryggt sé að fiskverð sé
eðlilegt og sanngjarnt. Nú er til dæmis
tekið mið af markaðsverðmæti og eðli-
legt er að sh'kt sé þróað áfram. Æskileg-
ast er að slíkt sé á hinn bóginn gert í
samningum á milli hagsmunaaðilanna
sjálfra og að ríkið komi einungis að því
með lögfestingu þess ramma sem menn
kjósa að afmarki verkefnið.
4.
Á Norðurlöndunim, t.d i Danmörku
hefur verið gert sérstakt átak í því að
flagga kaupskipum heim. DIS hefur þetta
verið kallað. Þetta hefur verið gert með
skattalegum aðgerðum. Fyrirtækin inn-
heimta skatta af sjómönnum sínum og fá
þá síðan endurgreidda frá hinu opinbera.
Þessi leið hefur verið skoðuð hér á landi,
en menn hafa ekki talið hana færa. Aug-
ljóslega er hún örðug. Eða setjum okkur
í þau spor að Eimskip og Samskip fái
endurgreidda skatta starfsmanna sinna á
kaupskipum, en önnur fyrirtæki fengju
ekki slíkar endurgreiðslur af sínum
starfsmönnum á öðrum sviðum. Það þarf
ekki að hafa mörg orð um það. Menn sjá
undireins vandkvæðin sem fylgja þessari
leið
Hitt er annað mál að menn skoði
aðra þætti sem kunna að auðvelda slíka
skráningu. Niðurfelling stimpilgjalda og
aðrar opinberar aðgerðir gætu verið liður
í slíku. Forsenda þess að vel takist til í
þessum efnum, er að sjómenn, útgerðar-
menn farskipa og stjórnvöld korni saman
að slíku verki.
20 - Sjómannablaðið Víkingur