Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2005, Blaðsíða 28

Tiygginga-byltingin mikla
rœtt við Þorstein Hjaltason lögmann
Fyrir nokkrum árum síðan ritaði Por-
steinn Hjaltason lögmaður tímarits-
grein um tryggingamál sjómanna þar
sem hann lýsti mikilli óánægju sinni
með þau mál.
Blaðamanni Víkings þótti ástæða til að
heimsækja Þorstein og athuga hvort
brún hans hefði eitthvað lyfst á þessum
árum sem liðin eru síðan hann ritaði áð-
urnefnda grein.
Við hittum Þorstein á skrifstofu hans á
Akureyri.
Við komum okkur strax að efninu eins
og góðum blaðamönnum sæmir og
spurðum Þorstein hvernig þessum mál-
um væri háttað núna, hafa orðið breyt-
ingar til batnaðar, hefur brún hans lyfst?
Þorsteinn:
Já hún hefur ótvírætt gert það og lyfst
hátt! Núna eru aðstæður allt aðrar en
þær voru þegar ég ritaði greinina sem þú
minntist á. Það má segja að bylting hafi
orðið í þessum málum.
Breytingarnar byrjuðu í maí 2000 í
samningum félagsmanna í Sjómannafé-
lagi Reykjavíkur en þær víðtækustu urðu
í maí 2001 með úrskurði Gerðardóms
varðandi réttindi félagsmanna í Sjó-
mannasambandi íslands, Farmanna- og
fiskimannasambandi íslands og Alþýðu-
sambandi Vestfjarða.
Víkingur:
Berðu í stuttu máli saman fyrir okkur
iUNQLAUG
Þorsteinn Hjaltason.
réttarstöðu sjómanns sem slasast fyrir
þessa byltingu, sem þú kallar svo, og eft-
ir hana.
Þorsteinn:
Fyrir byltinguna miklu átti þessi sjó-
maður rétt á greiðslum úr lögbundinni
slysatryggingu sjómanna, sem voru lágar.
Nokkur hundruð þúsund krónur fyrir
t.d. 10-15% örorku. Örorkan var metin
eftir töflum. Þannig að ekki skipti máli
þótt sjómaður gæti ekki unnið sjómanns-
störf lengur. Töflunni var flett og ef
rnenn lásu út úr henni að örorkan væri
10% þá var hún það og bætur greiddar
eftir því en ekki hirt um það þó starfsör-
orkan væri 50%.
Til þess að sjómaðurinn fengi raun-
verulega skaðabót þurfti hann að sanna
að slysið hefði orðið fyrir gáleysi annarra
skipverja, tæki biluð eða eitthvað annað
sem gat verið grundvöllur að skaðabótaá-
byrgð útgerðar.
Með öðrum orðum það þurfti að finna
sökudólg í málinu til þess að sjómaður-
inn fengi alvöru skaðabætur.
Eftir byltingu þá er einfaldlega búið að
breyta slysatryggingunni þannig að bæt-
ur samkvæmt henni eru reiknaðar eins
og skaðabætur. Það er búið að breyta
bótunum úr slysatryggingunni. Það þarf
ekki að finna sökudólg lengur, hinn
slasaði sjómaður fær fullar bætur reikn-
aðar eftir skaðabótalögum.
Víkingur:
Þetta á þá einungis við um slys sem
hafa orðið eftir að þessar breytingar tóku
gildi?
Þorsteinn:
Já það er rétt.
Víkingur:
Og hvenær gerðist það?
Sjómennska er ekki við allra hæfi og stundum gefur á bátinn. Þá er það nokkur huggun að vera vel tryggður.
Ljósm.: Þorgeir Baldursson
Þorsteinn:
Það er misjafnt. Fyrst kom
þetta, 6. maí árið 2000, inn í
kjarasamning Sjómannafélags
Reykjavíkur og kaupskipaút-
gerða. í nóvember sama ár
bættust svo inn vélstjórar og
skipstjórnarmenn á kaup-
skipum.
Flestir sjómenn komu svo
inn með úrskurði Gerðar-
dóms og gilti sá úrskurður frá
og með 16. maí 2001.
Víkingur:
1 upphafi voru sem sé ekki
allir íslenskir sjómenn þátt-
takendur í þessari trygginga-
byltingu?
Þorsteinn:
Nei því miður.
28 - Sjómannablaðið Víkingui