Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2005, Page 35

SAGA SJAVARUTVEGS
Á ÍSLANDI íslenskrar sögu
Ekkert hefur skipt íslendinga
eins miklu máli og sjávaraflinn.
Hann hefur gefið þjóðinni líf en líka
krafist stórra fórna. Jón Þ.
í>ór rekur þessa sögu í þremur viða-
miklum bindum
Uppgangsár og barningsskeið er heiti
1. bindis Sjávarútvegssögunnar. Par
segir frá upphafi fiskveiða við ísland,
hinni áhættusömu árabátaútgerð og
ævintýralegri öld seglskipanna.
Stundum urðu mannvíg út af fiskin-
urn við ísland.
í 2. bindi segir frá árabilinu frá 1902
til 1939. Vélaraflið hélt innreið sína og
sjávarútvegur íslendinga gjörbreyttist á
fáeinum árum. Bátar og togarar ösluðu
urn öll mið og hafið tók sinn toll.
Nú er komið út 3. bindi þessa
grundvallarrits um sjávarútveg á ís-
landi og nær lil 1973. Togararnir, síld-
in, smábátar og þorskastríð eru meðal
þeirra þátta sem þar er fjallað um.
Saga sjávarútvegs á íslandi er glæsi-
EINSTAKT TÆKIFÆRI TIL AÐ EIGNAST
GRUNDVALLARRIT ÍSLENSKRAR SÖGU
Pantið núna og sparið allt að 8.640.
Vinsamlegast netjið pantanir á; gudjon61@simnet.is
legt tímamótaverk þar sem
snilld og afburðaþekking
Jóns t>. Pór á sögu íslands
og íslendinga.
fer saman rit-
KOSTABOÐ
Lesendum Víkings
býðst að kaupa fyrstu
tvö bindin á hálfvirði.
í stað þess að greiða
kr. 6.480 fyrir hvort
bindi eru þau boðin á
3.200, hvort um sig.
Ennfremur er les-
endum Víkings
boðið að eignast 3.
bindið, fyrir aðeins 4.900 krónur
í stað 6.980 kr.
Séra Birgir Snœbjörnsson segirfrá
Alkunn er leiðin milli Varmahlíðar
og Bólstaðarhlíðar og nefnist hún
Vatnsskarð. Færri vita það að hægt er
að komast milli þessara sýslna um
annað skarð er nefnist Litla-Vatns-
skarð. Liggur sú leið upp Gönguskörð
frá Sauðárkróki, fram Víðidal í gegnurn
Litla-Vatnsskarð, fram Laxárdal ofan
Auðólfsstaðaskarð niður í Langadal. Á
þessum slóðurn var forðum töluverð
byggð. Kirkja var t.d. á Gvendarstöð-
urn í Viðidal. Bær var í skarðinu sem
nefndist Móbergssel og skammt þar frá
vatn sem kallað var Móbergsselstjörn.
Brunnur var hjá bænum og rann þaðan
lækur út í vatnið. Silungur er í vatninu
og við viss skilyrði synti hann upp í
lækinn svo að þar var uggi við ugga.
Kom það fyrir að upp kom fiskur þeg-
ar vatn var sótt í brunninn.
Eitt sinn fóru Gautsdalsbændur út
að Móbergsseli til heyskapar og urðu
þess þá varir að fiskur hafði hlaupið
upp í lækinn. Þeir brugðu skjótt við, rifu
strigapoka utan af einum ljánum, sökktu
honum ofan í lækinn og héldu uppi op-
inu. Síðan köstuðu þeir steinum í brunn-
inn og fiskurinn óð af stað í átt til tjarn-
arinnar. Fljótt fylltist pokinn og þegar
hvolft var úr var þarna komin hrúga af
silungi.
Mér barst þessi saga til eyrna og einn
góðan veðurdag lagði ég af stað upp að
tjörninni ásamt Guðmundi Guðlaugssyni
sem hjá mér var. Ekki vantaði að við bár-
um okkur veiðimannalega, en allt kom
fyrir ekki. Afraksturinn var ein lítil lonta
sem sleppt var með orðunum:
„Stærri í staðinn.“
hað stoðaði ekki heldur.
Vonsvikinn henti ég stönginni minni á
hlaðið á Æsustöðum og fór inn til þess
að fá mér kaffi. Þá heyrði ég að það þaut
út af hjólinu og brá því við hart. Mér
varð hverft við er ég sá að mórauð hæna
var kornin á öngulinn og barðist um. Ég
hafði engin ráð önnur en að grípa
stöngina og byrja að þreyta bráðina.
Þegar ég loks hafði hendur á hænunni
kom í ljós að hún hafði maga-gleypt.
Því voru í skyndi sótt skæri og skellt á
girnið við gogginn.
Hænan var frelsinu fegin og ekki virt-
ist það há henni að lenda í þessu ævin-
týri. Mér leið aftur á móti bölvanlega.
Stöðug umferð var um veginn sem lá
örskammt frá bænurn. Hvað skyldi
fólkið hafa hugsað sem varð vitni að
því að virðulegur sóknarprestur var að
veiða hænu? Erfitt er að ráða í það. En
hitt er víst að ég skammaðist mín svo
mikið að ég óskaði mér niður úr jörð-
inni.
Þessa sögu hef ég stundum sagt þegar
menn eru að gurna af því er þeir fengu
þann stóra. Einkennilegur svipur hefur
komið á þá marga. Engan hefi ég enn
hitt sem státað hefur af slíkum happa-
feng.