Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2005, Qupperneq 45

Dýrafirði, þar sem við
veiddum skarkola og
þorsk.
En breyttir útgerðar-
hættir kölluðu á breyt-
ingar á flotanum. Petta
sáu allir og það var við
þessar aðstæður sem
skuttogaravæðing ís-
lendinga hófst. Árið
Í970 riðu Austfirðing-
ar á vaðið og keyptu
notaða togara, Barðann
og Hólmatind, frá
Frakklandi. Siglfirðing-
ar höfðu reyndar átt
skuttogara, Siglfirðing
SI, síðan 1964 sem þeir
höfðu aðallega notað
til síldveiða en ekki togveiða.
Hér fyrir vestan tóku menn þá ákvörð-
un að verða sér úti um skuttogara af
minni gerðinni, eða undir 500 brúttó-
tonnum, og var þá horft til Norðmanna
sem notuðu slík skip til að afla hráefnis
handa vinnslunni í landi. Út úr þessu
kom hin svokallaða norska sería, sex
togarar smíðaðir í Noregi, en kaupendur
voru allir með umfangsmikla fiskverkun
í landi. Fimm togaranna komu hingað á
Vestfirði, Júlíus Geirmundsson, Bessinn,
Guðbjartur, Framnes og Guðbjörgin, en
sjötti togarinn í norsku seríunni var
Björgvin frá Dalvík.
Vistaskipti og samið við Japani
Um þetta leyti hætti ég hjá Gunnvöru
og réð mig til Miðfells í Hnífsdal þar sem
Jóakim Pálsson stjórnaði. Þetta var 1971
og menn komnir á bólakaf við að útvega
sér skuttogara. Ég talaði því um það við
Jóakim að ef ég kæmi yfir til hans þá
myndum við athuga um kaup á skuttog-
ara.
Það þurfti ekkert að brýna Jóakim í
þessum efnum og niðurstaðan varð sú að
nokkrir útgerðarmenn vítt og breitt um
landið tóku sig saman
og sömdu um smíði á 9
skuttogurum í Japan og
stofnuðu um leið með
sér félag japanskra skut-
togaraeigenda sem mig
minnir að hafi verið
skammstafað, FJAS. Síð-
ar bættist Arnar HU í
þennan hóp.
Það þótti nokkur
bjartsýni á þessum árum
að láta smíða fyrir sig
skip í Japan, fyrir nú
utan það að öll tæki áttu
líka að vera japönsk.
Menn höfðu enga
reynslu af Japönum sem
skipasmiðum og landið
óneitanlega ansi langt í
burtu. En Jóakim hefur
Prufukeyrsla á Páli í Japan desember 1972.
Benni, Aðalbjöm, Leifur Páls. og Grímur
Jónsson.
eflaust rætt þetta við bróður sinn, Pál,
sem var fyrrverandi skipstjóri, en starfaði
þegar þarna var kornið sögu hjá Asíu-
félaginu í Reykjavík sem hafði milli-
göngu um samningana við Japanina.
Menn vissu líka fullvel að Japanir voru
gamalgróin fiskveiðiþjóð og með rnikla
reynslu af veiðum skuttogara.
Niðurstaðan varð því þessi samningur
um smiði 10 skuttogarar í tveimur
japönskum skipasmíðastöðvum, í borg-
unum Narasaki og Muroran sem er
sunnarlega á eyjunni Hokkaido. í síðar-
nefndu borginni var Páll Pálsson smiðað-
ur og þangað héldum við Kristján Páls-
son yfirvélstjóri í októberlok 1972 að
fylgjast með smíðinni.
Á Kyrrahafi. 1 sólbaði á stefni. Bcrnharð
Överby og Grimurjónsson og Einar annar
vélstjóri. Vestmannaey framundan á bak-
borða.
Meðal Japana
Við byrjuðum á því að
fljúga til New York og
þaðan til Anchorage, í
Alaska, og síðan til Tokyo
en seinasti leggurinn var
norður til Muroran á
Hokkaido. Þetta var skolli
langt ferðalag, yfir mörg
tímabelti að fara og að
okkur settist mikið
tímarugl.
Við fórum því ekki í
skipasmíðastöðina fyrr en
á öðrum degi okkar í
Muroran. Sem okkur
sýndist ekki skipta miklu
máli því að þegar þangað
kom sáum við ekki betur
en að skipið yrði vart tilbúið fyrr en á
miðju ári '73, þrátt fyrir að Japanarnir
hefðu lofað að afhenda það um næstu
áramót. Rautt skipsjárnið blasti alstaðar
við okkur, eitthvað var búið að einangra
en sáralítið sem ekkert byrjað að inn-
rétta.
Við vorum því ekkert að æsa okkur af
stað næstu tvo eða þrjá daga niður í
skipasmíðastöðina en tókum það rólega
og skoðuðum okkur svolítið um. En þeg-
ar við kíktum við hjá þeim aftur og sáum
hvað hafði miðað á þessum tveimur dög-
um eða svo brá okkur í brún. Þá fyrst
áttuðum við okkur á því að verkhraðinn
hjá Japönunum, og reyndar allt skipulag-
ið, var gjörólikt því sem við áttum að
venjast. Það sem var búið að gerast á
þessum dögum var alveg ótrúlegt.
Upp frá þessu vorum við ekki i
nokkrum vafa um að skipið yrði til á til-
settum tíma. Við létum vita af þessu
heim og báðum um að áhöfnin yrði send
utan, sérstaklega reið á að fá vélstjórana
sem fyrst svo þeir gætu fylgst með allri
lagnagerð.
Eftir þetta vorum við eins og gráir
kettir í skipasmíðastöðinni og þrátt fyrir
að við fengjum bráðlega
liðsstyrk að heiman mátt-
um við hafa okkur alla
við að fylgjast með hvar
lagnir voru í skipinu, nið-
urföll og annað sem
nauðsynlegt er fyrir sjó-
manninn að vita, svo
mikill var byggingarhrað-
inn.
Það var því svo sannar-
lega full vinna að fylgjast
með. Ýmislegt þurfti að
lagfæra og fljótlega kom í
ljós að japönsku skipa-
smiðirnir höfðu ekki áttað
sig til fullnustu á vaxtar-
lagi íslenskra sjómanna.
Röralagnir í vélarrúmi,
sem lágu kannski þvert
yfir brautir er urðu að
Sjómannablaðið Víkingur - 45