Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2005, Síða 53

Vísbendingar
1. vísbending:
Ljóðstafir heita stafir eða stafasamstæður fremst í
orðum á ákveðnum stöðum í vísunni. í þeint vísum
sem hér á að setja saman eru ljóðstafir alltaf þrír sam-
an í hverjum tveimur línum, tveir í fyrri línunni
(frumlínunni) og einn í síðlínunni (seinni línunni).
Dæmi: Bráðum koma blessuð jólin
börnin fara að hlakka til.
2. vísbending:
Ef ljóðstafurinn er samhljóði verður að nota sarna
staf í öllum tilvikunum.
Dæmi: Bráðum koma blessuð jólin
börnin fara að hlakka til.
Ef sérhljóðar eru notaðir fyrir ljóðstafi má nota
hvaða sérhljóða sem er.
Dæmi: Allir fá þá eitthvað fallegt
í það minnsta kerti og spil.
3. vísbending:
Vísur byggjast á takti. Braglínurnar skiptast í taktbil
eins og tónverk. Þessi taklbil kallast kveður. í eftirfar-
andi línu eru kveðurnar afmarkaðar með strikum:
Dæmi: Bráðunr | koma | blessuð | jólin
börnin | fara’ að | hlakka I til.
4. vísbending:
Ekki er sama hvar ljóðstafirnir standa. Höfuðstafur-
inn, sem stendur í síðlínunni, verður alltaf að standa
fremst, þ.e. í fyrsta áhersluatkvæði línunnar. Annar af
stuðlunum tveimur, sem eiga heima í frumlínunni,
verður að standa í 3. kveðunni. Hinn má vera í 1., 2.
eða 4. kveðu.
Dæmi: Bráðum | koma | blessuð | jólin
(1. og 3. kveða)
börnin | fara að | hlakka | til
Mastrið I syngur | sveigt í | keng
(2. og 3. kveða)
seglið I kringum | hljómar.
Þarna | siglir | einhver | inn
(3. og 4. kveða)
ofur- | -lítil | duggan.
5. vísbending:
Ef stafurinn s er notaður fyrir ljóðstaf verður að gæta
að því hvaða stafur ketnur næst á eftir s-inu. Stafapörin
sk, sl, sm, sn, sp og st eru sérslakir ljóðstafir sem að-
eins má nola hvert fyrir sig. Sk gengur aðeins á móti
sk, sl aðeins á móli sl o.s.frv. Önnur s-pör má nota
hvert með öðru.
Dæmi: Mastrið syngur sveigl í keng,
seglið kringum hljómar,
raddir þvinga úr stagi og streng
stormsins fingurgómar.
6. vísbending:
Ljóðstafir geta staðið inni í orðum. Það á einkutn við
um samsett orð. Eina skilyrðið er að ljóðstafurinn sé í
áhersluatkvæði.
Dæmi: Síldarmálasvikum ann
sakamálaráðherrann.
Hér er seinni stuðullinn sv í -svikum, sem er síðasti
hluti þessa þrísamsetta orðs.
Hugsanlegar lausnir gætu litið þannig út
'.mpuX|Sn |o8.in]o
‘auiruipm; ‘jnuEfqpSuo
‘jnpuiq ‘jcpjiq ‘cjcf
‘uui3ASC|of ‘.injpfeuujii.j
:jin;.ic| epunofg
n.'cpuiXqipXj
‘jcjj ‘jniucj ‘tucfq ‘iuse
‘næq ‘uuasucujeS
‘jof ‘jnuincjS ‘jnqpjipajpj
:innjtJ B|jofs
cuii>|s ‘cjjjq ‘ejæjS
‘uou8edujc|3 ‘ípoj ‘juucfq
‘cuijjS ‘ujos ‘(Ajjqop
‘nou ‘cuuuip ‘jnqjXui ‘iSunjQ
:jnBJtJ bjuiuiij
jlXasjs ‘efpoA>j ‘jnuijes
‘uijS ‘jnSuos ‘pijeq ‘ejæs
‘iliaj ‘jjisaS ‘ojca
‘uia ‘cjsioA ‘JB>jiq ‘Bqscjj
:jnEic| Bpjofj
'cjpj ‘euioj ‘cjja
‘cp ‘OJSJO ‘epjIA ‘cuun
‘cjioa ‘cpofq ‘cpæjS
‘cfj ‘efpajS ‘ejSXq ‘cjay)
:jnBJic} Bfpuci
unqiaj ‘iiæq ‘unun
‘jos ‘ipuX ‘juipfj ‘ojjo
‘jnqi.ns ‘csos ‘jnjjcjq
‘jof ‘jn>|o>[ ‘luiofj ‘ijjc»
:jnBic| muuo
'BlUpfj ‘Cjpujl ‘BUI>|S
‘cj ‘ciXruqs ‘cjund ‘cuojs
‘cuipfjq ‘cuScj ‘cfpojS
‘cfs ‘cdiucjS ‘cSoj ‘cjjijp)
:jnBJcj bjsjXj
Sjómannablaðið Víkingur - 53