Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.2007, Blaðsíða 61

Skyrbjúgur herjaði einnig á landi. Hér skulu
nefnd fáein dœmi. í guUæðinu í Kaliforníu, sem
hófst 1848, er áœtlað að 10.000 gullgrafarar
hafi látist af völdum skyrbjúgs. I Krímstríðinu
(1854-'56) þjáðust þúsundir af skyrbjúg, lika
i þrcelastríðinu i Bandaríkjunum þar sem yfir
50.000 manns eru sagðir hafa látist beint eða
óbeint af völdum skyrbjúgs og þá aðeins í herj-
um Notðuríkjanna. Ástandið var sagt verra i
Suðurríkjahernum.
Timothy H. O'Sullivan tók þessa mynd (The
Harvest of Death) íjúní 1863. Á henni sjást
afleiðingar omistunnar við Gettysburg sem skipti
sköpurn í þrælastriðinu sem Bandaríkjamenn
viIja þófrekar kalla borgarastríð.
en sneru sér í æ ríkari mæli að því að sjá
skipum fyrir búnaði og kosti. Árið 1871
var nafni fyrirtækisins breytt úr Rose and
Company í L. Rose and Company og til-
gangur þess sagður að selja súraldinssafa
og vín. Forstjóri fyrirtækisins, Lauchlan
Rose, hafði sex árum áður ákveðið að ein-
beita sér að framleiðslu ávaxtasafa fyrir
breska sjómenn en líka fyrir fólk í landi.
Þetta var djarft skref. í aldir höfðu Bretar
drukkið bjór við þorsta og hvergi á jarð-
arkringlunni var hægt að kaupa óáfengan
ávaxtadrykk sér til svölunar. Hugmynd
Rose var að drykkurinn ætti ekki aðeins
að vera læknislyf handa sjómönnum
heldur líka hressing fyrir almenning í
heitum veðrurn.
Drykkurinn sló samstundis í gegn og
Rose var bráðlega búinn að fjölga teg-
úndunum upp í níu. Þegar kom fram um
1930 dró verulega úr eftirspurn breska
sjóhersins eftir súraldinssafanum en
Rose-fjölskyldan dó ekki ráðalaus. Hafin
var framleiðsla á súraldinsmarmelaði,
sem varð mjög vinsælt. Með einhverjum
hætti var þvi líka lætt inn hjá neytendunr
að gin og tónik væri Drykkurinn og til að
kóróna áróðurstæknina tókst að sannfæra
þessa söinu neytendur um að súraldins-
safi væri eitthvert hið besta meðal gegn
timburmönnum. Fessi trú lifði góðu lífi
fram yfir seinni heimsstyrjöld og gerir
kannski enn.
Baráttan við skyrbjúginn gekk hins
vegar í meiri brösum urn aldamótin 1900
en jafnvel á dögum Linds. Enn voru
úienn ráðvilllir og vissu ekki hvað átti lil
hragðs að taka. Súraldinssafinn reyndist
liðónýtt lyf og urn leið þótti læknum sem
kenning Linds væri fallin um sjálfa sig.
Það tók ekki nerna augnablik að gleyma
reynslu liðinna kynslóða og þeirri óhagg-
anlegu staðreynd að allt frá 1795, þegar
erisku sjóliðarnir byrjuðu að taka sitr-
ónusafa eins og læknislyf nreð bjórnum
sínum og langt frarn á 19. öld, hafði enski
sjóherinn verið nánast laus við skyrbjúg.
Állir mundu hetjudáðir Nelsons flotafor-
HIFIBITAR
Bitana er hægt
að lengja og stytta!
Mikið úrval af
hífi- og festingabúnaði
Hífibitar • Lyftikeðjur og krókar • Stroffur • Strekkiborðar
Kranavír • Vinnsluvír • Plastborðar • Stálborðar • Vantspennur
Víraklemmur • Talíur • Púllarar • Dyneema ofurtóg
Handbindivélar og margt margt fleira!
Starfstöðvar isfells og ísnets:
• ísnet Akureyri - Fiskitangi
• ísfell / ísnet Hafnarfjörður - Óseyrarbraut 28
• ísnet Hornafjörður - Ófeigstanga
• ísnet Húsavik - Uggahúsi
• ísnet Sauðárkrókur - Háeyri 1
• Isnet Vestmannaeyjar - Flötum 19
• ísnet Þorlákshöfn - Óseyrarbraut 28
ísfell ehf • Óseyrarbraut 28 • 220 Hafnarfjörður • Sími 5200 500 • isfell@isfell.is
Sjómannablaðið Víkingur - 61